Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 4

XXXVI. Hoodtstuk.
Van hunne Eedzweeringen; hunne Vrede en Oorlogs Plechtigheden.

⁺ HUnne Eeden doen zy op veelerlei wyzen. Om iemandt plechtelyk te verbinden, laaten ze hem van de Lever van een Os of Stier eeten. Op eenige plaatsen van 't Eilandt besprengt men den geenen die zweeren zal met water, gelovende dat hun een ongeval zoude overkomen, indien zy vervolgens in hunnen Eedt gebrekkelyk waren. Om een Diefstal of eenige andere misdaadt te ontdekken, raaken ze zevenwerf de Tong met een gloeyend Yzer van den verdachten Persoon aan, en

+ Plechtig heden in hunne Eedtzweering en hoe gebtuikelyk;

[p. 423]

zoo zich de beschuldigde door deeze zoo dikmaals herhaalde proef niet brandt, zegt men ons, dat hy voor onschuldig gehouden word. Somtyds laaten ze hem van de Osse-Lever met een zekere Wortel die vergiftig is, eeten. Mogelyk is deeze Wortel de zelfde als die van Guinêe en Congo. Dikmaals dwingen ze ook den beschuldigde de Handt in een Pot vol kookend Water te steeken, om 'er een Steen uit te haalen. Maar deeze gebruiken die wy Proeven noemen, zouden die niet van een onderscheiden gebruik zyn, om een misdadige op den Pynbank te brengen?

De Vrede bezweert men door de Lever van den Stier. Op den dag tot 't sluiten van de Vrede bestemt, begeeven zich beide de Partyen gewapent aan den oever van een Revier. Ieder Party slacht een Stier, en men zend wederzyds Partyen een stuk van de Lever van dit Dier. Deeze Lever word in 't overstaan der afgezondenen van weerzyds Partyen, met zweeringen en vervloekingen gegeeten. By voorbeeldt, op deeze wyze: Dat de Lever die zy eeten hen doet barsten, indien zy in hunne belofte in gebreken blyven. Zoo een der Partyen de andere noodzaakt om vrede te maaken, eet den overwonnenen alleen van de Lever. 't Is dan voor hem een verbintenis die hy van zyne getrouwheit aan den Overwinnaar doet.

⁺ De Timbouchenu is een verdrag waar door men gezamentlyk de een voor den ander zich verbind. Dit geschied op deeze wyze: Een Eilander slacht een vet Beest, en deelt het in zoo veele verdeelingen als hy noodig oordeelt om te deelen. Allen die een gedeelte ontfangen, zyn verplicht op 't einde van 't jaar een jonge Koe aan den Meester van 't verdeelde Beest te geeven.

De Oorlog word door verrassingen en⁺ hinderlaagen gevoert. Voornamentlyk zenden ze Partyen om te stroopen uit, die behalven hunne Wapenen, voorzien zyn met Toverwerken, Toverkonsten, Vergiften en op Briefjes geschreeven Tovervloeken. Geduurende den Oorlog, danssen de Vrouwen en Dochters nacht en dag, geloovende dat ze door dit middel kracht en dapperheit den Krygslieden zullen geeven.

Wy hebben hunne bygelovigheden genoeg⁺ getoont: Zie 'er hier een van, zoo veel te byzonderlyker als ze het uitwerkzel van schroomachtigheit des gemoeds is, die men in deeze Vrouwen niet verwachten zoude, zy die, volgens 't zeggen der Schryveren, zoo loslevend en ontuchtig zyn. Zy zyn geregeld en kuisch terwyl hunne Mannen in den Oorlog zyn, en om reden, vermits zy vreezen dat haare ongeregeldheit deeze Mannen eenig ongeval toebrengen mogte, daar zy anders zeer ongebonden leven wanneer zy by vredenstyden t'huis zyn. Wy zullen de waarheit van de zaak niet voor zeker houden: Want wie is 't die voor alles 't geen de Reizigers verhaalen, zoude willen instaan? Maar wy verzekeren ten minsten, dat de Sexe by ons zoo schroomachtig niet is.

Dit nu is 't geen wy van de Godsdienstige Plechtigheden deezer Eilanderen hebben konnen te samen brengen en van de gebruiken die eenige overeenkomst met den Godsdienst schynen te hebben. Dit alles zoude wel niet eveneens door 't gansche Eilandt konnen geoeffent worden, vermits het door veele kleine Natiën bewoont zynde, een ieder hunne byzondere gebruiken mogelyk waarneemt.

+ Hun verdragmaaking, hoe behandelt word.

+ Hunne manier van Oorlogen aangeweezen,

+ En welk een gedrag de Vrouwen ondertusschen houden.