Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Zwart op wit (1853)

Informatie terzijde

Titelpagina van Zwart op wit
Afbeelding van Zwart op witToon afbeelding van titelpagina van Zwart op wit

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.49 MB)

Scans (120.52 MB)

ebook (2.88 MB)

XML (0.15 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Zwart op wit

(1853)–Joannes Nolet de Brauwere van Steeland–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 54]
[p. 54]

Achteruit.

 
Voorwaerts zij de stem der eeuw:
 
Achterwaerts! Ziedaer de mijne.
 
Hoe, door alledaegsch geschreeuw,
 
Logentael al waerheid schijne,
 
Heur bedriegelijke leus
 
Leide nooit mij bij den neus.
 
Neen, zoo lang me een snaer zal resten,
 
Speel ik moedig op mijn luit:
 
‘De oude liedjes zijn de besten:
 
Goede vrienden, achteruit!’
 
 
 
Ondanks brommen en gemor
 
Van een hoop verwaeide klanten;
 
Snoeverij en barsch gesnor,
 
Daeglijks brood der ultrà-kranten;
 
Denk niet dat ik mij bekreun
[pagina 55]
[p. 55]
 
Om dien hooggestemden deun.
 
Wat voor eeuwverlichte venter
 
Nieuwerwetsche liedjes fluit',
 
'k Hou mij aen den ouden slenter:
 
‘Lieve menschen, achteruit!’
 
 
 
Voorwaerts is het wonderwoord,
 
Hoog en laeg ons voorgezongen;
 
't Wordt van oud en jong gehoord,
 
Maer bijzonder van de jongen.
 
Voorwaerts is de warelddroom:
 
Iedereen wil voort per stoom;
 
Allen zie ik watertanden,
 
Hunkren naer 't verboden fruit,
 
Hoe 'k hun toeroep: ‘Af de handen!
 
Adamskindren, achteruit!’
 
 
 
Reeds als kind zijn wij verknoeid:
 
Wars van blijde en losse spelen,
 
Staen we, als wijsneus opgegroeid,
 
Ons en andren te vervelen.
 
Vast niet hooger dan een kruik,
 
Noemen wij papa een pruik;
 
Wijze raed heet dwaes geleuter.
 
't Voorwaerts maekt een open guit
[pagina 56]
[p. 56]
 
Tot een drooge en stijve kleuter;
 
‘Zoete kleintjes, achteruit!’
 
 
 
Pas ontkiemt de stoppelbaerd,
 
Of de jeugdige verstandjes
 
Schatten 't albewind zich waerd.
 
Metternichjes, Talleyrandjes,
 
Wat ook de ondervinding leer',
 
Beter weten zij en meer.
 
Vroeger stelsels zijn oudbakken;
 
Elke maegre schoolkornuit
 
Redeneert op hooge hakken.
 
‘Witbroodjongens, achteruit!’
 
 
 
Steun van de oude maetschappij,
 
Gij ook gingt voor ons verloren,
 
Kleingegoede burgerij!
 
't Voorwaerts schuifelt u in de ooren
 
En verwringt uw neringsspil.
 
Wie, die thans niet hooger wil
 
Dan zijne armen mogen reiken,
 
En benijdt zijns buermans kuit?
 
‘Schrale sparren zijn geen eiken:
 
‘Brave lieden, achteruit!’
[pagina 57]
[p. 57]
 
't Voorwaerts kittelt 't schoon geslacht:
 
Onze meiden zijn mevrouwen
 
In haer kleeding, in haer dragt:
 
Zijden jurk met modemouwen,
 
Hoed en shawl en kanten kraeg;
 
Of ze ons groeten? 't Blijft een vraeg.
 
Ziet ze draeijen, waeijen, wippen
 
En laveren als een schuit,
 
Opgeflikt als ijdle snippen:
 
‘Malle sloeries, achteruit!’
 
 
 
Niemand blijft meer bij zijn' stael:
 
Melkboerjongen waert gij gister;
 
Heden zijt gij advocaet;
 
Morgen wordt gij nog minister.
 
Wie de koe dan melken zal?
 
Gij; maer niet op vaders stal.
 
