Ideën VI

[p. 81]

Toulon est là! Woedende uitval van den auteur tegen monologen, met 'n afschrikkend voorbeeld ter adstructie. (De uitval is gesupprimeerd, en de lezer krygt vandaag alleen 't voorbeeld.) Gesprekken op den Olymp, waarby Jupiter 't wel eens zou kunnen te-kwaad krygen als-i zich waagde aan 'n antwoord. Boterammen, onderbroeken, yverzucht en 'n pastoor, alles opgeluisterd door volslagen absentie van godzaligheid.

1117.

- Ja juist, dat zeg ik ook altyd, antwoordde juffrouw Pieterse. Want, wat doet-i? Hy verkwist z'n moeders goed. Als die man pruimen wil, laat 'm zelf tabak koopen. Daarvoor wordt-i door den koning betaald. Ik heb altyd zuur moeten werken voor m'n boeltje, niet waar, Stoffel?

- Zeker, moeder! Maar ik blyf er by dat het 'n kinderachtigheid van Wouter is.

- Net wat ik zeg, 'n kinderachtigheid!

- Mensch, je bent er niet! riep de oefenaarster. Ik zeg je dat-i recht-toe aanloopt op den trog van Lukas 15. Draf zal-i eten! Meenje dat de Heer z'n gelykenissen verkeerd maken zou? Stuur 'm 'ns by me. De fout ligt aan de dominees, geloof me, heel alleen aan de dominees. Ze verklaren de Schrift niet. Dàt is het! Zend 'm 'ns by me.

- Als ik in-gods-heeren-naam maar wist waaròm hy zulke

[p. 82]

dingen doet!

- Waarom? Wel, weet je dàt niet? Uit hoogmoed...

Ze sprak de waarheid!

...uit puren klinkklaren hoogmoed! Precies Belsasar, of... Sanherib, of... Nubukadnezar, of...

Och, hoe dankbaar was Wouter voor al die koninklyke vergelykingen! Wat was de artseny zoet, die juffrouw Laps hem toediende! Als-i op dat oogenblik 'n briefje te schryven had gehad - aan Femke liefst! - zoud-i zeker geroemd hebben: ‘begryp eens hoe ik gegroeid ben! Ik ben zoo slecht als drie oude koningen met hun allen!’

En dan te worden uitgescholden voor kinderachtig!

- Hoogmoed! zei juffrouw Laps. Hy is goud van boven, yzer in het midden, en z'n voeten zyn van klei. De Heer zal 'm wis en zeker omgooien! Stuur 'm 'ns by me.

De uitnoodiging om den modernen koninklyken booswicht by haar in de leer te doen, werd zoo dikwyls herhaald, dat men ten-laatste wel genoodzaakt was, daarop iets te antwoorden. Noch de moeder, noch Stoffel hadden den moed, Wouter's wegblyven voor hun eigen rekening te nemen. De grief van de weigering moest neerkomen op hèm.

- Maar, m'n lieve juffrouw Laps, de jongen wìl niet! Koppig is-i... o! Wat moet ik doen met zoo'n kind?

Wouter was te zacht om z'n moeder openlyk aanteklagen van valsheid. By elke gelegenheid immers bleek hem dat zy even afkeerig was van lapsisch-theologischen invloed als hyzelf. En nu? Ze hield zich alsof ze...

Maar dit was weer een van de inkonsekwentien die by karakterlooze menschen elk oogenblik voorkomen, en waaraan-i dus gewoon was geraakt. Hy wist zeer goed wat er zou geschied zyn indien hy 't gewaagd had zich in dit geval te beroepen op 't oordeel van z'n moeder. In tegenwoordigheid van Laps zou men z'n opmerking bedolven hebben onder 'n stortvloed van verwytingen over z'n ‘brutaligheid.’ En na 't vertrek van 't schepsel, had men hem gezegd:

- Je bent toch 'n dom kind! Begryp je dan niet dat ik 't mensch toch niet in 'r gezicht zeggen kan dat ik 'n hekel

[p. 83]

heb aan haar geoefen?

Hy zweeg dus. Doch zie, gedwongen om weer en weer en nogeens optehalen van z'n vergryp, ontsnapte hem 'n eenvoudig woord waaruit z'n belaagster 'n vroolyk ?????? wist te putten.

- De man wou tabak hebben, zeid-i, en niemand durfde hem iets geven, en toen...

Juffrouw Laps wist genoeg. Wouter was háár! Of althans, ze wist nu waar Toulon lag, en van welken kant de vesting kòn genomen worden... als ze neembaar was!

- Nu, als-i dan geen pleizier heeft om by me te komen moet je 'm niet dwingen, zei ze op allerzachtmoedigsten toon, by 't weggaan. Ferseeren helpt niet. Men moet ieder z'n eigen sinnigheid laten. Ik geloof werachtig dat jelui 't kind te veel besikkeneert. Lieve god, wie zal nu zoo'n bereddering maken om 'n stuiver!

- Dat zeg ik ook, antwoordde de moeder. 't Zou waarachtig wel lyken of 't me daarom te doen was! Zoo nauw komt het er, goddank, niet op aan! We kunnen altyd nog wel 'n stuiver missen, wat zeg jy, Stoffel?

- Ja, moeder, maar 't wordt toch tyd dat Wouter...

- Komaan, wat 'n geseur om 'n pruimpie tabak! De Heer zal 't zeventigmaal-zeventigmaal weerom geven! ‘Zoo wat ge den minsten myner broederen gedaan hebt...

Met deze veelbelovende teksten op de lippen, verliet juffrouw Laps 't verbaasde gezin. Men rekende haar den voorspelden hemelwoeker niet hooger aan dan onder Christenen gebruikelyk is, maar vond het vreemd dat ze op-eens zoo inschikkelyk was geworden.

Ja, ja, 't is zoo makkelyk niet, juffrouw Laps te doorgronden, en... sommige anderen!