Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Ideën VI (1878)

Informatie terzijde

Titelpagina van Ideën VI
Afbeelding van Ideën VIToon afbeelding van titelpagina van Ideën VI

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.70 MB)

ebook (3.10 MB)

XML (0.80 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

aforismen
verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Ideën VI

(1878)– Multatuli–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

1105.

Het komt me voor, dat de telkens hernieuwde stryd over 't nut der klassieken by 't onderwys, slecht gevoerd wordt. De wederzydsche argumenten geven meer blyk van voor- en tegen-ingenomenheid, dan van onpartydig onderzoek en zaakkennis.

 

Ik beslis niet, en wel uit gebrek aan de noodige gegevens. Maar wel acht ik het nuttig en doenlyk, op 'n paar fouten te wyzen, die naar myn inzien de oplossing der vraag in den weg staan. Men zondigt gedurig tegen juistheid van uitdrukking, en komt dus niet verder.

 

In de eerste plaats: wat is klassiek? Ik, byv. heb 'n geheel andere opvatting van dit woord dan de gewone. En zy die van my verschillen, zyn 't onderling niet eens.

Om aantetoonen hoe slordig er met de definitie van dit woord wordt omgegaan, haal ik hier aan wat ik in 'n oude Dictionnaire de l'Académie vind. Het vod dagteekent van 1811, en het doet er niet toe of misschien de bepaling die nu volgt, in later uitgaven verbeterd is. Om optewekken tot meer nauwkeurigheid, wil ik maar doen in 't oog vallen dat er 'n tyd was, waarin fransche ‘geleerden’ met zulken onzin genoegen namen.

Classique, adj. des deux genres...

Dit bericht zal gewis zeker soort van taalgeleerden in verrukking brengen. Men hoeft niet te schryven: un homme classiq, noch: femme classique-e. Deze vermeerdering onzer kennis is voorzeker heel kostbaar, doch... ik had liever een definitie van de beteekenis.

Laat ons zien of die volgt?

Il - dat tweeledig adjectif - est principalement d'usage...

Zonderling begin van 'n bepaling!

...d'usage en cette phrase: auteur classique, c.à.d. un auteur ap-
[pagina 59]
[p. 59]
prouvé, et qui fait autorité dans une certaine matière...

Indien dit waar is, mogen wy van die Dictionnaire geen leering aannemen, daar ze blyk geeft zeer onklassisch te zyn.

 

Ik sla nu al de aanmerkingen over, die er zouden te maken zyn op zóó'n definitie! Om de duisternis zoo egyptisch mogelyk te maken, volgen er voorbeelden. Klassieke auteurs zyn: Plato, Aristoteles, Homerus, Demosthenes, Cicero, Virgilius, Titus-Livius, etc.

 

't Minst onduidelyke is dat etc. Dit zal wel zooveel beduiden als: ‘wat ge verkiest.’ En ik moet erkennen dat de van 't woord: klassiek gegeven definitie hierdoor wordt verheven tot 'n monument van letterkundige en rhetorische vrygevigheid. Onder de by name genoemden echter, komen slechts Grieken en Romeinen voor. Hierin meen ik 'n vingerwyzing te zien om de vergunning tot uitbreiding vooral niet toetepassen op Chinezen, Turken, Hollanders en andere barbaren. Jazelfs 'n Franschman valt niet in de termen om bereikt te worden door dat valsch-inschikkelyke: ‘etc.’

 

De zaak komt neer op us, a, um en ???, ???, ??. Dàt is het!

 

Shakespeare is 'n prul. Kalidasa ook. Rabelais, Montaigne, Lessing, Schiller zyn prullen. En ik ook. Eutropius... parle moi de ça!

 

De zeer velen nu die, wat de opvatting van 't woord ‘klassiek’ aangaat, op de laagte staan van die oude Dictionnaire de l'Académie, behoorden niet te worden toegelaten tot het debat.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken