Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De ring fan it ljocht (1976)

Informatie terzijde

Titelpagina van De ring fan it ljocht
Afbeelding van De ring fan it ljochtToon afbeelding van titelpagina van De ring fan it ljocht

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (1.18 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

verhalen


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De ring fan it ljocht

(1976)–Ype Poortinga–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Fryske folksforhalen


Vorige Volgende

De nicht yn Amsterdam

Dit is in Lemster forhael. It komt oarspronklik by Klaes fan Geart Bot wei. Dy hie ris mei in buorjonge nei Amsterdam west, hwant dy syn folk hiene dêr famylje wenjen, in suster fan de jonge syn mem. Dy dêr yn Amsterdam hiene fiifentritich jier troud west, mar de âldelju hiene der tsjinoan sjoen om dêr hielendal hinne. De reis gong doe noch mei de beurtman, silendewei. Dy foer de moarns ôf en men kaem tsjin 'e joun yn Amsterdam oan, tominsten as men in goede wyn hie. Dat de soan soe der mar hinne. Mar dy stie dêr to Amsterdan ek as in kat yn in frjemd pakhús, dat Klaes fan Geart soe dan mar mei; dy hie dêr noch al hwat boadskippen

[pagina 243]
[p. 243]

en dan soe er him ek wol efkes to plak bringe. It wie hwat hommels opkommen, dat de jonge syn komst wie tofoaren net oankundige. De famylje hie him ek noch noait sjoen, en hy de famylje net - och, de reizgerij wie doedestiids net sa great. Syn âlden joegen de jongkeardel in goed kado mei en hy hie ek in flinke bûssint by him.

It deiljocht wie al fan 'e loft, doe't se to Amsterdam oankamen, mar der brânden strjitlantearnen genôch dêr by de haven om. Klaes fan Geart sei: ‘Jonge, nou moatstou hjir mar efkes wachtsje; ik bin der dalik wer en dan sille wy sjen dat wy jim omke-en-dy fine. Se ha net op dy rekkene, dat se sille dy wol net bêdzje kinne; mar dat let neat - wy bliuwe der efkes en dan geane wy togearre werom nei 't skip. Dêr is tonacht wol sliepplak foar ús’. Nou de jongfeint stiet dêr en hy kuijert hwat hinne en wer, mar Geart bleau eigentlik langer wei as er soe. En dêr ynienen, dêr komt in jong frommis op him ta en dy sprekt him oan: ‘Jonge, bistou hjir al?’ Hy sjocht har ris op en del oan en hy seit: ‘Wis en donder bin ik hjirre’. ‘Nou ja, wy hiene dy al earder forwachte’. ‘O ja?’ sei er, ‘wy hiene omke en muoike oars net skreaun, dat ik komme soe’. ‘Nou né, mar dat koene wy hast wol bigripe’. ‘Ja’, sei er, ‘ús mem sei al, myn iennichste suster, en dan fiifentritich jier troud - der moat doch ien fan ús hinne. Mar hwa binne jo?’ Se sei: ‘Dat kinst wol bigripe, ik bin dyn nicht’. Hy wie sa bliid as in protter, dat syn nicht sa'n float en freonlik jong frommis wie, dat hy rekke al gau op 'e tekst en dêr heakke se handich op yn en se fortelde, hoe't se it mei de brulloft ha soene. Ien ding koe de jongkeardel him noch net bigripe - hy frege: ‘Hoe koestou my sa?’ Nou, se sei: ‘Dou likest presys op jim mem - dêr ha we thús in portret fan. Trouwens, ek hast like folle op ús mem. En wy ha leau 'k ek noch wol in bytsje fan inoar, net?’ Se lei him sêft in hân op 'e earm en se lake gutich. Hy foun har sa kreas en sa oanfallich en hy sei in bytsje foringele fan: ‘Ja, dat koe wol’. Se sei: ‘En doe't ik oan dyn praten hearde, datst út Fryslân kaemste, doe wie der by my gjin mis mear op. Jonge, ik bin sa bliid datst der biste. Mar ja, by ús thús ha se it hûs fol minsken, dêr kinst net útfanhûzje. It is ek alhiel oan 'e oare kant fan 'e stêd, it liket my de baes ta, datst fannacht mar by my bliuwste. It is al sa let. Ik wenje hjir flak by en wy kinne dy wol bêdzje’. Hy wie hielendal yn 't geloof en wakker op 't skik dat it allegear sa moai trof. Mar doe't er in eintsje mei har oproun wie, frege er noch al: ‘Mar hoe komt it nou mei Klaes? Dy wit net hwer't ik bleaun bin’. ‘Och’, sei se luftich, ‘dy bigrypt wol datst dy sûnder him rêdden hast’. Hy woe winliken ek net wêze, hoe'n stumper as er yn Amsterdam wie; tagelyk wie it him al hwat yn 'e wei, dat se Klaes net warskôgen, mar hy roun doch mei troch, en nicht soarge wol dat er Klaes gau forgeat.

