Stadgasten

[p. 68]

De onmogelijkheid van het onmogelijke

De niet zo oude heer Grunsven: - Die wind, die eeuwige wind. Ze moesten hem verhinderen te waaien, hem vastbinden aan een paal of opsluiten in een cel en hem beetje bij beetje loslaten, de deur op een kier. Je zou hem onder een gigantische nietmachine moeten kunnen leggen of een perforeerapparaat... Wat? de natuur z'n gang laten gaan? dan ben je aan de weergoden overgeleverd ofwel in de aap gelogeerd, de mensaap...

- Stop! riep ik, niet verder associëren! We komen toch wel weer uit bij het niets.

- Zozozo, zei de heer Grunsven, mij onderzoekend aankijkend, op de filosofische toer vandaag hè? Maar het weer moet je in de hand houden, net als de menselijke natuur. Natuurlijk, niet alles vooraf willen regelen... zelforganisatie, spontane ordening, etcetera, ik ken het, maar laat het weer zichzelf organiseren en het blijft chaos, of beter, het organiseert zich zo dat het op alle vrije dagen regent of stormt. Op snipperdagen vliegen alle vlinders plotseling in dezelfde richting.

- Die natuur van u doet bijna menselijk aan, zei ik.

- Dat lijkt maar zo, zei de heer Grunsven, ze doet misschien persoonlijk aan, dankzij mij, maar algemeen menselijk... De meeste mensen regenen op zondag en in hun vakantie, dat is waar, maar ze sluiten wel een regenverzekering af, zodat ze ook die dagen nog vergoed krijgen.

- De slimmerds, zei ik.

[p. 69]

- De mens is van nature een windvaan, zei de heer Grunsven. Daarom doe je er goed aan om alles ook van de andere kant te bekijken, van alle kanten.

- Maar dat doe ik al, zei ik, ik bekijk en besnuffel alles van alle kanten, maar de andere kant blijft gauw steeds weer dezelfde kant.

- Dan moet je actiever zien, zei de heer Grunsven, een soort zien dat zelf de dingen verandert en niet alleen maar jou, de ziener.

Ik knikte neutraal instemmend en begon met hem indringend aan te kijken. De niet zo oude heer Grunsven merkte het op en keek terug met zijn geforceerd vitale blik.

- Misschien moet ik het zo zeggen, zei hij, dat is wellicht begrijpelijker voor je: je moet alle kanten letterlijk tezamenkijken, ik bedoel, als één geheel waarvan de kanten onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, als een octaëder of dodecaëder die je in één oogwenk in z'n totaliteit opneemt, of als een mens met al zijn rondingen en spleten, een Picassofiguur.

- Dat is niet niks wat u daar vraagt, zei ik.

- Ik vraag niet het onmogelijke, zei de heer Grunsven, het mogelijke ligt in het onmogelijke besloten, uiteraard niet omgekeerd. Het mogelijke is er een facet van, facet na facet na facet, tot het onmogelijke in z'n totaliteit verdwijnt, na het overschrijden van een kritische grens, dan is het onmogelijke in al zijn mogelijkheden gerealiseerd en is het onmogelijke van de onmogelijkheid aangetoond.

- Dit begrijp ik iets minder, zei ik timide.

- Dat komt nog wel, zei de heer Grunsven. Het is een kwestie van wennen.