De staat van bedrog

15 december 1995

De verzoening met Verploeg zette meteen zoden aan de dijk. De Journalist publiceerde dit keer een keurig bericht. Zo werkt het in Nederland.

[p. 33]

Lubbers getuige bij Oltmans
Oud-premier Ruud Lubbers verschijnt dinsdag 19 december voor de Haagse rechtbank in de zaak van de journalist Willem Oltmans. Bovendien heeft Oltmans inzage gekregen in zijn eigen BVD-dossier.
Willem Oltmans (70) is in een juridisch gevecht met de Nederlandse Staat gewikkeld. Hij stelt dat het ministerie van Buitenlandse Zaken hem sinds eind jaren vijftig het werken als journalist onmogelijk heeft gemaakt. Hij eist daarom, gesteund door de NVJ. een schadevergoeding wegens misgelopen inkomsten.
Oltmans' problemen gaan terug tol 1956, toen hij free-lance correspondent in Rome was voor De Telegraaf. Daar interviewde hij de toenmalige Indonesische president Soekarno, zeer tegen de zin van Buitenlandse Zaken. Toen Oltmans zich daarna uitsprak voor een snelle overdracht van Nederlands Nieuw-Guinea aan Indonesië, wist hij zich verzekerd van de eeuwigdurende vijandschap van het ministerie, in het bijzonder minister Luns. Dat heeft volgens NVJ-secretaris Inge Brakman de carrière van de Amsterdamse journalist geruïneerd.
Met het laten horen van Lubbers hoopt Oltmans zijn zaak te versterken. De oud-premier liet vorig jaar na het lezen van Oltmans' boek ‘Persona non grata’ weten het geheel ‘een onverkwikkelijke zaak’ te vinden. In het boek beschrijft de Amsterdamse journalist hoe hij tientallen jaren door het ministerie van Buitenlandse Zaken is tegengewerkt. Lubbers liet Oltmans verder mondeling weten dat er in de opstelling van Buitenlandse Zaken nog niets is veranderd. De journalist hoopt dat Lubbers zijn uitspraken voor de Haagse rechtbank wil herhalen.
‘Wat vond Lubbers zo onverkwikkelijk?’ vraagt Oltmans zich af. ‘Als hij dat wil zeggen zal mijn zaak sneller worden afgewikkeld. Het proces loopt nu vijf jaar en die politici nemen belastinggeld om hun smerige zaakjes af te dekken.’
Om meer bewijs van tegenwerking te krijgen wilde de journalist inzage in zijn BVD-dossier. Nadat Oltmans minister Dijkstal van Binnenlandse Zaken een ultimatum had gesteld is zijn BVD-dossier zonder voorbehoud vrijgegeven.
Volgens een uitspraak van de Raad van State moest het dossier 1 december vrijgegeven worden. Oltmans kreeg 31 november van minister Dijkstal een brief met zeven eisen. In de brief werden voorwaarden gesteld aan publikatie of openbaarmaking van het dossier. ‘Dijkstal heeft niet het recht de uitspraak van de Raad van State te doorkruisen met zijn eisen.’ aldus een boze Oltmans. Wat de journalist nu met het dossier gaat doen is volgens zijn advocaat P. Nicolaï nog onduidelijk.
De NVJ ondersteunt het beroepsbelang van Oltmans en heeft een bemiddelaar voor de zaak gevonden.