Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Theoretische spraakkunst der Papiamentsche taal (1898)

Informatie terzijde

Titelpagina van Theoretische spraakkunst der Papiamentsche taal
Afbeelding van Theoretische spraakkunst der Papiamentsche taalToon afbeelding van titelpagina van Theoretische spraakkunst der Papiamentsche taal

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.59 MB)

Scans (18.99 MB)

ebook (3.00 MB)

XML (0.05 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/schoolboek
taalkunde/algemeen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Theoretische spraakkunst der Papiamentsche taal

(1898)–Antoine Pijpers–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 23]
[p. 23]

Bijwoorden.

De bijwoorden van wijze, die een hoedanigheid uitdrukken, zijn niets anders dan het bijvoegelijk naamwoord zelf, hetzij onveranderd of gewijzigd in zijn uitgang:

Gaat het bijvoegelijk naamwoord op eene medeklinker uit, zoo voegt men het woord amente bij de laatste lettergreep, b.v.

sigur – zeker – siguramente – zeker.

Gaat het bijvoegelijk naamwoord op een klinker of tweeklank, zoo veranderdt men de laatste letter in amente, b.v.

ciegoe – blind – ciegamente – blindelings.

Het bijv. naamw. bon – goed blijft bon als bijwoord, maar wordt soms biën.

 

De vergrootende trap der bijwoorden wordt door voorvoeging van mas – meer, en de overtreffende trap door voorvoeging van di mas – meest, gevormd, terwijl eenige onregelmatig zijn, b.v.

wijs – sabí – wijzer – mas sabí – wijsste – di mas sabí.
goed – bon – beter – mihor – best – mas mihor.

Even als in 't Hollandsch worden de bijwoorden in 't Papiamentsch ook verdeeld in:

 

a. bijwoorden van plaats:

unda – waar (heen)
ei – aja – daar
aki banda – hier langs – hierheen
[pagina 24]
[p. 24]
ningun camina – nergens
ningun banda – nergens
ariba – boven
na toer camina – overal
abau – beneden
p'afor – buiten.
p'aden – binnen
p'abau – Westwaarts – Zuidwaarts
p'ariba – Oostwaaarts – Zuidwaarts
p'adilanti – vooraan
p'atras – achteraan.

b. bijwoorden van tijd:

nunca – nooit
ya – reeds
algun bes – somtijds
tin bes – somtijds
semper – altijd
unbes – dadelijk
di ripiente – plotseling – eensklaps – onverwacht
di golpi – plotseling – eensklaps – onverwacht
eterno – eeuwig
e ora – toen
promé – voorheen
un dia – eens – op zekeren dag.
mientrastantoe – intusschen
awor – thans
awé – heden
temprán – vroeg
laat – laat
awe mainta – heden morgen.
awe nochi – van nacht
aworei – zooeven
awe merdía – van middag
[pagina 25]
[p. 25]
di dia – des daags
ajera nochi – van nacht
majan – morgen
otro majan – overmorgen
otro siman – de volgende week
siman pasá – verleden week
alafin – eindelijk.

c. bijwoorden van hoedanigheid:

purá – haastig
snel – lige
poco poco – langzaam
zoo – asina
duroe – hard
pa fortuna – bij geluk
coe gustoe – gaarne
coe duele – met leedwezen
di casualidad – bij toeval.

d. bijwoorden van hoeveelheid.

veel – hopi
weinig – poco
genoeg – basta
meer – mas.

e. bijwoorden van graad:

te – moecho
zeer – masjar
asina mees – juist zoo
mas ò menos – meer of min
mas y mas – meer en meer
mas – meer
basta – vrij tamelijk.
[pagina 26]
[p. 26]

f. bijwoorden van bevestiging en ontkenning:

ja – si
neen – no.
ainda no – nog niet
tampoco – ook niet
sigur – zeker
di berde – waarlijk
quizas – misschien.

g. bijwoorden van omstandigheid.

coe gustoe – gaarne
maar – ma
slechts – solamente.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken