Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw

meer over deze tekst

Informatie terzijde

Reize door het aapenland (onder pseudoniem J.A. Schasz)
Toon afbeeldingen van Reize door het aapenland (onder pseudoniem J.A. Schasz)zoom

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1,06 MB)

Scans (9,14 MB)

ebook (3,27 MB)

XML (0,34 MB)

tekstbestand






Editeur

P.J. Buijnsters


Genre

proza

Subgenre

roman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Reize door het aapenland (onder pseudoniem J.A. Schasz)

(1972)–Gerrit Paape–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
Regelnummers proza laten vervallen

Vijftiende hoofdstuk
De eerste sessie

1076Intusschen was het Plan, om de Aapen tot Menschen te hervormen, 1077algemeen onder het Menschdom bekend geworden. Men be- 1078schouwde het als een Fabel, als een aartige droom, die zig vrijGa naar voetnoot1078 1079gladjes, in een langen winterschen avond, vertellen liet.

1080Alleenlijk baarde het eenige bekommerende opmerking bij deGa naar voetnoot1080 1081Beerenleiders, Goochelaars, Theatermannen, Hansworsten, en bij 1082alle. die door middel van Aapen, hun brood winnen.

1083Deeze hunne vrees ging zo verre, dat men eene algemeene saa- 1084menroeping van dit soort van Volkje doen liet, ten einde, met alge- 1085meen overleg, een middel uit de vinden en te bewerkstelligen, om 1086de Aapen in den rang der Aapen te houden.

1087De bijéénkomst van dit kermistuigje was bepaald op dien langen 1088weg, die de saamenleeving der Stervelingen van die der Aapen 1089scheid.

1090Elk verscheen er in zijn beste gewaad. Men zag er allerlei aartige 1091pakjes, van een menigte verschillende kleuren saamgesteld; plui- 1092men en vederen van de schoonste en beste soort, terwijl een ijgelijk 1093iets ten kenteken had of droeg, waaräan men zien kon, van wat 1094beroep hij was. De Beerenleiders, (anders een vuil, onnuttig, zwart, 1095gescheurd, ongeschooren Volk,) waren inzonderheid deftig uit- 1096gedoscht; zij waren van 't hoofd tot de voeten in beerenvellen ge- 1097kleed; waardoor zij een verwonderlijk ruig aanzien verkreegen. 1098Eer de Vergadering begon, zwierde de schaare der veelkleurigen en 1099gepluimden door elkander, dat eene overheerlijke vertooning op-Ga naar voetnoot1099 1100leverde.

[pagina 95]
[p. 95]

1101Ik wil de Leezers niet lastig vallen met een verhaal van de plegtig- 1102heeden, die er bij deeze geleegenheid werden gebezigd. Weinige 1103hunner, die soortgelijken niet gezien hebben, of gemaklijk er zig 1104een verbeelding van maaken kunnen.

1105Ik zal alleen kortlijk het essentiele deezer illustre bijéénkomst 1106aanstippen.

1107De President, zijnde een lange, zwaarlijvige, forsche Beeren- 1108leider, opende de Vergadering met deeze aanspraak:

 

1109Mijne broeders!
Vierentwintig jaaren heb ik met een kaapschen of noordschen 1110Beer door de Waereld geloopen. Meer dan agthonderd knuppels 1111heb ik op hunne zielzakken aan stuk geslagen, en, mannen! -Ga naar voetnoot1111 1112altoos hebben zij zo zoet geweest als een Lam. - Gij zult vraagen, 1113waarom ik hen dan sloeg? - Dat was niet anders dan om mijn 1114Meesterschap en hunne onderdaanigheid aan de waereld te ver- 1115kondigen.

1116Ik heb ook dertien Aapen bij mij gehad, die naar mijn oogen om-Ga naar voetnoot1116 1117keeken, en zo volmaakt in alle kunsten en weetenschappen waren 1118afgerigt, dat Koningen en Vorsten, jandome! er naar kwamenGa naar voetnoot1118 1119kijken, en van verbaasheid in hunne handen sloegen.

1120En nu, - ter bliks! - nu komen die helsche Aapen en willen zigGa naar voetnoot1120 1121tot den rang van Menschen verheffen! - Maar bij mijn ziel! - dat 1122nooit!

1123Wat zegt gij er van Mannen?

1124Wij zeggen! dat gij zegt, riep de gansche Vergadering, zo dat 1125er de aarde van dreunde.

