Ideën VI

1197a.

Wat de Fantasiën van Busken Huët aangaat, dàt is Kritiek! De heer Huët bepaalt zich niet tot de kommunikatie dat zeker stuk hem al of niet behaagt - onze meeste critici schynen te meenen dat Publiek nieuwsgierig is naar de maat van 't genoegen dat zy gesmaakt hebben - hy behandelt 'n schryver. Hoe eenvoudig het woord: ‘behandelen’ klinken moge, slechts zeer weinigen weten het te doen, of erger nog: ze geven niet eenmaal blyk van 't pogen, ze kennen den eisch niet. Onder de ‘Litterarische Fantasiën’ zyn kunstjuweeltjes, waarby 't overgroot deel der behandelde werken zeer diep wegzinkt, zóó zelfs dat men betreuren moet, Huët's kritisch talent besteed te zien aan zaken die zooveel ingespannen studie geenszins verdienen. (Zie, byv. het stuk over den rymelaar Poot.)

Men verwarre myn zeer gunstig oordeel over dien arbeid - zonder toelichting zou ze slechts de waarde van 'n onbeduidende mededeeling hebben - geenszins met 'n oordeel over des heeren Huët's meeningen en uitspraken. Men kan in zeer veel gevoelens z'n tegenvoeter wezen, en toch erkennen dat hy uitstekende modellen van behandelingswyze geleverd heeft. Dit slechts is hier m'n bedoeling, en ik noodig ieder die wat

[p. 329]

leeren wil, uit, deze bedoeling te toetsen aan de lektuur van die ‘Fantasiën.’ Het is 'n schande voor Nederland, dat men dien auteur niet zeer eerbiedig verzocht heeft, het onderwys in ‘Letterkunde’ aan een onzer hoogescholen op zich te nemen. Maar... hy is geen doktor, geloof ik? Hy mag wel my onderwyzen - ik erken dankbaar dat dit het geval geweest is - maar geen jongeluî. Des-te-erger voor die jongeluî. Inplaats daarvan wordt hun gedoceerd met hoeveel o's of e's men 'n woord mag lardeeren. Prosit!

Wat overigens de meeningen van den heer Huët aangaat, moet ik vragen of wy ook hier soms met het quandoque dormitare te-doen hebben? Diezelfde Busken Huët heeft onlangs aan den heerVosmaer, naar aanleiding van diens ‘Vogels’ alle aanspraak op dichterlykheid ontzegd. Ik sta verbaasd over zoo'n... vergissing. Indien de heer Vosmaer geen dichter is, moet ik naar school. Ik, en... zeer velen dan! By-gelegenheid hoop ik hierop terugtekomen. Thesis: ‘de werken van den dichter Vosmaer behooren tot de meest eerbiedwaardige, meest liefelyke verschynsels op 't gebied onzer letterkunde.’