Ideën I

269.

Om de slotsom onzer gedachten overtegieten in 'n ander; moeten we niet zoozeer 'n redeneering voortzetten tot die slotsom toe, als wel trachten zulke indrukken meetedeelen

[p. 168]

als kans aanbieden dat de hoorder-zelf zich voelt opgewekt tot, denken en besluiten. Dit nu, is de sokratische manier. Maar de oorzaak der verkieslykheid van deze leerwyze? Ze ligt voor 'n groot deel in de ydelheid. ^*

- Peeren van onz' eigen boom! zegt men, en dat beduidt voorkeur voor die peeren, al waren ze ook onryp, zonder geur of smaak...

Zorg dat elke konkluzie aan ieder ‘een peer van z'n eigen boom’ schyne.

* Voor 'n groot deel, maar niet geheel. Er bestaat 'n andere reden die voor deze leerwyze pleit. Wie tot en met de konkluzie doorredeneert, loopt gevaar dat de hoorder gemakshalve de syllogismen overslaat, en de slotsom - 'n plantje zonder wortel dan - geloovig aanneemt. Doch, ook zonder geloof, de zelfgemaakte konkluzie wekt meer belangstelling, en zal waar 't noodig is flinker verdedigd worden.