1126Welk een schade, dus vervolgde de ruige president, zouden wij 1127daar niet mede lijden! Zo dra zouden zij geen Menschen weezen, 1128of zij zouden er de galg van geeven, om langer naar onze pijpen teGa naar voetnoot1128 1129danzen; om op onze Honden of Beeren te rijden; om langer, met 1130een ketting om hun naars, op onze Theaters of kwakzalverstafeltjesGa naar voetnoot1130

[pagina 96]
[p. 96]

1131te zitten! - Zij zouden ons zelf in rechten betrekken, voor deGa naar voetnoot1131 1132affronten, die zij vermeenen zouden van ons geleeden te hebben! -Ga naar voetnoot1132 1133En zuikerduivels! hoe vervloekt grootsch zouden zij ons dikwilsGa naar voetnoot1133 1134tegenkomen stappen! - Zij zouden naauwlijks den hoed van hun 1135kop voor ons afneemen, - en hoe verdoemd hard zou het ons 1136vallen, om tegen den een of anderen Aap, (die voorheen trilde en 1137beefde, wanneer wij slegts onze pingen opligteden,) s'il vous plait!Ga naar voetnoot1137 1138te moeten spelen. -

1139Neen! dat verzeg ik. -Ga naar voetnoot1139

1140Wij ook! riepen al de Vergaderingsleden.

1141Dan zijn wij het eens! zei de President. Maar wat nu gedaan?

 

1142Een kwakzalver
Al de Aapen naar den d.....r jaagen!Ga naar voetnoot1142

 

1143Een hansworst
Maar dan zijnze te wijd van de hand.

 

1144Een aapenman
Zij moeten binnen ons bereik blijven.

 

1145De president
Maar Baksteen en Blikslag! wij moeten er niet door gekuld wor-Ga naar voetnoot1145 1146den! - Zij moeten er onder blijven!

[pagina 97]
[p. 97]

1147Een beerenleider
Of de Duivel sla ze weg!

 

1148Een marionnettespeelder
Maar wij zijn hier met ons zo veel wijze Mannen bij elkander! 1149laaten wij eens overleggen, of wij ze dat gat niet vernagelen kun-Ga naar voetnoot1149 1150nen. - Ik ben er tegen dat zij Menschen worden.

 

1151Een aapenman
En ik ook!

1152En nu verbeelde de Leezer zig, dat dit, ik ook! van mond tot 1153mond gehoord werd, en dat de President, ten einde van dit, ik ook, 1154volstrekt niet meer wist, hoe nu verder de Vergadering te diri- 1155geeren. - Hij keek met een zekere verleegenheid in de rondte, even 1156gelijk een danzende beer, die zijn lesje vergeeten heeft.

1157Eindlijk vond hij er dit op, dat hij, met een houding van voldaan- 1158heid, zei: dan is het wel!

1159En hier mede scheidde de Vergadering; zijnde de eerste sessie.

voetnoot1078
Fabel: hier wel: ‘verzonnen verhaal dat het kenmerk van ongeloofwaardigheid draagt’ (WNT III, 4341).
aartige: aangename.
vrij gladjes: vlotweg; zie WNTV, 11, s.v. glad als bijw.
voetnoot1080
opmerking: opzien, aandacht.
voetnoot1099
dat: wat, hetgeen.
voetnoot1111
zielzakken: (gew.) voor lichamen; zie Van Dale9, 2440.
voetnoot1116
die naar mijn oogen omkeeken: die mij naar de ogen keken.
voetnoot1118
jandome: bastaardvloek voor goddome; zie Van Dale9, 888.
voetnoot1120
ter bliks!: bliksems: WNT II, 2865, vermeldt alleen een znw. blis = ‘bliksems!’ en als de blis (bewijsplaats uit Bellamy).
voetnoot1128
er de galg van geeven: er de brui aan geven (?); niet in WNT.
voetnoot1130
naars: achterwerk (= aars of neers).
voetnoot1131
zelf: zelfs.
in rechten betrekken: voor het gerecht dagen; ‘vooral in Zuid-Nederland nog heden zeer gewoon’ (WNT II, 2248).
voetnoot1132
affronten: beledigingen.
voetnoot1133
zuikerduivels: bastaardvloed waarin suiker een opzettelijke verminking is van het fr. sacré = heilig; zie WNT XVI, 516, onder suiker II; ald. diverse vbb. als suikerdonders maar niel zuikerduivels; cf. nog ons sakkerloot, grootsch: trots.
voetnoot1137
pingen: pinken; ping is een oude bijvorm van pink; zie WNT XII, 1883.
s'il vous plait: als het u belieft.
voetnoot1139
verzeg: vertik, verdom; Weiland (Taalkundig Woordenboek V) omschrijft verzeggen als ‘(overg.) door belofte verbinden, zodat een ander er niet over beschikken kan’. Van Dale9, 2247, zegt: zich verzeggen = ‘zijn persoon tot iets verbinden’.
voetnoot1142
d.....r: donder (d.i. duivel).
voetnoot1145
gekuld: van ww. kullen = voor de gek houden. Volgens WNT VIII, 537, ‘in N.-Nederland in de algemeene beschaafde taal niet gebruikt en ook in Z.-Nederland min of meer plat.’
voetnoot1149
dat gat...: Iemand een gat vernagelen = hem iets beletten; zie WNT IV, 336.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Algemene gebruikersvoorwaarden
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over dit hoofdstuk/artikel

titels

  • Reize door het Aapenland (onder pseudoniem J.A. Schasz)