Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Virtu. Deughd.

Een schoone en aengenaeme Ionghe Maeghd, met vleugels aen de schouderen, houdende in de rechter hand een spiesse, en met den slincker hand een Lauwerkrans, hebbende een Sonne op de borst.

Iong wort zy gemaelt, om dat de Deughd nimmermeer oud wort, maer altijt wacker en sterck blijft, want haere werckingen maecken een plooy en heblijckheyt in den Mensche, en geduyren soo lange als de Mensche leeft.

Schoon wortse vertoont, om dat de Deughd het schoonste cieraet is van 't gemoed.

De vleugels bedieden, dat dit de Deughd eygen is, datse met haer vlucht steygert boven de gewoonte van de gemeene slagh van Menschen, om die vermaecklijckheyt te smaecken, diewelcke alleen de deughdelijcke Menschen proeven, die, gelijck Virgilius seyt, totte sterren toe, van de brandende en vierige Deughd verheven zijn: en wy sullen seggen datse ten Hemel toe verheft, die geene, die door 't middel van de Deughd,

[p. 84]

sich selve doorluchtigh maeckt: want hier door, soo wort hy Godt gelijck, die daer is, de Deughd en de goedheyd selve.

De Sonne vertoont, dat gelijck die selve uyt den Hemel het aerdrijck verlicht, alsoo komt oock de deughd van 't herte, en beschermt haer welgeschickte mogentheyd, om te bewegen en kracht te geven aen onse geheele lichaem, 't welck is de Kleine Werreld, gelijck de Griecken seggen: en daer nae verlichtse, verwarmtse, en wackertse door de Deughd, 't selve alsoo op, dat een groot deel van de oude Philosophen, geoordeelt hebben, datse genoegh was om onse begeerlijckheyt te vervullen, en 't geene onse vermaecklijckheden in dit Menschlijcke leven, soude mogen wenschen. En overmits de Heere Iesus Christus in de H. Schrifture genaemt wort de Sonne der Gerechtigheyd, verstaende de algemeene gerechtigheyd, die andere deughden omvat: daerom worter geseyt, wie dat Christum in 't herte draeght, dat dieselve heeft het voornaemste cieraet van de waerachtige en volmaeckte deughd.

De Lauwerkrans bediet, dat gelijck de Lauwer altijd groen, en nimmermeer van den blixem geraeckt wort, alsoo hout sich oock de Deughd in haer kracht, en wordt nimmermeer van eenige rampen, hoedanigh dieselve mogen wesen, te neder geslaegen, noch wort oock door brand, schipbreeckinge, noch door tegenspoet of ongeluck verlooren.

De Spiesse wort haer tot een teycken van voortreflijckheyt gegeven, om dat de Oude hier door de Deughd te kennen gaeven. Zy bediet oock het geweld en de macht die zy heeft over de sonden, diewelcke altijd, door de Deughd, zijn overwonnen en t'onder gebracht.