Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Ideën VI (1878)

Informatie terzijde

Titelpagina van Ideën VI
Afbeelding van Ideën VIToon afbeelding van titelpagina van Ideën VI

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.70 MB)

ebook (3.10 MB)

XML (0.80 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

aforismen
verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Ideën VI

(1878)– Multatuli–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

1112.

Met de toepassing dezer stelling op de te volgen methode: om te geraken tot waarheid in het algemeen, kon Wouter zich nog niet inlaten. 't Was al wèl dat-i over de ydelheid van 't kwalificeeren-zelf nadacht, en aan den voorrang die op verstandelyk, en dus evenzeer op zedelyk terrein toekomt aan den individu.

 

Hy voelde - en zeer ten-rechte, waarlyk! - dat hy hooger stond dan al die menschen te-zamen, en dat dit het geval zou gebleven zyn, al ware Stoffel er by geweest, of zelfs meester Pennewip... ja, al was 't die goede dokter Holsma.

 

Maar... hy kon zich niet voorstellen dat deze zich ooit ver-

[pagina 68]
[p. 68]

lagen zou tot 'n deel van zóó'n geheel!

 

Later eerst zag hy in dat iemand van eenige waarde evenmin kan opgaan in elke andere samenkoppeling, en dat de ikheid...

 

Wel zeker: ‘ieder moet handelen naar z'n eigen overtuiging!’ Zóó had Mevrouw Holsma gezegd. En wat werd er van de mogelykheid der toepassing van deze blyde boodschap, wanneer men met die overtuiging slordig omging? Als men haar vervalschte volgens Strabbe's ‘regula van menging?’

 

‘Een kruienier heeft thee van negen stuivers, van acht stuivers, en van zeven stuivers het pond, en wenscht...

 

De goeie Strabbe geeft z'n kruieniers nooit Souchong van geen-één stuiver te mengen onder de ‘massa’ die hy verkoopen wil tegen zóóveel winst op het pond. Men bedenke dat ik van den goeden ouden tyd spreek.

 

En Wouter ging met denken voort.

 

...hy wenscht van al die theesoorten een... ‘massa’ te maken...

 

Daar is 't woord weer, het nieuwe woord van de Holsma's! Welnu, gedachten, meeningen, overtuiging, geweten, verstand, hoop, vrees, liefde, haat, deugd, en vooral: zedelyke verantwoordelykheid... dit alles is geen thee, die men mengen kan om ze aan den man te brengen tegen zekeren prys!

 

Wie 't beproeven zou, verrekent zich, omdat de menging zelf 'n vernietigenden invloed uitoefent, die aan Strabbe's rekentalent ontsnapte, maar begrepen wordt door beoefenaars der regula: ‘vanden mensche en deszelfs eigenaardigheden.’

 

Ik weet waarlyk niet welk deel van deze opmerkingen aan Wouter behoort, en wat volgens de ‘Gezelschaps-rekening’ den auteur toekomt. Daar echter de dissolutie der maatschap tusschen dien kleinen jongen en my, nog niet op-hand is, kunnen wy deze vraag ongelikwideerd laten. 't Is wel mogelyk dat ik Wouter 'n beetje wyzer voorstelde dan-i nog wezen kon. Maar... de kiem was gelegd. En vergaan zou ze niet!

 

De lezer wordt overigens uitgenoodigd zyn wenken - of de mynen - over de onbruikbaarheid van Strabbe's ‘Regel

[pagina 69]
[p. 69]

van menging’ in 't zedelyke, te toetsen aan het oordeel over 't hedendaagsch parlementarismus, dat ik heb uitgesproken op meer plaatsen dan ik nu lust heb aantehalen.

 

't Heele stuk over ‘Specialiteiten’ wyst er op.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken