Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 2

[p. 172]

XI. Hoofdtstuk.
Van de Congregatien in 't algemeen; van de Pausselyke Congregatie; die van de Heilige Bediening en van de Voortplanting des Geloofs.

⁺ Verscheiden Kardinalen zyn 'er die verplicht zyn zich in de Congregatiën te laaten vinden, die wy beschryven zullen, waar van eenigen tot het getal van vier en twintig deeze Vergadering uitmaaken. Ieder Congregatie heeft haar Hooft of Voorzitter, en haaren byzonderen Geheimschryver, die alle de beraadslagingen in een Register brengt, en de Brieven schryft, om overal verzonden te worden waar het noodig is, en zulks overeenkomende met de Dekreeten van de Congregatie die hy dient. De Aktens die men afzend en de Brieven, die men in den naam van eenige Congregatie schryft, worden nooit dan door den Kardinaal geteekent, die 'er het Hoofdt of den Voorzitter van is, en de Geheimschryver doet niet dan zeegelen, of 'er het Zegel van den Onderschryver op drukken.

Paus Sixtus de V. is 't die de Congregatie, waar van wy hier handelen, heeft ingestelt, om 'er de moeielykste zaaken der Kerkelyke Ampten te bereiden, die vervolgens in 't Consistorie in 't overstaan van den Paus in overweeging moeten worden gebragt, en om die reden geeft men haar den naam van Consistoriale Congregatie.

⁺ Wanneer de Kardinaal-Deeken zyn verblyf te Rome heeft, is hy het Hoofdt van deeze Congegatie, en afwezig zynde, verkiest de Paus wien hy wil, uit het Apostolisch Genootschap, om in deeze Vergadering, Pro tempore, te weeten, voor een zeekeren bepaalden tydt haar Voorzitter te zyn, en na het eindigen van dien, verkiest hy weder een ander, of bevestigt hem wederom van nieuws.

⁺ Deeze Congregatie bestaat uit veele andere Kardinalen, eenige Prelaten en Godtgeleerden door den Paus verkooren, waar van het getal niet bepaalt is, noch ook de dag en plaats, alwaar die vergaderen moet, alhoewel meest eenige dagen te vooren het Consistorie, by den Deken, of iemandt der oudste Kardinalen van deeze Congregatie gehouden word.

⁺ De stoffen die men 'er gemeenlyk behandelt, zyn van nieuwe aanstellingen der Aartsbisschoppen, en van Hoofdt Kerken; vereenigingen, afschaffingen, en overdragten van Bisdommen; Medehelpers waardigheden, verwisselingen van Kerkelyke Goederen; en eindelyk waardeeringen en eerste jaarlykze inkomsten van alle Kerkelyke Ampten, die ter vergeeving van den Paus staan. De andere zaakelykheden die den Godtsdienst of den Kerkelyken Staat raaken, worden in andere Congregatiën onderzocht en verhandelt, waar van wy vervolgens handelen zullen.

De Congregatie die den naam van de Heilige⁺ Bediening voert, wierd wel eer door den Paus Paulus den III. op aanraading van den Kardinaal Caraffa ingestelt, die vervolgens tot het Pausschap, onder den naam van Paulus den IV. verheeven, de voorrechten van 't zelve vermeerderde, waar by Sixtus de V. noch andere inzettingen voegde, die deeze Gerechtsoeffening zoo magtig en ontzachelyk maakten, dat de Italianen opentlyk te Rome zeiden: Il sommo Pontifice Sixto; non la pardonnareb, à Christo.

Deeze Congregatie is gemeenlyk uit⁺ twaalf Kardinalen bestaande, en somtyds uit een grooter getal, en daar nevens een goed getal Prelaten en verscheiden Godtgeleerden van Waereldlyke en Geordende Ordens, die men Raadgeevers en Gequalificeerden van de Heilige Bediening noemt, waar onder altoos een Franciskaner is, en drie Jakobynen, gemeenlyk dus genoemt; te weeten, de Meester van 't Gewyde Paleis, de Commissaris van de Heilige Bediening, en de Generaal der voornoemde Jacobynen Orde onder den naam van St. Dominicus ingestelt. Ook is 'er een Fiskaal van de Heilige Bediening, en nevens hem een Byzitter, die als een Berichtgever der zaaken, en gemeenlyk een Huis-Prelaat, of Pausselyke Kamerling van eer is.

Deeze Congregatie onderzoekt de Ketteryën⁺ en nieuwe Gevoelens, die het Geloof der Katholyke Kerke wederstreeven, als ook den Afval, de Tovery, Betoveringen en andere misdaaden, het misbruik der Sakramenten, en de doeming van schadelyke Boeken. Men houd ten dien einde alle Woensdagen vergadering in Minerva by den Generaal der Jakobynen, en alle Donderdagen voor de Paus, die 'er het Hoofdt van is. Altoos is 't de oudste Kardinaal van de Heilige Bediening, die 'er Geheimschry-

+ De Congregatien in 't algemeen aangemerkt.

+ Wie het Hoofdt van een Pausselyke Congregatie is, aangeweezen,

+ en waar uit deeze Congregatie bestaat.

+ Welke stoffen men in hunne Vergaderingen verhandelt.

+ Wanneer en door wie de Congregatie van de Heilige Bediening is ingestelt.

+ Waar uit die Congregatie bestaat,

+ en wat in de zelve verhandelt word.

[p. 173]

ver van is, en het Zegel bewaart.

⁺ De Kardinalen alleen hebben in deeze Congregatie overweegende stemmen, en wanneer zy in Minerva, en by den Paus hun gevoelen uitten zullen, laaten ze alle, die niet van hun Genootschap zyn, vertrekken, ten zy dat ze met eenige zaaken belast zyn om hunne raadgeeving te verstaan. Noodig is 't alhier aan te merken, dat de Rechters van deezen Rechtbank zoo ontzachelyk niet zyn, als zy zich wel verbeelden, die niets weeten dan op 't bericht van andere, en dat ze zoo streng noch zoo wreedt te Rome niet zyn, dan in Spanje, Portugaal, en in andere Landen van de Inquisitie.

⁺ Het Paleis van de Heilige Bediening verstrekt tot wooning voor den Byzitter, Commissaris, Beamptschryver en andere Amptenaren van de zelfde Congregatie. Het verstrekt mede voor een Gevankenis, den geenen die van misdaaden beschuldigt of verdacht zyn, waarvan deeze Vierschaar onderzoek tot de beslechting der Gedingen doet, en wanneer ze onschuldig zyn verklaart, stelt men ze in vryheit, en indien ze schuldig geoordeelt worden, leevert men ze den Waereldlyken arm over; maar dit gebeurt zelden indien ze niet hartnekkig of wederafvallig zyn; want het meerendeel worden met een eeuwige gevankenisse van verdere straffen bevryt, gelyk men op 't einde van de laatste eeuw ter gelegenheit van 't gevelde oordeel tegen den beruchten Michiel Molinos heeft gezien, die door zyne Kettery van 't Quiëtismus zoo veel geruchts in de Waereldt veroorzaakt heeft, en die geene andere straf wierd opgelegt, dan van den Burgerlyken omgang met zyne Leerlingen berooft te zyn. Noch een andere gewoonte word 'er door de Rechters deezer Vierschaar opgevolgt, te weeten, dat ze den geenen vryspreeken die zich zelf beschuldigt van alles 't geen hem strafbaar zou konnen maaken, en men laat hem voor een lichte boetoeffening vry, zonder hem geenzins van zyne vryheit te berooven, in tegendeel kan niemandt over dit onderwerp ontrust worden: maar wanneer men zich beschuldigen laat en in de gevankenis word geworpen, handelt men op 't allerstrengst.

Alle de Amptenaren en Hofbedienden van de Heilige Bediening, waarvan het getal zeer groot is, erkennen niemandt voor natuurlyk, burgerlyk en strafoeffenend Rechter, dan hun Bygevoegden Rechter: maar by Beroeping, de Kardinalen die van de Bediening der Vierschaar in de Inquisitie verzien zyn.

Een andere Congregatie is 'er die alle Maandagen in 't Paleis van de Heilige Bediening vergadert, om de stoffen vooraf te bereiden, waar over de Kardinalen een besluitneemend oordeel in hunne Vergadering van de Inquisitie moeten vellen. Niemandt van deeze Eminentiën woont deeze voorbereidende Congregatie by, tenzy die uit Godgeleerden en Raadgevers of Gequalificeerden uit verscheiden Ordens bestaat.

Het Genootschap van de Voortplanting des⁺ Geloofs onder het Pausschap van Gregorius den XV. ingestelt, voerde deeze Paus een Congregatie in, om 'er voor bezorgt te zyn. Deeze Congregatie bestaat uit agttien Kardinalen, een Geheimschryver van den Pausselyken Staat, een Apostolische Protonotaris, een Referendaris, en den Byzitter en Geheimschryver van de Heilige Bediening.

Alle deeze Prelaten en Bedienaren vergaderen op den eersten Maandag van ieder Maandt voor den Paus, en dikmaals ieder Week wanneer het de zaaken in 't Genootschap van de Voortplanting des Geloofs vereischen, om te onderzoeken alles 't geen voordeelig voor den Godtsdienst zyn kan, en om bequaame middelen uit te vinden, zulks men den geenen winne die van een anderen Godtsdienst zyn, of om raadt te pleegen over alle de benoodigtheden die men uitvinden kan, of die door Missionarissen voorgestelt worden, en andere Persoonen die onder het bestier en ten kosten van dit Genootschap in alle de Waerelds-deelen arbeiden, alwaar men Commissarissen zend, als het noodig is om de geschillen te beslechten, en te bevredigen.

+ Hoe alleen de Kardinalen in deeze Vergadering stemmen hebben.

+ Hoe men met de beschuldigden voor deeze vierschaar handelt.

+ Wanneer en door wie de Congregatie van de Voortplanting des Geloofs is ingevoert.