Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Syntaktische-elementenlijst (2014)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.39 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Syntaktische-elementenlijst

(2014)–P.C. Paardekooper–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

bez. vn

Er zijn verschillende (half)vaste uitdrukkingen van het type (vzaz +) bez. vn + zn, bwbn, vw enz., zoals bv. in m'n eentje, op z'n best.

A. Verbinding met hoofdtw

Ik geef een reeks voorbeelden:

  ⵠ ◻ ○  
(ik in m'n eentje) (kan)   dat   wel {doen}  
(ik ). (kan)   dat .(in m'n eentje) wel {doen}  
.( in m'n eentje) (kan) .(ik) dat   wel {doen}  
(ik ). (kan)   dat   wel {doen} .(in m'n eentje)

1. Buitenbouw van in m'n eentje

 

a. ww-pd

 

Als ww-pd heeft het een sterke band met een ander zinsdeel. Samen daarmee kan het zelfs één zinsdeel zijn:

(die meisjes in d'r eentje) (kunnen) dat  
(die meisjes). (kunnen) dat .(in d'r eentje)

De meeste verbindingen zijn met het ond. of het hulpww-lv; met een mv lijken ze uitg., met een lv zeldzaam:

(ik) (zag) er (al die meisjes in d'r eentje) {lopen}

b. zn- en bwbn-pd

 

Bij deze twee buitenbouwen zijn er m.i. geen mogelijkheden.

 

2. Binnen- en buitenbouw van in m'n eentje

 

a. Syntagmatiek

 

In beperkt eentje, dat bij meervoudige pendanten kombinaties krijgt met met:

(met z'n tweetjes). (kunnen) .(ze) het

Er is bij het bez. vn getals- en persoonsaanduiding van de kern van het zinsdeel, waarmee in m'n eentje verbonden is: bij m'n is er een eerste pers. ev, bij d'r een derde pers. ev, vrouwelijk, of een mv.

 

Z'n heeft in d'r een twijfelachtige vervanger:

(ze). (kunnen) .(met d'r tweetjes) die tak {verslepen}

Tweetjes is te vervangen door drietjes en viertjes, en verder door niet-verkleinwoorden: tweeën, drieën, vieren, vijven, zessen enz.

 

b. Paradigmatiek

 

In is net als met par.-loos.

B. Verbindingen zonder hoofdtw

Hier zijn dus een aantal halfvaste types:

(we) (doen)   alles   [op ons dooie gemak]  
(hij) (was)   [in z'n knolletuin]  
(ze) (was)   [op d'r eigen houtje] [weg] {gegaan}  
(hij) (viel)   [van z'n stokje]  
ᴗ (speel) (je)   weer [op je poot]  
(ik) (heb)   haar   [van d'r apropos] {gebracht}  
ᴗ (heb) (je) [het] nou [naar je zin]  
ᴗ (lach)   me niet [in m'n gezicht] [uit]   (lv)
(ik) (ben)   nou [erg in m'n schik]  
(ik) (ben)   nou [erg in m'n sas]  

De binnenbouw van de (half)vaste uitdrukkingen is schijnrond zn-p; ik ken maar een geval van een plat zn-p: m'n best enz.

C. Plaatsbeperkingen bij beklemtoonde en onbeklemtoonde vormen.

Zie pers. en bez. vn.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken