Het inwendig leven van Paul

[p. 90]

XXVII Paul's ziekte

De dag daaraanvolgend gevoelde Paul zich naar ziel en lichaam ziek: zijn hersens koortsig en als gekookt, vuur-draden nijdig gespannen over zijn hersenlobben en de achterkant zijner oogen door fijne weerhaakjes uiteengescheurd. In zijn geest broeide angst, onzekerheid, schuwheid en dwang-buiten-hem-zelf: de gedachte aan God was hem een groote schrik. ‘Mir brennt der Kopf, das Herz, die Leber brennt’, hoorde hij listig in zijn oor. Toch beproefde hij zichzelf te ontvluchten door een wanhopigen aftocht naar God die hij terzelfdertijd sterk vreesde en lief had: hij zou te biechten gaan.

Het was ongeveer schemeravond en vóór de kerkdeur had Paul den indruk: hij bukte angstig onder een laag gewelf vol spookachtige zwavelgloed. Hij dorst moeilijk binnentreden. Gelijk verstikt door een duisteren rook schreed hij in de kerk: afgemat zakte hij in een bidbank naast den biechtstoel. ‘Heer, gij hebt het gezien, zwijg toch niet!’ Paul's koorts-oogen

[p. 91]

schroefden zich vast aan het roode lampje vóór het Heilig Sacrament; gruwelijke gevoelens van afkeer voor Jezus kwamen dwingend in hem op. Toen hij in den biechtstoel knielde overviel hem de walg gansch en geheel in excrementen neer te zitten: instinctmatig trok hij zijn hoofd achteruit van het vuil-glimmend biecht-raampje langswaar reeds zooveel smerigs en vies gefluisterd was; hij rook er den adem der zonde, de stank der schuld. Och, en dat ellendig gevoel: zijn God zóo ver en toch zoo fel bemind, zijn God sterk verlangd en even sterk die afkeer van Hem.

Huiverend van zedelijke koorts begaf Paul zich in den vroegen avond naar bed; hij krimpte in de kille lakens en bad hard-op met klapperende tanden psalm LIV; ‘O God, verhoor mijn gebed en versmaad mijn verzoek niet’. Dan lag hij zuchtend: ‘Jezus! Jezus!’ Onbekende schaduwen versprongen achter de kaarsvlam langs den wand; schimmen van kromme horens en harige pooten slopen op en af in de hoeken der mansarde; er was aanwezigheid van iets angstig en donker... ‘Jezus! Jezus!’ zuchtte Paul: hij hield

[p. 92]

zijn Rozenkrans gekneld in zijn zweetende handpalmen. Plots had hij bevreesd besef van een vers: ‘Und in den Siedequalm des Hintergrundes seh ich die Flammenstadt in ewiger Gluth’...

De nacht werd harder, stiller, dieper; de kaars was op; Paul had nu het vies gevoel de duisternis te eten: zwarte vuilnis. Er werd hem duidelijk inwendig gezegd dat zelfs God hem niet verworpen had, want God, ha, ha, God, die was er niet. Deze aanvechting onderging Paul als geweldige wezenlijkheid en daartegenover had hij niet de minste gebeds-bewustheid, noch de kracht van een gebed. Ternauwernood ondervond hij de kerk rechts en daarin een ver verwijderd lief geheim.