Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het schouw-toneel der aertsche schepselen (1672)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het schouw-toneel der aertsche schepselen
Afbeelding van Het schouw-toneel der aertsche schepselenToon afbeelding van titelpagina van Het schouw-toneel der aertsche schepselen

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (50.01 MB)

ebook (49.96 MB)

XML (0.86 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/aardrijkskunde-topografie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het schouw-toneel der aertsche schepselen

(1672)–J. van Hextor, P. Nijlandt–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Afbeeldende allerhande menschen, beesten, vogelen, visschen, &c. Met een beschrijvende haer gestalte, hoedanigheden, natuur, krachten, eygenschappen, en genegentheden; met 160 figuren


Vorige Volgende

Van de Kameel.

DE Kameel is een groot en hoogh beest, wiens rugge met een sonderlinge bult, die andere dieren niet hebben, versien is. Hy heeft een lange hals. In de bovenste kaeckbeen zijn geen tanden. Het vlies van de mondt als mede van de maegh is seer rouw. In yeder been is een knye of lidt met geen meer buygingen. De voeten zijn voor maer een weynigh geklooft. Het wijfken heeft vier speenen als de koeyen. Het teel-lit van 't manneken staet achterwaerts uyt, en is soo zenuachtigh, dat men daer van stercke boogh-peesen maken kan. De billen zijn ten aensien van 't lichaem kleyn. De staert is die van den Ezel gelijck.

De Kameel wordt in Asia en Africa veel gevonden.

Hy eet seer greetigh distelen en houtachtigh voetsel, en voornamentlijck de boven-toppen van de biesen; hy veracht oock geen suyvere garst of met hop of met kleyn gras vermenght. Die nu de woestijnen doorreysen worden dagelijcks met vijf garsten koecken, soo groot als een quee-appel gespijst. Hy drinckt geroert of troubel water, en indien het niet vuyl of slijckerigh genoegh is, roert hy het met sijn voeten om: hy kan de dorst wel vier dagen geduldigh verdragen, oock als de noodt dringt wel 14 of 15 dagen de selve uytstaen, maer als 'er wederom gelegentheyt om te drincken voor komt, zwelght hy het water onmatelijck in, om alsoo sijn geleden gebreck overvloedigh te voldoen. Soo langh sy gras om te eeten hebben, zijnse tot het drincken niet seer genegen.

In het versamelen soecken de Kameelen eensame en afgelegen schuyl-hoecken, en op dien tijdt kan haer niemant veyligh genaken, behalven de Herder van de kudde. Dit werck oeffenen sy in een geheel dagh, ofte tot dat haer de geyle lust overgaet. De tijdt van zwanger gaen wort van tien tot twaelf maenden bepaelt, en brengen maer een jongh tseffens ter werelt.

De Kameel bereyckt de ouderdom van 50, en oock wel van 100 jaren, indiense niet door sieckten of in den krijgh, waer toe sy eertijts by de Oostersche Volckeren gebruykt wierden, komen te sneuvelen.

De Kameel is bequam om last te dragen, en wordt gemeenlijck met 700 ofte ten hooghsten met 1000 ponden belast: als hy beladen ofte ontladen wordt, knielt hy, sachtelijck met de handt aen de knije geroert zijnde, neder: wanneer hy nu in het laden gevoelt, dat sijn last met sijn krach-

[pagina 95]
[p. 95]


illustratie

ten over-een-komt, rijst hy op en wil niet meer ontfangen.

Vermoeyt zijnde door het langhdurigh reysen, kan hy met geen slagen ofte dreygementen, maer alleen door gesangh en gestreel voortgedreven, en tot 't volvoeren van de aengenomen reyse aengemoedight worden.

De Kameelen besmetten sich niet met bloedtschandelijcke vermengingh: want het jongh sich noyt met sijn moer, ofte met een wijfken van sijn moer geteelt, versamelen sal. Hier van is by de Ouden een gedenckwaerdigh exempel naergelaten: als het gebeurt was dat een jonge Kameel sijn moer, die te vooren bedeckt was, besprongen hadde, en hy sulcks na de volbrengingh van 't werck eerst bemerckende, heeft den genen, die hem daer toe aengevoert hadde, gedoodt en vertreden.

De Kameel is nochtans een wraeckgierigh dier, geslagen zijnde, kropt hy sijn gramschap dickwils op, en als de gelegentheyt voorkomt, wreeckt hy sich wederom tot sijn genoegen.

De Kameelen worden oock geleert om na het geluyt van een trom te danssen. Dit wordt op volgende wijse volvoert: De jonge Kameel wort opgeslooten daer een heete vloer is, waer door hy sijn voeten by beurten oplicht, en dat doet hy dickmael, vermits hy door de hitte dan d'een en dan de ander voet opheft, wijl 'er ondertusschen voor de deur op een trommel geslagen wordt. Op soodanige plaets wordt dese leerlingh omtrent een jaer langh geoeffent. Door de langhdurigheyt nu hier toe gewent zijnde, licht hy met beurten de voeten op, soo haest hy het geluyt van een trom hoort, en begint aldus op sijn wijs te danssen en te springen.

De Kameel voert een sonderlinge vyantschap met het Paerdt, de Leeuw, en de Koe-vliegh.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken