Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 2

XXXIII. Hoofdtstuk.
Van de Bedienig der Biechtvaderen, en welk een gezag 's Pausen Groot-Biechtvader te Rome heeft.

Nu is ons niet meer overig dan van de Bediening⁺ der Biechtvaderen te spreeken; wy hebben reeds de Oudheit deezer bediening aangemerkt. In den beginne stelde men niet dan een Biechtvader in ieder Kerke aan: maar het getal der Biechtvaderen vermeerderde allenks; niet omdat de Christenen schroomachtiger en naaukeuriger wierden over het onderwerp van de Biecht: maar het gezach der Priesteren over het Gewisse wierd grooter, en de bediening van Biechtpriester nuttelyker en noodzaakelyker, naardien de Zielen te lichter bevreest wierden. Wat de hedendaagsche Biechtvaders aangaat, wy zullen ons houden aan 't verhaal, 't welk de Heer Aimon^(a) ons van die van Rome doet. ‘In ieder Hoofdt-Kerk van Rome zyn 'er zeven, voor verscheiden Natiën aangestelt, waar van ieder een onderscheiden spraak verstaat; die van St. Pieter zyn Jezuïten; deeze van St. Jan van Lateranen Franciskanen, en die van S^ta. Maria Maggiora, Dominikanen. Zy slaan weinig acht op de aloude Boetoeffenende Inzettingen. Zy leggen niet dan zeer geringe straffen op, als by voorbeeldt, die tot brassen en zuipen geneegen zyn, om te vasten; den Gierigaardts, aalmoezen te geeven; den ongodtvruchtigen, op zekere uuren van den dag veele voorgeschreevene gebeden te doen, en mede by andere gelegenheden. Deeze Biechtpriesters zyn Minder - Biechtvaders genoemt, naardien zy geen vermogen hebben de zaaken vry te spreeken aan den Paus gehoorig: maar alleen eenige anderen, waarvan den gemeene Biechtvaderen verboden is de Absolutie te verleenen.

De Groot-Biechtvader is 't die alleen⁺ het vermogen heeft over alle gevallen Absolutie te geeven onder den Paus gehoorig, en ten dien einde komt deeze die last heeft, om als Groot-Biechtvader te dienen, 't welk de Paus niet dan aan een Kardinaal vertrouwt, in de Hoofdtkerk beurtsgewys agt dagen voor Paasche, om 'er de Biecht te hooren, zittende op een verheven Zetel van drie trappen, van gedaante als een Richterstoel, die ter zyden van 't hoog Autaar der zelver Kerke is geplaatst, en ten dien einde houd hy een roede of stokje in de handt, gelykzaam een Scepter, van drie verscheiden deelen te samen gevoegt. Het eerste gedeelte, 't welk hy in de handt houd is van Ivoor, het tweede van Brazilienhout en het derde van Ebbenhout; alles is, gelyk men wel oordeelen kan, niet zonder verborgenheit, zonder dat wy 'er verklaring van doen.

Zyn vermogen strekt zich, behalven de⁺

+ Der Biechtvaderen bediening aangemerkt, en voornamentlyk waar in die te Rome bestaat.

(a) Zie het Tafereel van 't Roomsche Hof p. 170. 1707. gedrukt, en Lunadoro Relaz. della Corte di Roma; waaruit een gedeelte van 't verhaal van Aimon getrokken is.

+ Het Groot-Biechtvaderschap te Rome hoe ontzachelyk het is.

+ en hoe verre het vermogen van dien zich uitstrekt, aangemerkt.

[p. 84]

Absolutie van opgeschorte gevallen, uit, om ontslagingen te verleenen, over verboden verwantschap in 't trouwen door menschelyke wetten, (de Paus altoos voor zich behoudende 't geen op de geboden van de Goddelyke Wet betrekkelyk is) hy staat mede de Wettelykheit der kinderen toe, hy ontslaat de gebreeken die verhinderen in Ordens ontfangen te worden, en van veele artykelen der Klooster Regelen, als ook de Geloften en Amptverkooping. Hy gedoogt dat men verscheiden Kerkelyke ampten bezit. Hy verklaart de manslagen in foro conscientiae vry, te weeten, in de Vierschaar van 't Gewisse; en wat de Klerken aangaat, zyne Absolutie heeft niet alleen plaats in gevalle van 't Gewisse; maar ook voor den Rechterstoel van 't Burgerlyk recht.

Hy heeft het vermogen van bezending naar plaatsen van gemeene Biechtvaders te doen, om in zyne plaats vry te spreeken, den geenen die opgeschorte gevallen voor den Paus hebben, en te Rome om wettelyke verhinderingen niet konnen komen, zendende hun zynen last gratis ubique, altoos uit liefde, op perkement geschreeven, en met het Zegel van de Pausselyke Vierschaar verzien. Hy houd somtyds Vergadering over twyffelingen van 't Gewisse, met den Zegel-bewaarder, die een Prelaat is, met twee of drie Godtgeleerden, 't welk gemeenlyk Jezuïten zyn, en met zoo veel Geestelyke Rechtsgeleerden. Hy beschikt en heeft de vergeeving van Geestelyke ampten onder zyn bewint, voornamentlyk van die verkoopelyk zyn, waarvan de aanzienlykste die der 24. Procureuren van de Pausselyke Vierschaar zyn, die de smeekelingen voorstaan, wanneer zy eenige uitvoering verzoeken voor de Rechters door den Groot-Biechtvader aangestelt, die de vereischte zaaken onderzoeken, als de gevallen neetelig zyn; en alsdan stelt hy op de lastbrieven die hy teekent, een deezer drie Dekreten: fiat in forma; fiat de speciali; fiat de expresso, dat het by wyze van geding, of byzonderlyk, of uitdrukkelyk gedaan zy, en door deeze verscheiden uitdrukzelen, geeft hy den geenen te kennen de gevallen te waardeeren, wegens de gewigtigheit van de daadt in 't verzoekschrift begreepen. Dit Ampt van Groot-Biechtvader bedroeg jaarlyks zes duizend Pistolen inkomen; maar sedert men het voordeel aan de Apostolische Kamer getrokken heeft, legt de Paus aan den Kardinaal die dit Ampt waarneemt, nu niet meer dan twaalf hondert Pistolen jaarlyks toe.

Van de toevallige voordeelen van dit Ampt te spreeken, zoude onnut zyn, vermits men die onbepaaldelyk acht: maar, kortom, wanneer men de ongeregeldheden billyken zoude, waarvan de waardeering van de Kanselery een schandelyk verhaal voor 't Christendom zou uitmaaken, zoude men het wettig gebruik der Kerkelyke voordeelen niet meer laaken, wanneer ze geen verongelyking aan de Majesteit van den Godtsdienst deeden, en niet dienden om de misdaden en onorde gezach te geeven. Dat men dan zekere ontslagingen inwillige; dat men van zekere Geloften ontheven worde; dat men zekere straffen verzachte door de Kerkwetten vast gestelt; dat men zelfs zeer duur een overtreeding aan de Instellingen van den Heiligen Vader den Paus betaale; 't zy zoo, mits dat de Absolutie der grootste misdaaden niet door waarde van geldt gekocht wierden.