Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Benignita. Goedertierentheyt.

Een Vrouwe met een blaeu kleed vol goude sterren, druckende de borsten met beyde handen, waer uyt veel melx vloeyt, 't welck verscheyden Dieren drincken, aen de slincker syde staet een Autaer met een brandend Vier.

De Goedertierentheyt verschilt niet veele van de gespraecksaemheyt, goeddaedigheyt en beleeftheyt, en voornaemlijck wordtse geoessent tegens de Onderdaenen. En 't is een Medelijden datmen heeft door de Reeden, om de Wetten sonder eenige hardigheyt uyt te leggen. En is by nae 't geene de Griecken Ε'πιεκεια noemen, dat is een vriendelijcke en goedertierene uytlegginge der Wetten.

Zy heeft een blaeu kleed vol sterren, nae de gelijcknisse van den Hemel, die welcke, hoe meer zy van sterren is uytgespreyt en verciert, te meer seytmen datse ons toegedaen en gunstigh is, gelijckmen oock een Man goedaerdigh noemt, die met een vriendlijck gesicht sijne groetenisse aen andere doet, sonder te sien op profijt of werlt-

[p. 184]

lijcke vergeldinge, maer voert het uyt door een meedogende Rechtvaerdigheyt.

Zy druckt melck uyt haere borsten, daer veele Dieren van drincken: want het is te gelijck een werck van Goeddadigheyt en Liefde, datmen vriendlijck mededeelt, het geene de Nature heeft gegeven, nae de spreucke Pauli, de Liefde is weldaedigh. Hier door wort vertoont, dat om Goedertierentheyt tegens d'Onderdaenen te oeffenen, gelijck geseyt is, soo moetmen de hardigheyt van 't Recht of de Iustitie te rugge setten, nae 't getuyghnis van Papinianus de Rechtsgeleerde: Wesende de Goeddaedigheyt een Medegesellinne van 't Recht, gelijck Cicero seyt, daerom behoorense beyde omhelst en gepresen te zijn. 't Welck Plutarchus oock bevestight, seggende: Wie de Goeddadigheyt niet prijst, die heeft voorwaer een staelen of diamanten hert in 't lijf.

Het Autaer met het Vier, bediet, datmen de Goeddadigheyt sal gebruycken uyt oorsaecke van Godsdienst, die insonderheyt met offerhanden gepleeght wort, of ten minsten niet sonder dieselve, sulx datmen soude in gevaer komen, alsse wierde opgehouden of de Gerechtigheyt verhindert, om alsoo God selve nae te volgen, diewelcke te gelijck is Rechtvaerdigh en Goedertieren.