Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Syntaktische-elementenlijst (2014)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.39 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Syntaktische-elementenlijst

(2014)–P.C. Paardekooper–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

bwbn

Bw's en bn's en hun patronen vertonen veel syntaktische varianten; die zijn lang niet allemaal syntaktisch tot bwbn's te herleiden.

Ik som er een aantal op.

A. Voorbep. zijn uitg., nabep. zijn beperkt tot staatwoorden

1. absolute stell. trap:

bw bn
 
hij ontkent het stokstijf | een oerdomme jongen
  | die bloedhete kamer
ze loog keihard |  
hij liep vliegensvlug | zo'n ijskoude kelder

hij was [keihard voor z'n kinderen] (staatwoord)
ze was [overgevoelig voor kritiek] (staatwoord)

2. onechte overtr. trap:

hij behandelde ons vallervríéndelijkstv | een allervríéndelijkste baas

ze was [allervríéndelijkst voor de klanten] (staatwoord)

B. Voorbep. zijn beperkt, nabep. alleen bij staatwoorden

gewone stell. trap

bw bn
 
hij zit [heel erg krap] | een heel erg krap rokje
ik loop vnogal moeilijkv | een nogal moeilijk probleem

hij was [heel erg in z'n sas met die benoeming] (staatuitdrukking)
ze deed [heel erg d'r best op die ontleding] (staatuitdrukking)
we zijn [nogal op onze hoede voor die kerel] (staatuitdrukking)
hij is [uit z'n humeur over die zaak] (staatuitdrukking)

C. Voorbep. is beperkt tot de/het (ww-pd), nabep. is beperkt tot een lid van het die/dat-par. (zn-pd)

1. gewone overtr. trap

bw bn
hij loopt het hardst | z'n mooiste prestatie
wij wachten het langst van allemaal | ze is de jongste leerlinge die ik ken
jij bent de vlugste uit de hele groep | de hardste eieren van de wereld

D. Nabep. is uitg., wel zijn er groepen met mogelijke/denkbare/vindbare

bw bn
  | de best mogelijke oplossing
  | de best denkbare oplossing die ik kan vinden (uitg.)

E.

Rangtw's: bij bw alleen na als, bij bn geen beperkingen bij voor- of nabep.; nevensch. is mogelijk met rangtw's:

bw bn
hij kwam als achtste en als slechtste aan de eindstreep | de achtste en slechtste renner van de groep
  | de achtste          renner die ik zag

(In kombinaties met prijs zijn er vaste uitdrukkingen.)

 

Na voorbep. als iets, wat, een beetje, een stukje, heel erg veel, een tikkeltje kan er een vergr. trap komen, zoals gebruikelijk, met een fakultatieve als-groep:

bw bn
ik liep toen een stukje harder als normaal | een wat harder steentje als normaal

De vormen veel/vele (meer, meest) en weinig (minder, minst) zijn versmeltingen binnen het zn-pd die de par. drie + hele mooie omvat, en semantisch ‘(onbepaald) tellen’ + ‘eigenschap’:

bw (?) bn
 
hij heeft vheel veelv gewerkt | erg veel appels
  vhet meestv   | de meeste appels van allemaal


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken