Een aendachtig leerling van den Heere Jezus, door Hem zelf geleert, zonder hulp van menschen

Kapittel XXXI.

MAer hoe zal men des Heeren Iesu raet kennen? Het kan uit het gezeide al veelzins afgenomen worden, te weten, datze daer zulken wysheit in ziet, zulken licht, zulken waerheit, zulken gewigtigheit, zulke veiligheyt, met zulken vrymoedigheit het doet, etc. en dat het haere liefde zoo tot hem opwekt, en haere ziele zoo aen hem bint, en kleven doet, en in zyne raet doet gerust zyn, en de zelve altyt aenleit tot vorderinge en oeffeninge van hare heiligmakinge.

Maer ook 't maekt haer altyt begeerigh om al weder en al wederom van hem te leeren in andere ja in allerlei gevallen: en zy wenscht niet liever als dat te genieten in al haer verlegentheden, en zy is zoo zorgvuldigh om het te gehoorzamen, en om het niet te vergeten, zy weet dat'er haer geluk en zegen aen vast leit, en wederom aen des zelfs verwaerloozen of vergeten onbedenkelyke schade.

Maer, als men de Heere Iesus om een zake ernstig om raet gevraegt heeft, en men heeft zich zelfs verzekert van zyn antwoort gevat te hebben, en heeft daer op gerezolveert om zich na 't gevattede antwoort te reguleren: evenwel de ziele wort weder onrustig en bekommert en verlegen, zy twyfelt of ze 't rechte antwoort al gehad en gevat heeft, en zy derft'er haer niet op betrouwen, zy woude wel nieuwe raet verstaen

[p. 153]

om haer daer na te reguleeren, en vaster haere zaken te beleggen, waer zoude zy de oorzaken van die ongerustheit zoeken?

Soude zy wel vrymoedigh weder om nieuwe raet over dat zelve geval mogen komen, en van rezolutie veranderen?

De oorzaken van die ongerustheit magh men wel navorsschen en uitzoeken; want daer hapert wat, het scheelt ergens aen, 't zy dat het is een scrupuleuze conscientie, die zwarigheit maekt daer geen zwarigheit en is.

Of in de onzuiverheit des herten, die zigh stilletjes mogt hebben vermengt in het oogemerk dat aenzettende om te vragen: dat men niet zuiver genoeg Gods eere, of de vorderinge van Christi Koninkryk, of iets anders van gewigte, tot dat einde dienstig, beoogt hadde.

Of in de ongemortificeertheit van onze zin, die het antwoort mochte tegen gaen.

Of om dat men zich niet en vergenoegt met die mate van antwoort die men bekomen hadde.

Of om dat men Gods trouwe liefde, en gunstige voorzienigheit niet genoeg en betrouwt, en zich met Gods algenoegzaemheit niet en vergenoegt.

Maer byzonder kan't zyn in d'onzuiverheit des oogemerks: 't welk zich onder 't alderbeste wit wel zoo subtyl verbergen kan, en zoo ras, eer men 't weet, of eer men daer om denkt, hier moet men het geestelyk gezigt voor al open houden en gebruiken om niet misleit of bedrogen te worden.

't Kan ook komen uit de tentatien en quellingen des satans, die maer des gemoets ernst zoekt te stooren, en alzoo het geestelyk leven

[p. 154]

van die Christen, of het goet van zulk een zake zoekt te beletten.

Deze oorzake is byzonder te suspecteren in d'ongerustheit over een begane zake, die door Godes, zegen zoude konnen des satans ryke byzonder afbreuke doen, en deze ongerustheit gelykt al vry die verkeerde driften daer wy boven van spraken, te weten, zy heeft geen genoegzaem, geen klaer, geen overtuigend licht by haer, de ziele is ongerust en weet of niet waerom, of geen genoegzame reden na de mate haerder ongerustheit.

Deze ongerustheit, en over alzulk een zake is vry verdacht te houden voor een quellinge des satans.

Ook kan de oorzake dier ongerustheit leggen in het gebrekkelyk vragen, en te min opmerken op het antwoort dat men voor antwoort aenneemt: zoo dat men te ras, te haestig, te oneerbiedig over 't vragen heen loopt, en te min ernst daer in betoonde.

Of dat men zich te licht een antwoort inbeelde, zonder het examineren, of het al uit de rechte schatkamer quam, of het al een antwoort des Geestes was, en dat men evenwel op dat antwoort de conscientie verbonde.

Ook kan de ongerustheit komen door dien dat men 't antwoort verder trekt als het wezen moest.

By exempel een antwoort dat reflecteerde op de tegenwoordige tyt en omstandigheden, dat men dat verre heen trok, en de conscientie alzoo een strik leid' daerze vryheit houden mocht, dat menze verbint in toekomende tyt zonder haer te onderrechten dat alle omstandigheden de zelve moesten blyven.

[p. 155]

Hier tegen moet men waken, dit kan de ziele naderhant zeer licht in groote ongerustheit brengen, en in groote tentatien des vyands, men moet de conscientie altyt vry houden voor het toekomende, op datze telkens op nieuw kennen en volgen mach des Geestes bewegingen, en dat gestadigh, hoewel zy dan ook zeer waken moet tegen omslingeringen, als men zich van een antwoort verzekert heeft.

Ook kan die ongerustheit komen om dat men niet genoeg en onderscheyt zyn geheiligt oordeel van de genegentheden, want de genegentheden volght men liefst, en als 't een antwoort waer, daer die moesten achter staen, daer zy nochtans in haer wezen bleven, geen wonder dat die ziele geslingert wort.

Ook kan 't geweest zyn dat men over al te geringe zaken zulken grooten leermeester zoo lichtjes heen gevraegt hadde, 't welk tot een lichtveerdig gebruik van Gods naem konde gebracht worden; het moeten ordinaris al groote zaken zyn en van byzondere gewigte daer men zoo expres zulken grooten Leeraers leeringen in verzoekt, zaken des gemoets, en dan die daer men niet wel doorzien kan.

En zoo is deze ongerustheit, die zich op doet na antwoort, dat de ziele als Iesu onderwys aennam, altyt te suspecteren over iets gebrekkelyks; want de Geest en zal de ziele over zyn eigen onderwys niet onrustig maken.

Ook komt het daer wel van daen, te weten, die ongerustheit, om dat men in 't vragen van des Heeren Iesu raet over een geval, alleen het principael van't geval beoogt, zonder de omstandigheden, die der onafscheidentlyk aen vast zyn,

[p. 156]

genoegzaem mede in consideratie en in overlegh te nemen, en als men dan een antwoort vat, dat zonder die omstandigheden, die aen 't voorwerp vast zyn, niet en kan worden achtervolgt, daer doch die omstandigheden de zake een byzonder gewichte aenbrengen, zoo kan 't niet anders, of de ziele moet ongerust worden, want ze heeft haer zelve een strik geleit waer uit zy haer niet licht redden kan, zy moest opender oogen gezocht hebben, en in 't vragen, en in 't antwoort, over haer gelegentheit; en over des Heeren Iesu raet.