Wat gij wont met kan en schuijer,
 
Worde au figuré uw buit:
 
't Budjet heeft zoo'n vollen uijer!
 
‘Stoute kinkel, achteruit!’
 
 
 
Talloos is de groote hoop
 
Dier verhongerde advocaten.
 
In het Voorwaerts ligt de knoop
[pagina 58]
[p. 58]
 
Van hun oorverdoovend praten:
 
‘Met den mond en met de pen,
 
Snaetren, krabblen tot 'k er ben!
 
Plaets voor mij en pak uw biezen,
 
Of ik werp de lont in 't kruid!’
 
Wie zou geen geduld verliezen?
 
‘Kale jakhals, achteruit!’
 
 
 
Zulk een Voorwaerts maekt mij bang;
 
't Baert mij akelige droomen.
 
Liever ga 'k den kreeftengang,
 
Dan in 't wilde voort te stoomen.
 
Wien dat hobblig draven lust',
 
'k Hou van d'ouderwetsche rust,
 
Liever stilstand bij den vrede
 
Dan vooruitgang door gemuit.
 
'k Speel dat spelletje niet mede.
 
‘Rustverstoorders, achteruit!’
 
 
 
Brave, goede, beste liên,
 
Die gewillig naer mijn preek hoort;
 
Vaek beproefd, verleid misschien,
 
Zijt indachtig aen het spreekwoord:
 
‘Lapper, blijf toch bij uw leest!’
 
't Is van oudsher zoo geweest
[pagina 59]
[p. 59]
 
En het ging daerom niet slechter.
 
Wat men u aen 't oorvlies tuit',
 
Stopt katoenwol in dien trechter:
 
‘Volksverleiders, achteruit!’
 
 
 
Slechts de Kunst, de Wetenschap,
 
Nijverheid en Letterkunde,
 
Klimmen tot den hoogsten trap!
 
Wie het Voorwaerts haer misgunde,
 
Ware hij de leukste Piet,
 
'k Schonk hem mijn vertrouwen niet.
 
Wie zich aen dat licht verbrande,
 
Die het liever doov, dan snuit',
 
Op hem kome schade en schande:
 
‘Looze dompneus, achteruit!’
 
 
 
Zustrental dat niemand scheidt,
 
Milde bron van welvaertstichting,
 
Wetenschap, Kunst, Nijverheid,
 
Lettren, fakkel van verlichting!
 
Leidt gij onze maetschappij
 
Voorwaerts! Blindlings volgen wij.
 
Is het niet uit uw verkeering
 
Dat ons stoflijk welzijn spruit?
 
Wie ons voorliegt andre leering,
[pagina 60]
[p. 60]
 
‘Snuggre Staetsliên! achteruit!’
 
 
 
Maer op 't politieke veld,
 
Slecht bezonnen, in den dollen
 
En met radeloos geweld,
 
Zonder teugels voort te hollen,
 
Onbehouden in uw vaert,
 
Als een steekblind sleperspaerd:
 
't Brengt geen voordeel, bij mijn wete,
 
En het kost soms have en huid;
 
Of dat al vooruitgang heete:
 
‘Staetbestormers, achteruit!’
 
 
 
Zuerdeeg in de politiek,
 
Oorzaek van bestendig gisten,
 
Haentjes van de republiek,
 
Poespas van socialisten,
 
Demokraet en radikael,
 
'k Wensch dat Joost u allen hael'
 
En voor goed in 't donker ruime!
 
Dat van elke landschavuit
 
Iedre Staet zijn potje schuime:
 
‘Kankervraten, achteruit!’
 
 
 
Eer 't uw vreedzaem heil verbruit,
[pagina 61]
[p. 61]
 
Prent het vast in uw geheugen:
 
Al dat Voorwaerts deugt geen duit,
 
Lieve menschen! wat moog deugen!
 
Brave burgers, houdt u stil;
 
Hoe een voorwaertsvogel wil'
 
Honig om den mond u smeren,
 
Zingt mij na met kloek besluit:
 
‘Booze gier met pauwenveren,
 
‘Listig roofdier, achteruit!’

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken