Temperanza. Maetigheyt.
Een Vrouwe in 't purper gekleet, houdende in de rechter hand een Palmtack, en in de slincker een toom.
Maetigheyt is een middelmaet, die bepaelt is, door de oprechte reeden, nae het welbehaegen en mishaegen des lichaems, soo wel door 't oordeel van de smaeck,. als door 't gevoelen: en wort gebruyckt, gelijck het oock betaemlijck is, door de Liefde van het eerlijcke en profijtlijcke.
Dat dit de middelmaetigheyt is, wort door het purper vertoont, dat van twee seer verscheyden verwen is t'saemen gestelt, en die daer nae onder een ander gevoeght zijnde, een aengenaeme en lieflijcke vermenginge maecken. Of als uyt twee tegenstrijdige dingen, door een kloeck en scherpsinnigh verstand, een Idea of ontwerp voortkomt, dat seer volkomen is: 't welck door 't werck meer kenbaer zijnde, soo wort het den naeme van Maetigheyt gegeven: om te betoonen, dat de Maetigheyt is, ontrent het behagen en mishaegen des lichaems.
Haer wort den Palmtack gegeven, tot een teycken van belooninge, die die geene in den Hemel hebben, die heerschende over haere hertztochten, sich selve hebben t'ondergebracht. De Palmboom laet sich niet verdrucken, alhoewel daer swaer gewichte aen vast is, maer geeft sich daer tegen aen, gelijck eenige schrijven: alsoo doet oock een maetigh gemoed, 't welck hoe meer 't selve de daedelijcke genegentheeden en lusten, die hem moeylijck zijn, overvallen, soo stelt het sich nochtans wijslijck daer tegen, om dieselve te overwinnen en te bemachtigen.
De toom druckt uyt, dat de Maetigheyt, voornaemlijck gebruyckt wort, ontrent de smaeck en 't gevoel, waer van 't eene alleene de mond deelachtigh wort, en 't ander streckt sich door al de deelen des lichaems.
De Oude schilderden Nemesis, de Dochter van de Iustitie of het Recht met eenen toom af, die met groote straffigheyt de ongemaetighde hertztochten der Menschen breydelde: eenige maelden de Maetigheyt met twee kruycken af, waer van d'eene nae d'ander was gekeert, nae de maniere, of men 't eene met het ander wilde temperen of maetigen, 't welck van twee tegenstrijdige natticheeden geschiet, daer door men d'eene met d'andere maetight.
Men konde oock een boge in d'eene hand maecken, om de snaere te recken: al om de middelmaetigheyt te betoonen, dieder behoort te zijn, by dese werckinge: Want dieselve op haere middelmaete gereckt zijnde, salse de pijle met groote snelligheyt voort drijven, maer als men dieselve te veel overtreckt, of het sal niet doogen, of de snaere sal breecken.
Auteursrechtelijk beschermd