Reize door het aapenland (onder pseudoniem J.A. Schasz)

Regelnummers proza verbergen

[p. 119]

Zeven en twintigste hoofdstuk
De generale afkapping

1707Na het afloopen deezer Vergadering begreepen de Nommervijf- 1708iaanen eerst regt welk een gedugt Nadeel de genoomen Resolutie 1709hen doen kon. In de eerste plaats wisten zij zeer wel, dat de afkap- 1710ping van een zo voornaam Lid, als de staart was, zo gemaklijk 1711niet in zijn werk gaan zou, als de grootste hoop zig wel verbeelde. 1712Zij penetreerden, zo wel als de Nommerééniaanen, de gevaaren en¹⁷¹² 1713nasleepen, aan die afkapping verknogt, - zij konden derhalven 1714gissen, dat de proefneeming nimmer ten hunnen voordeele kon 1715uitvallen; dat dezelve een geweldigen indruk zou maaken op de 1716kleinzeerigen; en dat de Aapinnetjes vooräl, te tederhartig zouden 1717weezen, om, eenmaal die ijslijk bloedige afhakking gezien hebben- 1718de, ze voor de tweedemaal te begeeren.

1719Ten tweeden, had nommer een het aanbod gedaan, om zelfs in 1720perzoon onder de Proeflingen te behooren: zij waren wel zo niet,¹⁷²⁰ 1721dat zij begeerte hadden, om die edelmoedigheid naartevolgen; of 1722dat zij bevreesd behoefden te zijn, dat iemand onder de Vijfiaanen 1723trek tot het vrijwillige Martelaarschap zou krijgen; - doch hoe 1724ligt kon het gebeuren, dat het Volk, door de Eeniaanen opgestookt, 1725eischen kon, dat men de Proefneeming aan de Aapenhoofden be- 1726werkstelligde, en in dat geval gingen zo wel hunne oogmerken als 1727hunne staarten onherstelbaar verlooren.

1728Derhalven zat er niet anders op, dan het Volk andermaal te mis- 1729leiden en tegen zijne weldoenders in 't harnasch te jaagen.

1730De Vijfiaanen vertelden derhalven aan de goede Gemeente, dat 1731de Eeniaanen niet anders zogten dan hen tot den laagen rang van 1732Aapen vernederd te houden; dat zij daartoe allerlei kunstnaarijen 1733in 't werk stelden, om alle heilzaame Resolutien te vertraagen, 1734of wel geheel te verijdelen. Dat zij dus de eerste pooging, om de 1735gelijkvormigheid van Mensch aanteneemen, dat is, de staarten te 1736laaten afkappen, dwarsboomden, door geduurige hinderpaalen 1737in den weg te werpen. - Nu, zeiden zij, heeft die landverderflijke 1738Partij weder een ander voorstel gedaan, om, naamlijk, aan twaalf

1712 penetreerden: doorgrondden; zie WNT XII, 1073, met slechts enkele bewijsplaatsen - alle uit het begin van de 19e eeuw.

1720 Proeflingen: proefpersonen; niet in WNT; germanisme?

[p. 120]

1739Aapen de proef te neemen, alvoorens er eene generaale afkapping 1740plaats zal hebben! - maar wie doorziet het heerschzugtige oog-¹⁷⁴⁰ 1741merk der Nommerééniaanen niet! - Nommer een bied zig aan, om 1742onder die Proeflingen te behooren! zekerlijk zou men het zo 1743draaien, dat de overige elf ook zijne Lievelingen waren! - zo dra 1744zouden zij door de afkapping geene meerderheid boven ons ver- 1745kreegen hebben, of men zou de afkapping als ijslijk, wreed, on- 1746draaglijk en doodlijk doen voorkomen, en de goede gemeente af- 1747schrikken, om insgelijks hunne staarten te verliezen en Mensch 1748te worden! - en dan zouden die twaalf Aapmenschen zig eerst¹⁷⁴⁸ 1749doen gelden! zig in de hoogte verheffen en onze Tijrannen wor- 1750den! -

1751Die vervloekte Nommerééniaanen! riep de gansche goede Ge- 1752meente, onder bedreiging van dit geheele complot den hals te 1753breeken.

1754De woeling onder het Aapendom werd daarop zo geweldig, dat¹⁷⁵⁴ 1755men genoodzaakt was daadlijk eene Vergadering te houden en tot 1756de generale afkapping der staarten te besluiten, - gelijk gedaan 1757werd, overeenkomstig de propositie van Nommer Vijf.¹⁷⁵⁷

1740 (zal): emendatie.

1748 Aapmenschen: WNT, supplement A, 228, noteert pas oudste bewijsplaats uit 1905.

1754 woeling: tumult.

1757 propositie: voorstel.