|
| |
| |
| |
Bruyd-lof-Liedt.
WEch Cypri verr' van hier lichtveerdighe Goddinne,
Die macht hebt over liefd' end' oock oncuysche minne:
En door vviens loosen raet soo menich is verloren,
Die 't beter had gheweest te wesen noyt gheboren;
Door vvien soo menich mensch gecomen is tot schaden:
Door vvien een broeder heeft den anderen verraden,
En die oock Troyen gantsch met soo veel cloecke mannen,
(Die vvaren om de vvraack van Paris t'samen spannen)
Te neder hebt gheleydt, om eenes Herders luste,
Waer door heel Griecklandt is ghecomen in onruste.
Cnpido gaet van hier weest dienaer der Poeten,
Die anders dan van u, gantsch niet te schrijven vveten:
Wy soecken u hier niet, en houde uwe machten
Die de Poeten u toeschrijven, van gheen crachten.
Hier is de liefde selfs vergadert met de minne,
Hier zijn gheworden t'saem twee lieden van een sinne:
Wat gaet ons Iuno aen, die samen plach te binden
De lieden, daer de liefd seer qualick vvas te vinden.
| |
| |
Hier minnen sy haer selfs, de eene soeckt de ander,
En maken soo te gaer een lichaem van malcander:
Dat d'een begheert en vvilt, dat vvil den and'ren mede,
Soo comet tusschen haer een minnelijcke vrede.
Ghelijck als in de mensch men siet hoe een lidtmate
Door het het natuerlijck bondt het ander comt te bate:
Soo gaet het met de liefd', daer twee verscheyden leden,
Te saem in een ghelijft, malcander toonen vreden,
De een die soeckt altijt den and'ren te believen,
En d'ander vvederom soeckt d'ander te gherieven:
De vrouw die tracht met vreucht den Manne te vermeeren:
De Man die tracht met goedt de Vrouwe te vereeren:
Dit is d'oprechte liefd', dit is t'oprecht beminnen,
Dat twee ghelieven t'saem alsulcke vreucht beginnen,
Die ghenen tijdt, gheen lijdt, gheen ongheval can scheyden,
Maer door de vvelck men can een vrolijck leven leyden.
Hoe soud' men dan alsnu ghenoechsaem connen prijsen,
Hoe soud' men nae behoor met vvoorden oock uytwijsen,
Het goet en Godlick vverck dat Svvaensvvijck met verlanghen
Met Hester zijne Bruydt in eeren heeft aenvanghen.
| |
| |
Die hem in trouwen reyn met Hester minlijck paerde
Om dats' hem scheen te zijn van eenen goeden aerde.
Gheluckich moet het zijn, gheluckich t'allen tijden,
Waer in sich alle ding' op aerden seer verblijden:
Den hooghen Hemel selfs die toont sijn groote vreuchde,
En t'aertrijck oock sich selfs verfraydet en verheuchde.
Het weder lacht u toe, de vvolcken zijn verdreven,
De vvinden die zijn oock gaen ligghen daer beneven,
Aensiet de clare Son, sy laer haer soete stralen
Op u begonnen vreucht met vreuchden neder dalen:
Het Aertrijck spant te gaer om u oock te verheughen,
De boomen soecken u met blijschap te verneughen,
Het groene blijde gras dat comt te meerder uyte.
En alle loof en cruyt begint nu uyt te spruyte.
Gheluckich moet ghy zijn gheluckich t'allen stonden
Die op alsulcken tijt met liefde vvort verbonden,
En thouwelijck in der deucht, en aller eer voortane,
Iae in de vreese Godts en Christi gaet aenslaene.
Dit is het gheen dat Godt heeft van den aenbeginne
Verordent, en gheschickt nae sijnen vvijsen sinne,
| |
| |
Want als hy eerstmael had van d'aerd' de locht ghescheyden,
En als rondtom de Aerd' den loop der vvat'ren leyden,
Als eerst de Son en Maen het Aertrijcks licht beschenen,
En als de Sterren oock nu stonden, nu verdwenen,
Als Godt de Aerd' allom met berghen en rivieren,
Met bosschen ende fruyt seer lieflijck ginck vercieren,
Soo moester yemant zijn, tot vviens profijt dit alle
Gheschapen soude zijn hier in dees aertsche dalle.
Daerom heeft Godt ghewilt d'onredelijcke schapen,
Die soude van dit vverck haer hulp en nootdruft rapen,
De beesten heeft hy t'saem het aertriick toegheschreven,
De Visschen tot vol doen de heele Zee ghegheven,
Den Voghel heeft de locht behouden, en ten deele
De aerde, die te groot was voor't ghediert gheheele.
Maer dit was niet ghenoech, daer vvas noch vvat vergheten,
Die over dit te gaer door sijn verstandt en weten
Met reen ghebieden soud', en nae zijn vvil bestieren:
Iae die oock moghen soud' ghebruycken al de dieren,
En dwinghen nae zijn vvil: dit vvas den eed'len Mensche,
Dit Godt van alles gaf, nae sijnen vvil en vvensche.
| |
| |
Maer noch en vvas de saeck met eenen niet volcomen,
Daer werde noch een hulp den Mensche toeghenomen,
Die hem voort helpen cond' de vverelt te vermeeren,
En oock in ander ding con' helpen hem gheneeren:
Soo wierd den eersten Mensch de Vrouvve by ghegheven,
Daer meed' hy als sich selfs moest tot den eynde leven.
Dus hebben dese dan het houwlick aenghevanghen,
En hebben soo begost de vverelt te verlanghen.
Van dier tijt af altijt is t'houwlick seer vereeret,
Men heeft al meer en meer de Volckeren vermeeret:
Een man die had een vrouw, een vrouw liet haer ghenoeghen
Als sy met eenen man haer mochte vvel ghevoeghen
Dit vvas den rechten loop, dit vvas oock Gods voorwaerde
Dat een Man met een Vrouw sich inden houwlick paerde.
Dan dit heeft niet gheduert, want hoe t'ghetal en hoope
Der menschen grooter wiert, hoe oock der sonden loope
Al meer en meer nam toe. Dus heeft een Vrouw ten eynden
Haer lichaem door misbruyck van velen laten scheynden:
Den Man en conde hem oock met een Vrouw niet ghenoeghen,
Hy ginck hem met vvellust by vele Vrouwen voeghen.
| |
| |
Ten lesten is soo verr' het misbruyck voortghecomen,
Dat niemant tot sich selfs een vrouw en heeft ghenomen,
Tot dat der Vorsten wet, en wijsheyt der Voorganghers
Dit heeft met straf belet, en niet ghedoochde langhers.
Dit selfd' heeft oock begeert den Coninck van Athenen,
Dat noch de vrouw noch man soud' voortaen zijn gemeene
Dit heeft Lycurgus meed', en Solon seer gedreven
Dat niemant sich en mocht tot overspel begheven
Dus hebben dan wel eer de wetten veel gedwongen
Dat sy door vrees van straf haer self de zond' afdrongen:
Maer wy die Christus heeft door sijn dier bloet herboren.
En voor ons leven, selfs sijn leven heeft verloren,
Zijn schuldich dit te doen, en ons van zond' t'onthouden,
Soo vvy lidtmaten meed' van Christo blijven vvouden.
Daerom soo moeten zijn die lieden seer ghepresen,
Die t'houwelick aengaen in Gods des Heeren vreese.
En soecken door dit vverck in alle deucht en eeren
Naer het behagen Gods de vverelt te vermeeren,
Om te verbreyden meed' het menschelick geslachte,
Indachtich, datmen haer oock soo ter vverelt brachte,
| |
| |
En dencken, dat sy oock alsoo eerst zijn gheboren,
En sonder t'welcke soudt de vverelt gaen verloren.
Dit heeft men van begin tot noch toe onderhouwen,
Dits over al altijdt ghepleecht in goeder trouwen.
De Heydenen oock selfs en hebbent niet vergheten,
Maer hebben haren volck door vvetten laten weten,
Dat yder moeste sich tot desen staet begheven,
Dat noch man nochte vrouw mocht buyten desen leven.
Wy sien wat ons die van Lacedemon leeren,
Om datse t'allen tijdt dit wilden zijn in eeren:
Sy vvaren niet te vreen dat niemant dit misbruyckte,
Maer dwonghen oock de mensch dat hy dit meed' ghebruyckte,
Iae die niet had ghewilt hem hier toe oyt begheven,
Werd' op een heylghen dach om den Altaer ghedreven,
Met stooten en met slaen vviert hy oock seer ghequellet,
Met stocken dickwils oock ter aerden neer ghevellet,
Dit vvas daerom dat sy dus vvilden voorts verwecken
De ander, om dit vverck te meerder aen te trecken.
Daerom soo doet ghy wel dat ghy dit nu dit beginnet,
En dat ghy goeder tijt, Svvaensvvijck u Hester minnet:
| |
| |
En dat ghy eene soeckt die u met eere en deuchde
Int leven nu voortaen met hare hulp verheuchde,
Om met u huysvrouw reyn dit leven t'overbrenghen,
Het vvelck ons allen dach de sorghen doet verlenghen,
T'welck lijden ende druck end' alle swaricheden
Door lanckheyt van den tijt brengt ende voeret mede,
T'welck staet als eene Zee onstumich door de golven,
Alsoo door sorghen oock onstadich en verbolghen.
Aenveert dan uwe Bruyt, die u van Godt ghegheven,
Die u tot s'levens hulp en troost is toegheschreven,
Door schoonte, deucht, en trouw, en (die dit al vervaten)
Door groote liefd' en min u is tot vrouw ghelaten:
Die met haer schoont', haer trouw, en met haer zedich leven,
Die met haer deucht, en vreucht, en goetheyt daer beneven
All' ander vrouwen verr' en dochters overtreffet,
En haer nochtans gheheel daer over niet verheffet,
Aensiet haer aensicht eens, aensiet haer minlick wesen,
Men cond' uyt al den hoop gheen schoonder uytghelesen?
Als sy haer lippen root, en haren mont eens rueret,
Tis lieflick t'eenegaer en vriendlick datmen spueret:
| |
| |
En als sy eens slaet op de sterren harer ooghen
Verduystert sy de u: ick soude niet vermoghen
Te spreken, hoe dat haer de leden zijn ghematicht,
En hoe het gansche lijf de zedicheyt vervaticht:
Sy gaet de Iaren verr' met hare deucht te boven,
Dus hem den Bruydegom van haer vvel mach beloven.
Och of men eenmael mocht haer lichaem open vouwen,
Om t'binnenst' van haer hert te moghen eens aenschouwen,
Men soude vinden daer een huysghesin vol deuchden,
Men soude vinden daer een vvoonplaets med' der vreuchden.
Al vvat dat dochtren gheeft, verfrayet en vercieret
Dit alles is in haer, in haer dit al vvel tieret,
En aller dinghen Const en vvete vvoont in haere,
Gheen dochtren handen vverck en valt voor heur te swaere:
Wat vvil ick rijckdom hier, en t'aertshe goet verhalen,
Sy over treft met deucht en schoont' dit altemalen,
En dit ist beste goet dat inden mensch mach vvesen,
Waer toe sy is ghenoech van d'Ouders onderwesen,
Die haer tot alles goets en aller eer inleyden,
En haer tot alle deucht den wech bequaem bereyden.
| |
| |
Aenveert dan dese Bruyt ghy Svvaensvvijck naer betamen,
Ghy en behoeft u des te gheener tijt te schamen.
Ghy daerenteghen oock O Hester laet behaghen,
V desen vromen Man in all' uw's levens daghen,
Die u niet door gheval, niet by gheluck ghevonden,
Maer die u van Godt selfs ten deele is toegesonden:
Hoe dicwils ist gesien dat jonge Leydsche vrouwen,
Hem vvenschten tot haer man te mogen eens te trouwen,
Maer och eylaes sy zijn te samen al bedrooghen
Die op hem door de liefd' geslagen hebben d'ooghen:
Ghy vvaert de gheen alleen daer hy altijt nae stonde,
Ghy vvaert de gheen voorwaer die hem het hert doorwonde,
En hy is oock alsulck die u licht can behagen,
Die u, dan't Leydsche volck meer liefd' heeft toegedragen,
Hy overtredet oock met vvetenschap sijn Iaren,
De zeden sietmen schier te saem in hem vergaren:
Sijn Ouders hadden eer de cloecke stadt van Leyden,
Heel onder haer bewint, on onder haer beleyden.
Maer hy heeft niet van doen door sijnes Vaders eere,
Gepresen zijn, die is door sich te prijsen.
| |
| |
Bemint malcander dan, soo sult ghy haestlijck vvesen
Op eenes boomes struyck twee planten uytgelesen:
Soo sult ten lesten zijn, die nu ziit gantsch verscheyden
Een lichaem: dies oock sult een vrolijck leven leyden.
De man moet hem altijt, nae s'vrouwen wille voegen,
De vrouw moet met de smans begeert' haer oock genoegen,
Gelijck het Leyloof groen de mueren dicht aenclevet,
De muere wederom het Veyl een steunsel gevet:
Alsoo moet ghylien oock malcander vast aenhangen,
En inder liefden reyn tot alle tijt omvangen.
Men siet hoe dat den boom den een den and'ren eeret,
Hoe d'een des anders vrucht in vrede seer vermeeret,
Den Wijngaert slaet rondtom den Olmenboom sijn ermen,
Des Olmens tacken oock rondtom den Wijngaert swermen,
So dat den Olmenboom den Wijngaert gevet ruste,
De Wijngaert vvederom betaelt den Olm met luste:
So moetet ghy te gaer in vreed' oock t'samen comen,
Dat d'eenicheyt u noyt door twist en vverd benomen.
Laet verre van u zijn d'onvreed' en quaed' tweedrachte,
Maer vveest te samen vry van een sin en gedachte;
| |
| |
Soo sal den zeghen Gods u rijcklijck comen teghen,
God sal uytstorten meed sijns handes milden reghen.
Ghy sult in overvloet u Vaderlant bewoonen,
Godt sal u uwe deucht in eeuwicheyt beloonen.
Ghy sullet mercklijck sien Gods Zegen u aencleven,
En zullet hebben vreed de dagen van u leven.
Dus moet oock onder u malcanderen verdragen,
En moetet t'allen tijt oneenicheyt verjagen,
Want liefd' en eenicheyt die maeckt cleyn dingen groote,
Maer tweedracht ende twist die brengt het al in noote.
Godt ghev' dat ghy te saem door des Natuers gehengen,
Van eenen goeder aert moecht kinderen voortbrengen,
Die u oock inder deucht en t'leven seer ghelijcken,
Dat in haer mede mach haer Oud'ren voorbeelt blijcken.
Godt geve dat ghy voort door teelen end' aenhouwen,
Daerom so bidde ick Godt, dat hy u lang laet leven,
En u tot allen tijt vvil sijnen Zegen geven.
FINIS.
|
|
Auteursrechtvrij