Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De ring fan it ljocht (1976)

Informatie terzijde

Titelpagina van De ring fan it ljocht
Afbeelding van De ring fan it ljochtToon afbeelding van titelpagina van De ring fan it ljocht

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (1.18 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

verhalen


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De ring fan it ljocht

(1976)–Ype Poortinga–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Fryske folksforhalen


Vorige Volgende
[pagina 301]
[p. 301]

De dominy syn miedlân

Der wie ris in dominy dy't tige deun wie en leafst elkenien foar him yn 't spier hie sûnder dat er hoegde to biteljen. Nei har dea soene se der foar bileanne wurde, plichte er to sizzen. Hy soarge dat se goed om him tochten, mar sels tocht er selden om in oar. In ein fan 'e pastorij ôf hie er gâns in hoeke lân lizzen (it wie noch yn 'e tiden dat de dominy's der buorkerij by hiene) en dat lân moast op 'e tiid meand wurde, mar it lean fan in mier bigreate him ta de teannen út.

Doe kaem der ris in jongeftige man oan 'e pastorij, dy frege om hwat iten. Dominy sei: ‘Jo moatte jo skamje, sa'n soun jongkeardel as jo en dy rinne to skoaijen - jo krije neat, mar jo kinne moarn in skoan deihier fortsjinje, as jo dat en dat stik miedlân foar my meane. Mar op ien bitingst - it moat der yn ien dei ôf en oars krije jo neat. Dat haw ik altyd sa’. Dat lêste wie wier, mar oan dy tiid ta wie it noch gjin mier slagge en mean it stik lân yn ien dei. De man oan 'e doar hie dêr ek wol fan heard, mar hy bear de oft er nearne fan wist. Hy sei: ‘Ik moat it lân mar efkes sjen, hwer leit it?’ Hy liet it him bitsjutte en kaem in skoft letter werom. ‘It moat mar oangean’, sei er, ‘ik kin omraek meane - ik leau, dit rêd ik wol op. Mar ik ha ek ien bitingst - ik wol net op 'e hannen sjoen wurde, dêr kin 'k net oer. Ik gean moarnier foar dei en foar dage nei 't lân en jo moatte soargje dat ik op 'e tiid myn wiet en droech krij, en net to min. Oars kin 'k net meane’. Dominy gong akkoart; hy tocht, dan ha 'k noch in guodkeape mier, hwant hy kriget it der doch net yn ien dei ôf. De man sei, hy bigoun altyd yn 't nochteren en sa en sa let moast him syn earste iten brocht wurde. ‘Dat kin wol, ik sil 't jo wol bringe’. ‘Né’, sei de man, ‘dat is tsjin 't akkoart, ik wol jo net op 't lân sjen, hwant ik kin gjin eagen oer 't wurk ha. Jo litte it my mar bringe’. ‘Akkoart’, sei dominy, ‘dan stjûr ik de tsjinstfaem wol’.

De oare moarns moai op 'e tiid kaem de faem yn 't lân mei iten, mar der stie gjin mier to meanen. Se eage alle kanten yn 'e rounte en doe seach se dat er earne oan 'e kant ûnder in pear beamkes lei to sliepen. Se koe him mar krekt wekker krije. ‘Ik tocht dat jo al lang oan 't wurk wiene’, sei se. ‘Fanke, ik soe sizze, fal der ek efkes by del, drink in kop kofje en yt in stik mei’. Dat die de faem en hy makke safolle gekheit mei har, dat it duorre wol in ûre ear't se nei hûs rekke. Doe frege se him: ‘Mar hoe wolst dat nou ha, hwant dou hast noch net in slach meand?’ Hy sei: ‘Dat jowt neat, As dominy dy aensen freget, hoe't it liket, dan seist mar tsjin him: Ik ha noch noait in mier sjoen dy't sa alderôfgryslikst meane kin’. De faem sette nei hûs, de man gong lizzen en foel wer yn 'e sliep.

De middeis tolve ûre dêr wie de faem wer mei iten. Se gong wer by him sitten, se ieten en dronken en leine wer in ûre yn 't gers gekheit to meitsjen. Doe sei se: ‘Mar jonge, dit komt net goed’. Hy sei: ‘Doch mar krekt hwat ik siz. Gean nei de pastorij en siz tsjin dominy: Hy hat it heale lân al meand. It is in duvel, dy keardel, sa hurd meant er’. De faem die dat en sei: ‘Hy meant troch salang as 't ljocht is, dat hy moat joun noch in kear iten ha’. ‘Hawar’, sei dominy, ‘bring him mar wer iten!’ Dat om seis ûre kaem de faem wer. Se foelen der wer by del, se ieten en se dronken, mar hy hie noch noait in slach meand. De faem bearde raer, mar de man sei: ‘Siz mar tsjin dominy dat ik hast oan 'e ein bin en dat ik aensen wol kom’. Hawar, de faem kaem thús en sei tsjin dominy: ‘It is dwers troch alles hinne, sa't dy keardel meane

[pagina 302]
[p. 302]

kin. Hy hat it der hast ôf en hy sil hjir daelk wol komme’. Dat stie dominy mar matich oan, hwant dan soe er ta de ponge moatte.

En ja, it duorre in setsje, dêr hiene je de mier sels. ‘Binne jo klear?’ frege dominy. Op in pear swéen nei bin ‘k der troch’, sei de man, ‘mar ik moat efkes mei jo prate. Der is my hwat frjemds oerkommen. Ik bin oan 't meanen, en ynienen - op 'e punt fan 'e seine ha 'k in ponge. En lit dy ponge nou fol goudjild sitte! Fan hwa kin dy ponge wêze?’ Dominy seach him oan: ‘In ponge mei goudjild!’ rôp er hastich - ‘Ja, dat kin útkomme. Forline jier bin 'k dêr troch it gers roun, en doe bin 'k myn jildponge dêr kwytrekke. Dus jo ha 'm foun? Jow mar gau oer!’ De man seach him stiif oan en frege earnstich: ‘Dominy, is dy ponge fan jo?’ ‘Ja, ja’, sei dominy, ‘dy ponge is fan my!’ Doe sei de man: ‘Nou moatte jo goed harkje! As dy ponge fan jo is, ha jo der rjocht op. Jo krije him wer. Mar ik warskouje jo. As jo tsjin my lige, sille jo der foar straft wurde. Sa gau as jo de ponge oanreitsje, foroarje de goudstikken yn ûngedierte en prikken. En it gers op it fjild, dat ik meand ha, sil wer op stannen stean, lyk as fan 'e moarn’. Hy joech dominy de ponge oer, dy makke him iepen en der rûgele oars net út as ûngedierte en prikken. De dominy is fuortendalik nei't lân stoud en it gers stie like rjocht oerein as it oait stien hie.

Doe't er weromkaem siet de man rêstich op him to wachtsjen. Dominy sei: ‘Ja, it gers stiet oerein. Mar ik bitelje jo net, hwant it lân is net meand’. Doe sei de man: ‘Jo moatte wol witte hwat jo dogge, dominy. As jo my net bitelje, dan wit moarn jou hiele gemeente hwat der foarfallen is en hoe't jo stien hawwe to ligen!’ En hy bleau rêstich sitten. Op 't lêst hat de dominy him it jild mar útbitelle. De man hie in prachtige dei hawn, hy hie syn wiet en droech op 'e tiid krige en mei de faem yn 't gers lein, en hy stiek mei in goede deihier ôf.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken