Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 1

[p. 351]

IX. Hoofdtstuk.
Van de beruchte Plaatsen door den Dienst aan de Lieve Vrouw beweezen, of door haare Mirakelen vermaart; Reliquien van de Heilige Maagdt en waar in die bestaan.

⁺ Men geeft voor, dat de Apostel Petrus^(a) zelf een Kapel aan de Moeder Godts heeft toegewyt: maar wy hebben reden om 'er aan te twyffelen.

De Spanjaarden zeggen, dat aan St. Jacob te Sarragossa de Heilige Maagdt verscheenen⁺ is, en dat deeze Apostel na die verschyning haar een Kapel liet bouwen, die vervolgens Nuestra Sennora del Pilar is genoemt. Eenige Jaarboeksschryvers geeven te kennen^(b) dat de Engelen de Bouwmeesters van deeze Kapel waren. De Heilige Maagdt prachtig opgetooit staat 'er op een marmere Pylaar opgerecht, houdende het Kindt Jesus in haare armen. Eenige zilvere Engelen omringen haar met toortsen in de handt, zonder dat we van vyftig zilvere Lampen en een groot getal Kandelaars van 't zelve metaal gewag maaken, die dag en nacht lichten. De muuren deezer gewyde plaats zyn met tapyten bekleed^(c) verbeeldende handen, voeten, armen, harten, enz. die de gelovigen aan de H. Maagdt hebben opgeoffert, in erkentenisse der wonderdadige geneezing, die zy over zodanige lichaams deelen heeft bewerkt.

⁺ De Lieve Vrouw van Atocha word te Madrit^(d) in een Kapel van hondert goude en zilvere Lampen verlicht. Zy doet 'er niet min mirakelen dan te Saragossa, te Lorette enz. Deeze Lieve Vrouw van Atocha is gemeenlyk als een Weduwe gekleedt, en houd haar Paternoster in de handt: maar niet tegenstaande dit Godtvruchtig optooizel is ze nochtans met een Zon bekroont, en op de plechtelyke Feestdagen praalt zy in eens Koninginne gewaadt, zynde alle haare tooizels met gesteentens versiert.

⁺ Sedert vyf of zes hondert jaaren is 't dat de Lieve Vrouw te Liesse in Pikardië zich ter neer gezet heeft. Ten tyde van de Kruisvaarten was 't, dat een Egiptische Princes van de Mirakelen van de H: Maagdt had hooren spreeken, een Afbeeldzel van haar verzocht te hebben: dieshalven zy haar by drie Pikardynsche Edellieden, te Kairo gevangen, vervoegde. Geen van hun kon schilderen, en nochtans vermat zich een deezer Edellieden om het Afbeeldzel schilderen, te onderneemen. Nadat hy te vergeefs gearbeidt had om zich in zyne belofte te quyten, door behulp van een kunst die hy niet verstond, vervoegde hy zich tot de H: Maagdt. Zyne twee Deelgenooten voegden hunne gebeden by zyn gebedt; waarna zy in slaap vielen. Wederom wakker geworden zynde, vonden ze een schoon Lieve Vrouwen Afbeeldzel, 't welk zy de Vorstin lieten toekomen, die in erkentenis van het geschenk, deeze drie gevangenen d'ontslaging bezorgde. Het overige van deeze Historie gaan wy voordachtelyk voorby: genoeg is 't voor den Lezer te weeten, dat de Prinses door middel van dit Afbeeldzel tot het Christendom is bekeert, en dat de Edellieden die dit van den Hemel, door hunne gebeden verworven hadden, zich wonderdadig uit hunne gevankenisse van Egipte verlost zagen, en dat ze door een gevolg van 't zelfde mirakel zich aanstonds in Pikardië bevonden, ter plaatse alwaar men de Kerk van de Lieve Vrouw van Liesse heeft gebouwt.

De Lieve Vrouw van Nieuburg zou altoos⁺ onbekent gebleeven zyn, indien de Godtvruchtigheit van den Kapucyn, Vader Marcus de Aviano de Godtsdienstelingen niet derwaarts gelokt had. Zeer euvel nam het deezen vroomen Monnik, te zien dat deeze Lieve Vrouw geduurende den tydt van 40. Jaaren dus t' eenemaal vergeeten was, 't welk hem bewoog de belangen van 't wonderwerkend Beeldt ter harten te neemen; waarvan veele bejaarde Godtvruchtelingen ooggetuigen wierden, 't geen niet te `verwonderen was.

+ Hoedanig de Lieve Vrouw Kapellen zyn gebout,

(a) Raph. Volat.

+ en om welke reden dit is geschied, aangewezen: als te Sarragossa,

(b) Etat de l'Espagne: Tom: I.

(c) De aloude Heidenen, zoo wel Grieken als Romeinen, hadden de zelfde Gewoonte van erkentenis omtrent de Goden wien zy geloofden hunne geneezing verschuldigt te zyn. Het gebruik van in goudt of zilver aan de Lieve Vrouw of eenige andere Heiligen dat gedeelte van 's menschen lichaam op te offeren, 't geen de geneezing aan haar aanbevolen liet, is in Vlaanderen, Brabandt en in Picardië zeer gemeen.

+ Madrit,

(d) Idem ibid.

+ en in Pikardië.

+ Hoe de Lieve Vrouw van Nieuburg door Marcus de Aviano ruchtbaar wierd,

[p. 352]

⁺ De Lieve Vrouw van den Berg van Guardia, omtrent vyf mylen van Boulonje gelegen, behoeft voor de voorgaande niet te wyken. Haar Beeldt van St: Lucas maakzel zynde, word jaarlyks drie dagen achtereen in de Stadt Boulonje in Processie omgedraagen.

⁺ In 't vervolg van deeze Verhandeling zullen we gelegenheit vinden om van de Lieve Vrouw van Lorette te spreeken: maar nu zullen we ons vergenoegen met alleen van de Lieve Vrouw van den Berg Serrat in Katalonië, die van Hal en Aspermondt in Vlaanderen en Brabandt, te noemen; insgelyks die van Barmhartigheit te Napels, van de Geneezing in Gaskonje enz. De Mirakelen door haar in alle deeze plaatsen gedaan, zyn byna ontelbaar. Niet min moeielyk zyn haare Afbeeldzels^(a) op te noemen. In gevolg van de wonderdaaden die de zelven hebben uitgewerkt, moeten de Godtvruchtigen zorg voor haare Afbeeldzels draagen; men versiert haare Beelden met bloemen, bekleedtze in zyde of eenige andere kostbaare stoffe; men steek Waschkaerssen voor de zelve op, kust die en beschouwt ze met een lieftallig weezen, wryft 'er de Paternosters en Neusdoeken aan enz. en groet ze met allen eerbiedt.

⁺ Nu is noch overig van de Reliquiën der Lieve Vrouw gewag te maaken. Men is byna van al haar Hoofdthair verzien. Wat haare melk aangaat, men verzeckert ons dat 'er nooit een druppel van te leur is gegaan, en dat men 'er aanstonds na des Zaligmakers geboorte Reliquiën van heeft gemaakt. Men vind 'er op veele plaatsen in 't Christendom van. Men bewaart zorgvuldig te Perusa de Trouwring van de Lieve Vrouw. De mirakelen van deezen Ring zyn in een boek^(b) geschreeven, in den beginne van de zeventiende eeuw gedrukt. De Kleederen van de H: Maagdt worden te Rome en op andere plaatsen vertoont; haare hemden te Cartres, en te Aken; een haarer Hoofdhulzels te Trier; haare Gordels by de Lieve Vrouw van Mont-Serrat, te Prato enz. een van haare kammen te Rome, een andere te Bezançon; haare Schoenen by de Lieve Vrouw van de Puy en te St: Flour, en een van haare pantoffels in Bretanje. Haare Voetmaat^(c) is in der Spanjaarden handen. Met een woordt gezegt, men moet niet twyffelen of alle de keukengereedschappen, haar tafel-lywaadt, en huissieraaden, zyn zorgvuldig bewaart geweest. Men vind mede haare Handtschoenen, Kapzels, Sluiers, haar Bedt, de Stoel, de steenen waarop zy de luieren van den Heilandt wiesch; haare Kandelaars, de Lamp-oly en haare aarde Vaten. Waar is 't dat deeze dingen geduurende eenige eeuwen verlooren en t'zoek geraakt zyn: maar de Monniken hebben de goedheit gehad van die allenks weder te vinden. Geene Overblyfzelen^(d) van haar Lichaam zyn 'er te vinden, overzulks zy ten Hemel gevaaren is, gelyk wy reeds gezegt hebben.

+ Insgelyks die van den Berg van Guardia, niet min ruchtbaar geworden,

+ en verscheiden anderen, door mirakelen berucht.

(a) Onder deeze Beelden zyn 'er eenigen van een wonderlyken Oorsprong: by voorbeeldt, de Lieve Vrouw van Banelle, werd in een hollen Eikenboom gevonden.

+ Welke Reliquiën men van haar op verscheiden plaatsen bewaart, en waarin die bestaan.

(b) De annubo pronulo Deiparae Virginis Autore J: Bapt. Lauro. Colonia 1626.

(c) La Medidad del pié Sanctissimo de nuestra Sennora. Paus Johannes de XXII. had 700. jaaren Aflaat verleent, en een volkomen vergeeving van zonden aan den Godtvruchtigen die driewerf de Heilige Maagdt kussen zouden, en drie Ave Mariás haar ter eeren opzeggen.

(d) De melk en de hairen zyn, om eigentlyk te spreeken, geen Reliquiën van 't lichaam van de H: Maagdt.