Ideën I

318.

In de kamerzitting van 23 Juni j.l. (1862) was kwestie over 't bedrag der belasting op zeker artikel, op linnen, geloof ik.

De regeering had voorgesteld 5%.

Twee leden - ik weet waarachtig de namen niet, en 't doet er niet toe, ge zoudt ze toch weer vergeten - twee leden amendeerden die bepaling, en meenden dat 1% beter was.

En, lezer, nu vraag ik u waarom? Als ge 't raden wilt,

[p. 215]

denk aan Muurling. Juist, dat is het. Men hoeft de ouders niet toetespreken, als er geen ouders zyn. Wie niet ligt of zit, hoeft niet optestaan. En:

‘1% is beter dan 5%, omdat 5% meer belemmering teweegbrengt in den handel.’

En, let op, zulke muurlinger staatswysheid wordt te-berde gebracht, als 'n roman van Dumas, met kollaboratie. Om te verlossen van zulke vruchten, zyn ze in de Kamer met hun tweeën. Ik zou natuurlyk nooit op het denkbeeld gekomen zyn dat 5% inkomende rechten zwaarder drukt, belemmerender werkt op den handel, dan 1%. Doch men bedenke dat ik m'n ideen alléén schryf, zonder andere hulp althans dan van de indignatio die Juvenalis hielp aan z'n verzen.

Toch zou er zeker blyk van goedhartigheid uit zulke opmerkingen van geachte leden kunnen gedistilleerd worden.

Ik liet in m'n Vry-Arbeid voorstellen, 'n rund tweemaal te slachten voor 't dood wezen zou. Zonder 't vriendelyk amendement van de twee uitverkorenen die - behoudens byzondere geachtheid, en altyd heel onpartydig de belangen voorstaande van hun distrikt - van opinie zyn dat 5%meer is dan 1%, zonder dàt zou wellicht hier-en-daar m'n runder-voorstel zyn gehouden voor 'n charge. Nu ben ik gerust.

En ook Fockenbroch kan rusten te St. George d'Elmina. Z'n ‘Godenraad’ is onäantastbaar voortaan, en Neptuun staat niet langer alleen met de nuchterheid van z'n voorstel tot genezing der besmetting van zyn tyd:

‘'t Eerste is dat men zal verbiên
Buiten de poort te loopen spelen...

Maar Neptuun had die monsterlyke genialigheid alléén bedacht... behoudens persoonlyke geachtheid alweer, en in 't onpartydig belang van z'n distrikt.

Ik trek alles in wat ik tegen of over den heer Thorbecke zeide, daar ik nu op-eens begryp dat men zóó moet gekscheren met 'n Kamer die zich bezighoudt met zulke amendementen.

Maar wat ik nog altyd niet begryp, is dat men niet doorredeneert op den stevigen bazis dat vyf meer is dan een.

Eén is meer dan 'n half. Een half is meer dan 'n tiende, en zoo voort. Daarom is ½% inkomend-recht, beter dan l% inkomend-recht, en ¹/₁₀ beter dan ½.

Juist, hoe lager inkomend-recht, hoe beter. Hoe hooger, hoe meer belemmerend voor de algemeene welvaart.

[p. 216]

Dewyl nu nul minder is dan ¹/₁₀, dan ½, dan 1, dan 5%, en omdat alzoo alle inkomende rechten schadelyk zyn...

Daarom zou ik weigeren te treden in diskussie over 't wegen van smeerkaarsen, en over den juisten tyd om krenten te behandelen, om m'n aandacht en m'n stem te bewaren voor dit eenig artikel: alle inkomende-rechten zyn afgeschaft.

Vrage: hoeveel Nederlandsche persoonlyke geachtheid er noodig is om de waarde te vatten van dàt wetsartikel, als er twee geachte leden vereischt worden om te bedenken dat vyf meer is dan een? ^#

# De niet zeer deftige oorsprong der belasting op den Invoer wordt aangeduid in 't volgend nummer. Haar werking is ellendig. Ze stremt het verkeer. Ze is oorzaak van veel tydverlies. Ze belemmert de nationale onafhankelykheid, daar men gedurig om-den-wille van naburen genoodzaakt is tot geven en nemen. Ze drukt zeer ongelyk omdat ze slechts 't verbruik treft, en niet de bezitting. Ze kost veel aan perceptie. Zy is vexatoir, en geeft aanleiding tot 'n zeer onkiesch doorsnuffelen van intime zaken. Ze verschaffen den smokkelaar 'n voorrecht boven anderen. Ze schept in de nabyheid van alle grenzen 'n gedepraveerde bevolking. Ze vereischt 'n zeer omslachtige kontrôle en veel misbruikte wetenschap die liever moest toegepast worden op 't onderzoeken der voedingsmiddelen. We gebruiken onze Scheikunde om uittemaken of 'n handelaar wol, zyde of katoen invoert? Of er soms alkohol kan verborgen zyn in kaviaar en noordsche balken? We putten onze scherpzinnigheid uit, by 't niet zoo makkelyk bepalen van 't woord: grondstof, en ter oplossing van allerlei spitsvondigheden van dien aard... maar met al 't vergif dat ons dagelyks wordt toegediend door heeren winkeliers, bemoeit zich de gouvernementeele wetenschap niet!
Vraagt men naar 'n geschikt equivalent? Ik meen op die vraag 'n voldoend antwoord te kunnen geven, doch bepaal my in dit nootje tot de opmerking dat dit equivalent op verre na zoo hoog niet behoeft te zyn, als thans de geraamde opbrengst der Inkomende-Rechten. De waarde van den grond en 't vertier zouden oogenblikkelyk zóó toenemen, dat het de vraag is of er aan 'n plaatsvervangende belasting behoefte wezen zou? Doch al ware dit anders, hierin zit de moeielykheid niet. Als we maar verlost waren van de sleurmannen, van de inkapaciteiten die methodisch op den voorgrond worden geschoven! Met ons tegenwoordig Staats-organisme kunnen we geen bekwame personen aan 't hoofd krygen!