Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 4

VI. Hoofdtstuk.
Van den Godsdienst der Volkeren van Benin, Ardea en Biafara,

⁺ DApper^(a) zegt ons, dat die van Benin den Demon aanbidden, en dat zy hem Menschen en Beesten offeren. Zy erkennen nochtans een God, Schepper van 't Heelal; zy bekennen mede dat hy het bestiert: Maar zy draagen hem geen geloften, noch Gebeden op, want, zeggen ze, waarom zouden wy een Wezen 't welk natuurlyk goed is, bidden, en dat bygevolg onvermogende is quaadt te doen? Dus is 't met den Demon niet gelegen; zy trachten hem door Offerhanden te bevreedigen, wegens het quaadt 't welk hy hun doet en doen kan. Behalven dat, hebben ze ieder hunne Fétiches en Fetissero, een soort van Biecht-Priester zynde, door wien men de Fétiche in zyne benoodiging raadvraagt. Dit Orakel, zoo ons door hen gezegt word, word door middel van een Pot gegeeven op drie plaatsen doorgaat. Zy doen mede groote Offerhanden aan de Zee, op dat ze hen gunstig zy; zelfs word de plechtelykste Eedt deezer Volkeren voor haar of voor hun Koning gedaan.

Canou is de naam die de Quojas aan den Opper-God geeven. De Schryver van 't Uittrekzel van den Heere Dappers Afrika in 't II. Deel van de Biblioth. Univers. gelooft dat Canou van Cana afkomt, 't welk in 't Hebreeuws Bezitter beteekent.

⁺ Andere aangrenzende Volkeren^(b) van hun, erkennen mede niet dan een God; zy gelooven dat hy de vroome Menschen vergeld, en de Godloozen straft. Zy hebben ook eenig denkbeeldt van een laatsten Oordeel.^(c) Zy beelden zich in, dat de Zielen der Overledenen kennis van de zaaken deezer waereldt hebben; insgelyks draagen zy hun de Gebeden, Geloften en Offerhanden op. Indien zy ter Jagt gaan, of zoo zy een zaak onderneemen, van hoe weinig aanbelang die zy, verzuimen zy niet, iet aan de Zielen hunner Ouderen aan te bieden. Zy geeven mede Gastmaalen ter eere der Overledenen, voor al voor hunne naaste Vrienden, die voornamentlyk de Beschermers van hunne Familie zyn: Want, volgens hun zeggen, verdeedigt ieder de zyne, en om deeze reden is 't, dat hunne Koningen niets onderneemen, en in geenen raadt besluiten, zonder vooraf de Zielen hunner Voorvaderen te hebben aangeroepen.

Deeze Zielen of Geesten onthouden zich⁺ gemeenlyk in de Bosschen. Daar is 't dat de elendigen bedroefden gaan om hunne hulpe af te smeeken. Voor 't overige hebben ze noch Tempels, noch Kapellen, noch Vergaderingen: Het naast gelegen Woudt van hun Gehucht of Buurt is 't, dat hun voor Tempel dient, gelyk wy gezegt hebben. Aldaar doet men Offerhanden, Wynplengingen en men geeft geschenken den Geesten. De Vrouwen, Kinderen en Vreemdelingen zyn van deeze Geestelyke oeffeningen buiten-gesloten; want, zeggen ze, de Geesten zouden hen doen sterven.

+ Hoe de Beninsche, Ardeasche en Biafarasche Volkeren den Demon dienen, op dat zy hem bevreedigen.

(a) Beschryving van Afrika.

+ Het gevoelen der Quojas; dat ze wegens God, en de Zielen hebben, aangemerkt, nevens andere plechtigheden.

(b) Deeze die volgens de Beschryving der Volkeren die omtrent Cabo de Monte woonen.

(c) De Quojas, en in 't algemeen alle deeze Negers, beelden zich in, dat der overledenen Geesten de beschermers hunner Familiën zyn: Zy pleegen in alle hunne zwaarigheden met hen raad, en ten dien einde doen zy een plechtiglyke Offerhande aan de Manes hunner Bloedverwanten, te weeten, een offerhande uit Palmwyn en Ryst bestaande. Dit gevoelen, zoo algemeen in de Afgodery van 't grootste deel der Volkeren ingevoert, en waarvan men zelfs noch voetspooren in de grondregels van den Godsdienst eeniger Volkeren vind, die zich van 't Heidendom ontlast hebbende, komt met het denkbeeldt overeen 't welk Hesiodus ons in zyne Theogonia geeft. Deeze Helden, zegt hy, worden Demons, (te weeten Waargeesten en onder Goden) door het gebodt van lupiter (den Opper-God.) Zy zyn de Beschermers der dooden, zy verleenen hun goederen enz. Zie 't geen wy hier voor op 't zelfde onderwerp gezegt hebben in de Hoofdtstukken der Indianen, Chineezen, Laplanders, enz.

+ Hoe zygeen gebruik van Tempels noch vergaderingen maaken.

[p. 370]

Wy zullen van de Besnydenis die zy in gebruik hebben, gelyk andere Negers en Mooren, geen gewag maaken, en dat hunne Kinderen die vroeg of laater ontfangen, volgens dat zy 't noodig oordeelen, of dat de kracht van 't Kindt het gedoogt.

Die van Ardea houden geen Vergadering voor hunnen Dienst, een ieder heeft zyn Fétissero. (Reeds hebben we gezegt, dat de Reizigers dus deeze Bestierders van den Godsdienst en 't Gewisse noemen.) Een Neger, indien hy ziek is, zend om den Fetissero, die voor den Zieke offert, en van 't Bloedt van 't geofferde Dier de Huis-Fétiche besprengt. Ook hebben we gezegt, dat zy geen Geestelyke Vergadering bywoonen. Nochtans houd ieder Huisgezin om de zes Maanden een Vergadering waarin de Fetissero Voorzitter is. Aldaar word een Offerhande aan de Fétiche gedaan, die onder een doorgaten Pot verborgen is. Men vraagt haar raad: Zy antwoordt, indien het Offer behaagt, of liever de Priester antwoordt voor haar.

⁺ Wat de Dooden aangaat, zy gelooven niet dat 'er andere zyn die weder opstaan dan deeze die in den Oorlog sterven. De ervaarenheit leert, zoo zy zeggen, dat deeze die dus sterven niet dan twee dagen in 't Graf blyven. Maar 't is een konststreek van den Fetissero om hunne dapperheit op te wekken. Wy zullen in 't vervolg zien, dat dit gevoelen niet aan de Negers alleen is verknocht.

Deeze van Biafara weigeren niets den⁺ Demon, zelf niet hunne Kinderen. Zy zyn ongemeen tot Tovery en Betoveringen geneegen, zich inbeeldende dat ze door deeze Tovery-oeffening al het vemogen over de Hoofdtstoffen en de aardsche goederen hebben. Wanneer wy hier de Demon noemen, is 't niet volgens het denkbeeldt der Christen Godgeleerden. 't Is hier enkelyk een zaak, een Wezen, een Geest die wy niet bepaalen konnen, 't welk mogelyk het eenig onderwerp van den Dienst eeniger Volkeren is, en dat somtyds niet dan een begocheling van hunne Priesteren zy, of van betoverkonsten die in de inbeelding gesmeed worden.

+ Hun gevoelen van de Opstanding alleen aan den geenen die in den Oorlog sneuvelen eigen.

+ Hoe de Biafaranen tot tovery geneegen zyn.