|
| |
| |
| |
Bruylof-Ghedicht.
DE gheen die alder eerst des vverelts schoone salen
Ghebouwt heeft vvijt en breedt op hare vaste palen,
Die eerst de Wilde Zee in haren vvijden schoot,
Doen vatten heeft rontom des aerdens swaren cloot,
En is niet soo men meynt, of soo als ons verhalen
Het oude grijse volck, de Vaders van het dwalen,
En is niet desen Godt, die met zijn stercke handt
Nu hier sent, en nu daer, des blixems heeten brandt.
Die Iupiter sich noemt, die t'onrecht d'ander Goden
Wel somtijds heeft bespot, en hieltse voor sijn boden:
Het is een ander Godt, een ander, die sijn gloet,
Sijn heete gloet laet gaen, door s'waters coude vloet,
En door die laeuwe locht, die d'onbeworpen dinghen
Bestaen heeft int begin tot haren aert te bringhen.
Een Godt, een groote Godt: een groote Godt van macht,
Maer niet groot van ghedaent: daer niemant nauw op acht,
Daer niemant nauw op let; een kint noch jonck van jaren,
Wiens jonckheyt altijdt blijft; die alle dinck doet paren,
| |
| |
En alle dinck volmaeckt; die t'ende van het een,
D'welk van te vooren was, t'begin maeckt van het gheen
Dat noyt en heeft geweest; die op verscheyden wijsen
Groot doet uyt het cleyn, en t'cleyn uyt t'groote rijsen.
Dit is een wonder kint, de vvijste van ons al
Weet qualijck vvat het is, of hoement noemen sal.
Ick noem het eenen lust, ick noemet een beginnen
Een oorsaeck van ons vreucht, een oorspronck van ons minnen:
Ick houd het voor een cracht, een cracht die dit geheel
Houdt staende in zijn stant, daer door een yder deel
Het een naert ander haeckt: een cracht die alle saecken
Iae die de Goden selfs, van binnen moeten smaecken.
Het zy dan vvat het vvilt. Het heeft door zijn gewelt
Den hemel met de aerdt in zijn gewelt gestelt.
Sijn rijck streckt over al, op velden en rivieren,
Opt menschelijck geslacht, en op de stomme dieren,
Het is een nieulijck kint, van vviens begin men leest
Veel vremts, in Venus boeck, een boeck t'welck heeft gheweest
In een vergulden cas ghesloten langhe jaren,
Het vvelck tot desen tijt de Musen noch bewaren,
| |
| |
Waer in gheteeckent staet hoe dat de schoon Goddin,
Vrouw Venus t'dertel vvijs heeft voort ghebracht de Min.
Zy heeft gebaert een kint; een kint quam daer ghesloopen
Door zijn vrouw Moeders schoot, de Goden quamen loopen
Tot Venus in het craem, en boden haer veel goet,
Dat sy bly moeder was van een soo soeten bloet.
Sy boden haer geluck. Selfs Iupiter quam mede,
Hy quam zijn neefken sien, hy sach vvat het al dede.
Sijn neefken loech hem toe; maer (laes) dees blijde schijn,
Wert hem vvel haest int hert een doodelijck fenijn,
Hy voelde stracx een coorts, men ginck naer Chiron senden,
Den ouden man quam voort, hy sach met sijnen bril,
Hy taste naer den pols; den pols vvas vvel en stil,
Men vist niet vvat het vvas. Men ginck de saeck voorstellen
Aen Themis; die de const vvel vvist van vvaer te mellen.
Daer heeft men eerst ghehoort, dat onder Iunoos cleet,
Verborghen vvas een dinck, daer Iupiter zijn leet,
Sijn leet met helpen moest, t'welck als hy t'hoorde segghen,
Hy ginck zijn suster stracx vvat vreemders vooren legghen
| |
| |
Dan oft zijn susteer waer, en heeft haer wat ghedaen
Dat haer niet liet voor maecht, maer voor een vrouwe gaen
Daer leerden hy den raet, die hy soo menich vverven
Noch naermael heeft ghebruyckt, dit was het lieflijck sterven,
Daer door hy t'leven creech, dit was de soete pijn,
Daer d'ander Goden al oock met bevanghen zijn.
Niet eenen wasser vry, sy moesten dit kints plaghen,
Dit kints seer heeten brant al t'saem int herte draghen.
O wonder kint, O kint; hoe dickwils heeft u booch
Dijn moeder selfs ghetreft? die voor u heenen vlooch,
En beefde voor haer soon. Hoe dickwils zijn u pinnen
Door Mulcibre ghegaen? die niet en cost verwinnen
V vlamme met zijn vier. Hy liet zijn aenbeelt staen,
Sijn hamers, zijn fornais, om Ciprin naer te gaen.
Hy dede vast zijn best dat hy niet soude hincken,
Noch dat zijn swerte huyt naest roet niet soude stincken,
Hy docht dat voor zijn vlam moest vvijcken yder dier,
Sijn vier verwont het al, maer Venus kint het vier.
Geen heeter vier als dit, dit doet den hemel branden,
Dit daelt van hooch om leech, dit vliecht door alle landen,
| |
| |
Op voghels en op vee, dit heeft veel duysent jaer
De menschen oock ghequelt, d'een voor en d'ander naer
Een yder op zijn beurt: vvant yder heeft zijn tijden
Dat hy moet dese coorts, dees soete cortse lijden.
Int midden onser jeucht, vvanneer ons fris ghemoet,
Nu op zijn beste is, en dat het vveeldich bloet
Ons aenbrengt alle vreucht, als vvy eerst soude leven,
Dan gaet ons al te vroech, Elaes, ons vreucht begheven.
Het sorghen comt ons aen, het sorghen vande min;
Wy dansen naer het vier, vvy moeten daer al in.
Wat baet ons het verstandt, vvat baet ons onse reden,
Wat baet ons vernuft, daer vvy soo trots op treden?
Wy moeten daer eens aen; het is doch al om niet.
Die d'alder vvijste is, comt eerst in dit verdriet.
Daer is niet om te doen, hoe cloeck dat wy ons houwen,
Als vvy een meysken sien, beginnen vvy te flouwen,
Ons moet valt in de schoen, een maecht een maecht alleen,
Breeckt ons dat herde hert, al waer het oock van steen.
Een maecht breeckt ons het hert, met dat sy eens haer stralen
En lodderlijck ghesicht op ons laet nedeer daelen.
| |
| |
Hy dunckt my wel beraen, die sich tot dese pijn
Ghewillichlijck begheeft, om sonder pijn te zijn.
Cupido is een Godt, hy can vvel licht vergrammen,
Op dat hertneckich volck; hy meerdert hare vlammen,
Hy gheeft haer een quaet end', zy minnen hier en daer,
Haer minnen is om niet, zy blyven even naer.
Heer Bruydegom dit ist, daer ghy op hebt gaen letten
Nu over langhen tijt, doen ghy de strenghe vvetten,
Van d'onwinbaere min, die ghy niet mocht ontgaen,
V selden sonder dwanck ghemaeckt hebt onderdaen.
Ghy zijt den grooten Godt selfs int ghemoet ghetoghen,
En gaeft u in zijn macht, ghy hebt u selfs gheboghen,
Gheboghen onder t'ock dat noyt en vvas ghewoon
Te drucken uwen hals. Hier siet ghy dan den loon,
Den loon van uwe smert, die ghy ginckt vvillich smaecken
Om door een corte smert, tot uwen vvensch te raecken.
Ghy siet hier uwe Bruydt, die hooch verheven siel,
Die teere schoone maecht, die u soo vvel beviel,
Dat ghy om haere min, uyt ander verre landen,
Door haghel en door snee, aen Hollants cant quaemt stranden.
| |
| |
Aen Hollants coude cant, daer swinters graeuwe cleet
Was over t'droeve velt aen alle cant ghespreet.
De bitter suyre couw en cone niet verjaghen
De hitte uyt u borst, de ongetemde vlaghen
En slisten ghenen brant, al t'water vande Zee
En bluste t'vier niet uyt, het vier behiel zijn stee.
Heer Bruydegom gaet aen, u pijne neemt een ende;
V blijschap is nu hier, tot loon van u ellende.
V jammerlijck gheween, u droeve offerhandt,
V ameloos ghesucht, dat ghy soo dickmaels sant.
Wt u verwonnen hert, heeft Venus opgheschreven
En comt u door dees pijn een soete vrucht nu gheven,
Heer Bruydegom gaet aen; naer dese vrucht nu spoeyt
Die in vrouw Venus thuyn, en nerghens anders groeyt
Een lieffelijcke vrucht die ons verweckt van binnen
De sotte raserny van onse domme sinnen.
Het is een vreemde vrucht, een vreemde vrucht, daer van
Mijn maechdelijck verstant de cracht niet vaten can.
Die eens van dese vrucht een weynich heeft ghegheten
En can den soeten smaeck zijn leven niet vergheten.
| |
| |
Tis yet dat altijdt bloeyt, Dat Venus Boefken saeyt,
Daer gheenen dauw op valt, noch gheenen vvint op vvaeyt.
Och of ick vvist een const om soetgens eens te sluypen
In desen gulden thuyn, ick sou hem heel door cruypen,
En soecken of daer stont een alsoodanich cruyt,
Daer van men my soo lang veel vvonders heeft beduyt.
Heer Bruydegom vvel aen, vvel gaet u vvat vermeyen,
In desen schoonen thuyn: de Bruydt sal u vvel leyen,
En helpen u int vverck: t'gheen ghy sult laten staen,
En sal van uwe Bruydt niet blijven onghedaen.
Ghy maechden staet vvat af: en vvilt soo seer niet dringhen,
Wy moeten nu de Bruydt de Bruydt te bedde bringhen.
Ghy maechden staet vvat af: ick sal u blijven borch
Voor t'leven van de Bruydt: laet varen uwe sorch,
Haer sal niet quaets gheschien: Sy sal der maer vvat laten
Dat niemant t'leven neemt, en veel can t'leven baten.
De maechdom is doch niet: die hem laet vallen neer,
Behaelt voor sijn verlies veel ander maechden vveer.
Ioncvrouwen staet dan af: laet doch die twee te samen,
Die twee, die lieve twee, die noyt by een en quamen,
| |
| |
Op een soo blijden uyr. Sy gaen, o siet, sy gaen,
De camer is al toe: vvy blijven buyten staen,
Wy moeten der op sien. O mochten vvy eens erven,
De vreucht van dese min. Het vvaer dan goet te sterven.
Daer is van ons niet een, die yet om sterven gaf,
Als hem zijn liefkens schoot ghebuerde tot een graf.
|
|
Auteursrechtvrij