Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Avaritia. Gierigheyt.

Een oude magere bleecke Vrouwe, in wiens wesen hertzeer en swaermoedigheyt uytblinckt, hebbende ter syden eenen mageren Wolf, en op de maniere van de Waetersuchtige, salse een dick lichaem hebben, alwaerse de eene hand op leyt tot een teycken van smerte, mette ander hand salse een Beursse vast toe-geslooten houden, daerse, met groot opmercken, nae siet.

Christophorus Landinus verhaelt, dat de Wolf een seer vraetachtigh en gierigh Dier is, levende niet alleen opentlijck van eens anders goed, maer oock met loose en diefsche laeghen, en hem niet ontdeckt vindende van Honden of Iaegers, soo rust hy niet voor hy de gantsche kudde heeft om hals gebracht, meenende altijt dat hy niet roofs genoegh heeft: Alsoo doet oock de Gierige, nu met bedrogh en schelmerye, dan met openbaere rooverye, eens anders goederen stelende, soo kan hy noch daer boven soo veele niet versamelen, dat sijn lust en begeerte versaedight zy.

Op de maniere van een Waetersuchtige isse gemaelt, want gelijck dieselve haeren dorst door 't veel drincken niet wordt gelescht, maer aenwast: Alsoo wast de Gierigheyt soo veel te meer in den Mensche, nae dat de schatten op hoopen, dies seght Horatius in sijn tweede Gesangh in 't tweede Boeck:

De dorst die wast te meerder aen,
En 't drincken kan geen dorst verslaen,
Ten zy de oorsaeck van de pijn,
Eerst uyt het lijf gedreven zijn.

En S. Gregorius seght, de Gierige vermeerdert den dorst door 't drincken, want soo haest heeft hy 't eene niet verkregen of hy janckt nae het ander. Daerom seght Seneca: De Gierige gebreeckt soo wel 't geene hy heeft, als 't geene hy niet heeft.

[p. 170]

De magerheyt van den Wolf, bediet, de onversadelijcke lust van de Gierige, en de onbetaemelijcke vasthoudentheyd der goederen, die hy besit. Waer over Dantes seyt:

Zy heeft een boose en snoode aert,
Die altijt geld en schatten gaert,
Doch hoe zy meer nae schatten port,
Hoe dat haer honger grooter wort.

Mette geslooten Beursse isse gestelt, als meer vermaeck scheppende om dieselve uyt lust te besien, als om die tot nut en nodruft te gebruycken. En hier over heeft eener van desen sin gedicht:

Hoe streeft ghy dus om schat en vluchtigh goed,
Stelt ghy geen maet in al dit greetigh schraepen?
Hout op van schat te staeplen in 't gemoed,
Want u gebreeckt, 't geen g'hebt, en soeckt te raepen.
Hoe roemdy dan, en blijft hart op u stuck?
De Vrome Man besit alleen den zeegen.
Dan zydy rijck, als ghy soeckt schat noch luck.
Want die steets schraept blijft arm en seer verleegen.