XVII. Hoofdtstuk.
Der Jooden Maandagsche en Donderdagsche Godtsdienst-plicht.
Ga naar margenoot+ VAn deeze Godtsdienstige oeffening geeft ons BuxtorfGa naar voetnoot(a) deeze beschryving. Een der tien geboden die Esdras den Jooden van de Babelonische gevankenisse gaf, was volgens het bericht van den Talmud, 's Maandags en Donderdags iet van de Wet opentlyk in de Synagoge te leezen, en deeze Lezing op een zekere wyze en met alle schuldige Godtvruchtigheit over de verheventheit van 't onderwerp te doen. Een ander van deeze geboden belast dat de zaaken 's Maandags en Donderdags moeten gevonnist of geoordeelt worden. Moses, zegt men, klom voor de tweede reis 's Donderdags op den Berg Sinaï, en quam den volgenden Maandag weder met de nieuwe Tafelen der Wet weer te rug. De PharizeeuwGa naar voetnoot(b) had zonder twyffel deeze dagen verkooren, om tweemaal ter week te vasten. Voor Maandag en Donderdag heest men ook byzondere gebeden.
Ga naar margenoot+ Eenige merkwaardige plechtigheden verzellen de ten toonstelling en lezing van de Wet. Buxtorf verschaft ons de beschryving, overeenkomende met het geen men in de Hoogduitsche Synagoge oeffent. Aan het Wetboek zyn twee handvatsels om het op te neemen, zulks men het Boek niet aanvatte, 't welk somtyds door bemorste handen zou konnen ontheiligt worden. Deeze houte stokken of handvatsels worden het Hout des levens genoemt. Leon de Modena spreekt zeer naaukeurig van de schromelyke zorg die de Jooden in de keur van 't Perkement neemen, waarop de Wet geschreeven word; van de Inkt, de Letter, en de wyze van schryven; van de Ark waarin men 't bewaart enz. Wy zullen 'er derhalven nietGa naar margenoot+ meer van zeggen. Het Wetboek es omwonden in een soort van zwachtel of breed lint, met de naalt gestikt. Ieder kindt brengt het zyne in de Synagoge by. Gemeenlyk stikt men op dit lint den naam van 't kindt en van zyne vrienden, zyn ouderdom en de dag van zyne geboorte. De Vader van 't kindt geeft het lint den geenen over die van 't Hout des levens de zorg is aanbevolen, en deeze geeft het aan den Joodt die gelast is de Wet open en toe te rollen. Hy wind het zodanig in deeze linten, dat de letters die 'er op gestikt zyn, zich naar de Wet keeren, en zelfs zoo 't mogelyk is moeten ze die raaken. Behalven dat, bekleed men het Wetboek met een zeer sierlyk zyde omwindzel. Een zilvere plaat is aan het omwindzel door middel van een klein zilver kettingtje vast. Deeze plaat is hol, waarin andere veel kleinder plaatjes zyn, en waarop de naamen der Feesten en andere Vierdagen gesneeden zyn, die de Lezing der Wet vereischen. Op de groote plaat staan de woorden, de Kroon van de Wet, of deeze, de Heiligheit des Heeren, gegraveert.
Wanneer de Chazan het gewyde WetboekGa naar margenoot+ uit de Arke haalt, zegt de Vergadering: Dat Godt zich verheffe en zyne vyanden verstrooit worden; en als hy de Ark wederom sluit, spreekt hy een Zegening overeenkomende met de handeling, en de Vergadering beantwoordt die door een andere. Wanneer men de Wet naar de preekplaats of lessenaar brengt, treeden de Godtsdienstigste toe om ze te kussen, als ook die onder 't bereik zyn: andere trachten 'er ten minsten met de handt aan te raaken.
Men legt de Wet op een zyd kleedt, over de lessenar gespreid; waarna de Seghen de banden los maakt, het Boek opent, en aan den Chazan gelast de lezing van de Wet te beginnen.
Na het eindigen van de lezing, neemt den opheffer de geopende Wet, tilt die zoo hoog op als hem mogelyk is, en keert die dus geopent en opgeheven naar de vier winden. Alsdan zegt de Vergadering: Zie de Wet die Moses aan de kinderen Israëls gegeeven heeft.
Deeze Kerkplicht verricht zynde, naderen die geen die het voorrecht gekocht hebben van de Wet toe te rollen en het Hout des levens te vatten, om hun werk uit te voeren. Een ieder nadert mede om te kussen en om ten minsten het geheiligde Hout aan te raaken. Twee vingers hebben de eer van deeze aanraking, die men aanstonds op de oogen legt; want deeze aanraaking geeft aan de vingers de kracht van het oog te versterken en van de gebreken der oogen te geneezen. Ook versterkt dit Hout de gezondheit, geneest de ziektens, en bevoordeelt de zwangere vrouwen in haare baaring die het aanschouwen.
Auteursrechtvrij