Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Avaritia. Gierigheyt.

Een Oude Vrouwe met gescheurde kleederen, mager en bleeck, hebbende in de rechter hand een tange, en aen eene van de beenen, heeftse een ysere boeye met een keeten als de slaven, die ter aerde sleept, leunende met de slincker op een Harpie of Grijpvogel, diewelcke vaerdigh staet om iemant aen te vallen.

Gierigheyt is een onmaetige begeerlijckheyt, en dorstige heb-lust, die in den Gierigen wreedheyt, bedrogh, tweedracht, ondanckbaerheyd en verraed baert, in 't geheel weghnemende de Gerechtigheyd, Liefde, Getrouwigheyd en Godvruchtigheyd, en alle Zeedelijcke en Christelijcke deughden.

Oud is zy gemaelt, niet alleen om dat de Gierigheyt meest in alle Ouden heerscht, maer zy wort genaemt Moeder van alle schelmerye, gelijck Claudianus seght. Het gescheurde en verbroken kleed bediet, dat dese duyvelsche peste, soo veel in de gemoederen der Gierigen vermagh, dat die geene die 't goed van een ander neemt, die neemt het oock van sich self: wesende in sijn Overvloed armer als eenigh Bedelaer. Derhalven seght Horatius, Altijt is de Gierige behoeftigh.

De bleeckheyt en magerheyt bediet anders niet, als haer gestadige en onversadelijcke honger, waer mede dese ellendige gierige Menschen altijt zijn geplaeght.

De tange of haecke in de rechter hand is

[p. 171]

een gereetschap dat altijt nae sich treckt, alsoo is oock de verkeerde natuyre van de Godloose Gierigaert, die nimmermeer gelegentheyt laet voorby gaen, of zy doetet mede, aensiende noch persoon noch staet.

De Harpie of Grijpvogel aen haere syde, is het rechte beeld van de Gierigheyt, hebbende te recht den naeme van 't grijpen.

Het yser en de keten aen de beenen, beelden af, dat de Gierigheyt niet alleen een slavinne van de goederen, maer oock van den Duyvel is, gelijck Paulus totte Coloss. aen 't 3 Capit. en totten Ephes. aen 't 5 seyt, dat de Gierigheyt een slavinne is van de afgoderye.