Earne naem se him mei yn in hûs. Doe kamen se yn in keamer, dêr wie it allegear lúkse. Nicht-en-har kinne it wol dwaen, tocht er by himsels. Hy krige dêr iten en drinken en se sieten noch gesellich hwat to praten. De tiid fleach om, dat it wie al djip yn 'e nacht, doe soe er dan mar op bêd. Der waerd him in sliepkeammerke wiisd en hy klaeide him út. Mar ja, doe hie er forgetten om to pisjen en dêr woe er sa de nacht oer net mei lizzen bliuwe. Dat hy kloppe noch wer by nicht op 'e doar, hwer't er it húske fine koe. O ja! dat hie se hielendal forgetten om to sizzen. Dan moast er dêr en dêr wêze, troch dy doar.

Hy giet troch dy doar hinne en de doar klapt fuortynienen wer yn 't slot. Mar doe't er goed en wol om him hinne seach, doe murk er dat er bûtendoar stie. Ja, hwat moast er? Hy wie der troch in oare doar út rekke as dêr't er troch ynkommen wie. Hy stie yn in nauwe stille sydstrjitte. Hy skuorde de skille der hast út, mar der

[pagina 244]
[p. 244]

kaem nimmen. Hy houde op 't lêst mei beide fûsten op 'e doar om, mar der waerd net iependien. Dêr stie er op bleate fuotten en yn 'e ûnderklean - hy forhipte fan 'e kjeld. Hy doarst him ek net ôfjaen, dan foun er de doar net wer, dat hanbûtsend en trappeljend wachte er it earste deiljocht ôf. Doe yn 'e iere moarntiid kaem dêr in frommis troch dy strjitte - miskien wol in ‘water-en-vuurvrouw’ neffens Klaes - en dy sei: ‘Hwat stiestou hjir nuver!’ Ja, hy wie by syn nicht útfanhûs, en sa en sa, en doe wie de doar tichtklapt. Se frege: ‘Mar dan bistou oan 'e forkearde doar, jonge!’ ‘Né’, sei er, ‘gjin sprake fan. Mar al hoe't ik der oan rammele ha, der waerd net iependien’. ‘O’, sei se, ‘is 't dizze doar! Mar dan ken ik dyn nicht skoan. Se sliept in ein fan 'e doar ôf en se hat dy grif net heard. Mar ik wit wol rie. Hjir flak by wennet kunde fan har, dêr is se wakker bifreone mei. Dan sil ik dy efkes warskôgje’. Nou, dat die se en doe kaem dy goede kunde der oan rinnen, ek in jong frommis. Dy wie der samar út roun, se wie net iens hielendal oanklaeid en se hie in lyts bern by har, yn in tekken biwuolle. ‘Och stumper!’ sei se meilydsum tsjin 'e jongkeardel, ‘hwat is 't hwat mei dy! Aldergeloks kin ik dy helpe. Ik haw in kaei fan 'e oare doar fan 't hûs, sjoch, hjirfoar oan 'e strjitte. Bliuw dou hjir salang mar yn 'e sydstrjitte - it liket sa raer, nou! Ik rin wol troch 't hûs en doch dizze syddoar fan binnen op. Mar wolstou it bern salang efkes hâlde?’ Hy naem it bern oan en hja fordwoun om 'e hoeke. Hy wachte mei it bern, mar al hwa't werkaem, it jong frommis net. Dêr stie er, mei in bern fan in goed wike op 'e earm. It skriemde ek al ris. Hy tearde de tekken der noch hwat better om hinne en hy soeide hwat hinne en wer, mear forstân hie hy der ek net fan. Njonkenlytsen krige er wol foar 't forstân dat se him ynpakt hiene, mar hy woe sa'n lyts harterke net op 'e strjitte lizze en rin fuort.

Mei de tiid komt dêrfoar in polysje lâns; dy loert ris yn 'e sydstrjitte op en sjocht him dêr stean. Hy freget ek al: ‘Hwat moatstou hjir?’ Hy leit wer út, sa en sa. Nou, de polysje soarge dat er dêr yn 'e hûs kaem, mar der wie net in kop to finen en it keammerke dêr't er him útklaeid hie, wie leech en oprêdden. Doe naem de polysje him mar mei nei it buro. Dêr koe er it bern litte en hy krige hwat klean, dat er net foar spot oer 'e strjitte hoegde to rinnen. Doe't it folop dei wie, hat ien fan 't buro him nei it Lemster skip brocht, dêr't Klaes fan Geart al nei him út stie to sjen. Dy frege: ‘Hoe hast dat doch hawn, jonge?’ Hy joech foar de tredde kear tekst en útliz. Ja, alles wie er kwyt: syn haloazje, syn djûr kado en al it jild dat er by him hie (hy soe noch al hwat ynkeapen yn Amsterdam dwaen), syn boppeklean, de hiele boel. De famylje ha se mar famylje litten, hy hie oan ien nicht genôch. Hy is goed en wol thúskommen, mar de reis nei Amsterdam hat him noch lang heugd. Dat se krigen him der mei gjin stôk wer hinne.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken