De Hollandsche Liis met de Brabandsche Bely
(1629)–Gillis Jacobsz. Quintijn–
Auteursrechtvrij
[pagina 186]
| |
De Brabandsche Bely:
| |
[pagina 187]
| |
Siet hier dan, hoe dat sick tieren,
In manieren,
Die in Brabandt sijn gevoedt.
Ga naar margenoot+Dese Maegden, sulje weten,
Sijn geheten
Wel ter tael, en bly van moedr.
Ga naar margenoot+Dese sijn, merckt dit te degen,
Seer genegen
Tot gepronck en groot geprael:
Prachtig sijn s' in hare kleden:
Bose seden!
Dus sijn sy meest al-temael.
| |
[pagina 188]
| |
Dese worden opgetogen,
Schoon voor ogen,
Boven haren staet gekleet:
Dragen kousjens, om haer benen,
So wy menen,
Die men inkarnaden heet.
Wilje na de huycken vragen,
Diese dragen?
Die sijn van heel sijn borat.
Hoedtjens, van fluwele laecken,
Doense maecken;
Of, van ick en weet niet wat.
| |
[pagina 189]
| |
Dus gaen sy ter strate proncken,
Ende loncken
Op dien Heldt, die haer gemoet.
Dese sijn, in't niegen, aerdig
En seer vaerdig,
Mits men haer ter eeren groet.
Voor in't huys siet gy haer naeijen,
Naelde-draeijen,
Kusse-fteecken, net en braef.
Dan komt daer, tot haer begeren,
Heen spatsseren
Menig jongman, harer slaef.
| |
[pagina 190]
| |
't Hart hem klopt dan, in den lyve,
Ras en styve,
Om te mogen inne gaen:
Want hy siet daer, in 't gemeene,
Oock met eene,
Vader ofte Moeder staen.
Mits gaet hy, beducht in sinnen,
Om te minnen,
't Een of't ander straetjen om:
Dan komt hy weer, haer ter eeren,
Omme-keeren.
Vffrou blijft doch even ftom.
| |
[pagina 191]
| |
Dese nu, groots in haer wapen,
Doen de knapen,
In het vrijen, veel verdriet:
Spytig sijnse en hovaerdig,
Doch goedt-aerdig;
Haer men oock manierlick siet.
Dese sijn niet uytgelaten,
In haer praten;
Sedich toch, als is geseyt.
Hem, die treft een vroom van leven,
Wordt gegeven,
In sijn arm, een brave Meyt.
| |
[pagina 192]
| |
Alsse sick dan wel kan houwen,
Naer het trouwen,
Dan is sy een eerbaer vrou.
Sy most oock wel geyle wesen,
Die, na desen,
Sick niet eerbaer dragen sou.
Doch, men vindter allerhande,
In den Lande.
't Is geen goudt, al watter blinckt.
Onder haer sijn meer als eene,
So ick meene,
Welckers eer, in't trouwen stinckt.
| |
[pagina 193]
| |
Ga naar margenoot+Maer, gy sult oock mede weten,
Hoese heten,
Die nu hier geboren sijn:
Bastaerdt sijn van die tesamen
Hare namen;
Want de Maegdom is haer pijn:
Baftaerdt niet, van't Minne-spceltje,
Seyt Moer-Neeltje;
Dit en is de meyning niet:
Bastaerdt doch, door quae manieren,
En mal-tieren;
Dat men oock in dese siet.
| |
[pagina 194]
| |
In bancketten ende feesten
Hare geesten
Schuymen op, van 't luy gelach:
Daer hoort gy dan die Malloten
Foey! so koten,
Meer, als ick nu schryven mach.
Dese derft de kost voor snijen,
En, by tijen,
Drincken hele glasen uyt:
Die eens komt by haer te slapen,
Vreugd te rapen,
Ligt dan by een droncke-bruyt.
| |
[pagina 195]
| |
Dan mag hy, op Venus veren,
Haer eens keren,
En wat malle klap uytslaen:
Want, die hallef droncke-Vellen
En gesellen
Nemen licht de ondeugdt aen.
Ach! wat willen sulcke paren
Kinders baren,
Door haer malle droncke-lust:
Dese Maegdt kan, na mijn oordel,
Tot haer voordel,
Nimmermeer dus sijn gekust.
| |
[pagina 196]
| |
Want, uyt dit mal droncke-tieren
Deser Dieren,
Komen droncke-bollen voort:
Dus so siet men die Sottinnen,
Door mal-minnen,
Doen het gene niet behoort.
Anderen tabacco drincken,
Die dan stincken,
Als een bier-man, in de banck:
Wie! sou willen by haer slapen,
Alsse gapen,
Overmits haer vuyler stanck!
| |
[pagina 197]
| |
Bely derft den Vrijer spelen,
En hem stelen
Menig soen; ick swijg de rest:
Sy moet, door haer Min-verwecken,
't Hoofdt van Gecken,
Fy! haer, in den Broeck op't lest.
Dan mogt sy, met meerder eeren,
't Keeltje srheeren,
Ga naar margenoota Handen wasschen in de wijn;
Die aen drie serveten drogen:
Onbelogen
Moet dees' Vffrou van my fijn.
| |
[pagina 198]
| |
Dan mogt sy mee sacke-tasten,
Stoute gasten!
Daer men aen een taeffel eet.
Wat nu handt ter broeck te leggen
Sy te seggen,
Is het geen ick niet en weet.
Dan mogt sy haer tonge rocren,
Als de hoeren;
Quick-quack-queeck, ick segget al.
Wonder! is't, hoe die Sottinnen,
Licht van sinnen,
Nemen in het quaedt geval.
| |
[pagina 199]
| |
Sy die, sedig van manieren,
Niet wil tieren,
Als die Sotte-bollen doen;
Wordt begeckt, als niet so aerdig,
En niet waerdig
Tot der Vrijers minne-soen.
Siet haer aen, die ons wil leeren
En onteeren,
Seyt dan Belis kaeckel-tong:
Sy mogt wel ons Moeder wesen,
En voorlesen
Ons een les, al isse jong.
| |
[pagina 200]
| |
Nu moet ick u mee vertellen,
Iongesellen,
Waerse buyten bruyloft gaen;
Om met longmans, wil't so vallen,
Wat te mallen;
Daerse malle kout uytslaen.
Ga naar margenoot+D'een sal tot een Stijffter lopen,
By de hopen,
Om haer lob, of poveret:
Daer sal sy met een dan blyven,
By het styven,
Tot haer lobbe sy geset.
| |
[pagina 201]
| |
Ga naar margenoot+D'ander moet, om kante-doecken,
Gaen besoecken
Maey de Naeyfter, die klappey:
Daer blijft dan die Legge-henne,
Seyt mijn penne,
Totse sy verlost van't Ey.
Ga naar margenoot+Voorts, de derde heeft behagen,
Eens te vragen
Na haer keurs, of onder-rock:
Die gaet dan in 't klappe-straetjen,
Om een praetjen,
By haer Snyder, Voede-jock.
| |
[pagina 202]
| |
Daer so komen dan oock schellen
Iongesellen,
Om den mantel, ofte broeck:
Mits so siense, daer ter stede,
Dochters mede,
Hier of daer in eenen hoeck.
Maer, Vffrou, segt dan een prater,
Met gesnater,
'k Wens u goeden avond hier:
'k Moet my, tot mijn groot genoegen,
Mede voegen
Aen u sije, by hetGa naar margenoota vier.
| |
[pagina 203]
| |
Wat! geluck mag dit doch wesen,
Dat, in desen,
My hier nu ten dele valt:
'k Heb in lange, tot mishagen,
Moet ick klagen,
Met geen jonge maegdt gemalt.
Wel, mijn heer, segt sy dan weder,
Set u neder,
Aen mijn groener Maegde-sy:
Wy naer u, de Kusse-wangen,
Toch verlangen:
Hebtet dan so goedt, als wy.
| |
[pagina 204]
| |
Mits so sit men daer in 't ronde,
Watte sonde!
Tot wat ydel malle kout.
Daer sijn dan Mary en Neeltje,
Kaeckel-beeltje,
Als klappeijen, over-stout.
Hey! mogt ick, sal d'ander seggen,
My gaen leggen
By u, in een bedde-stee:
Hoe! sou ick my daer vermaecken
In de saecken
Van de Min: Ey, waerje ree.
| |
[pagina 205]
| |
Wel, seyt sy, hier op niet stomme,
Dan weeromme,
Beyt u beurt; 't is noch geen tijdt:
Gey sijt al te rijp ter monde,
Deser stonde,
Om te sijn so seer verblijdt:
Gey most my eerst wel behagen,
En my vragen,
Offet my believen sou,
Dat gey mogt, tot kinder-telen,
Met my spelen;
Als, met u getroude vrou.
| |
[pagina 206]
| |
Dan geeft hy haer weder streecken,
Venus-steecken,
Op de Min; door dit en dat:
Want de Lonckert, heeft gevallen,
In het mallen;
Dies so doet hy, 'kweet niet wat:
Dan so leyt hy haer wat vooren,
Aen haer ooren,
Daerse weynig tegen seyt:
Mits so geeft hy haer, aen 't koentje,
Oock een soentje;
Daer hy niet licht af en scheyt.
| |
[pagina 207]
| |
Onse Neel en haers gelijcken
Hem dan strijcken
Weer wat honig om den mondt:
Want sy hem dan mede vleijen,
Als klappeijen,
Met een Minne-praet in't rondt.
Dan begint hy, in het hobblen,
Haer te fobblen,
En betasten, 'kweet niet waer.
Dit mag Bely, tot verblyden,
Seer wel lyden;
Schoon haer Maegdom loop gevaer.
| |
[pagina 208]
| |
Wat sijt gey nu al te beter,
Ian, of Peter,
Vraegtse dan, door u getast?
Ick heb niet met al verloren:
Want, als voren,
Hon ick noch mijn Maegdom vast.
Dus sey oock eens, Gracy Beckers,
't Is wat leckers!
Als men sprack van 't Minne-spel.
Holla! Pen, laet dit verklaren
Verder varen:
't Loopt te hoog. 't Is hier so wel.
| |
[pagina 209]
| |
NB. Belis keurs is nu al rede,
't Rockje mede:
Siet haer lob eens braef geset!
Hey! hoe past die Rock haer onder:
't Is te wonder!
Wat staet oock haer Doeckje net!
Al heeft sy sick, van de gasten,
Late-tasten,
Dat en schaet haer Maegdom niet:
Want sy heest die, in haer bouwen,
Noch behouwen;
Even als Moer-Lijs en Griet.
| |
[pagina 210]
| |
Wacht u voor het Brabands Beeltje;
't Heeft een keeltje,
Als een suyver reyne Maegt:
Schoon dat sy, door smeecke-reden,
Met haer leden,
Heest den Minne-pol behaegt.
Hier van wordt de Wel-beminde
Niet met kinde;
Ba! neen, dit en kan 't niet doen:
Sy most sick dan anders tieren,
In het vieren
Van haer minne-schoot ter soen:
| |
[pagina 211]
| |
Sy most, als de Lyse-Vegen,
Minne-plegen,
Die heel kunstig sijn in 't Spel:
Hoe die sick hier inne droegen,
Tot genoegen,
Vraegt dat eenen Iongesel.
Bely toch is also aerdig
En gou-vaerdig
In dit werck, als Lijsjen is;
Ia, sy kan, met lose sinnen,
Beter minnen:
So ick niet in 't oordel mis.
| |
[pagina 212]
| |
'k Heb haer hier een plaet geschoncken:
Siet haer proncken,
Let oock op haer sot-bedrijf:
Hy, die kuys is van manieren,
Haet haer tieren;
Kiest oock gene tot sijn wijf.
Siet hier dese Brabands-Apen
Geeuwe-gapen:
't Is te mal, om aen te sien.
Wonder! is't, wat die Sottinnen
Niet beginnen,
Sonder schaemte, voor de lien.
| |
[pagina 213]
| |
 | |
[pagina 214]
| |
Siet haer aen, in dese Feeste,
d'Aller-meeste
Wtgeset; als een Princes:
Sy is mooy en schoon voor ogen
Opgetogen,
Als een brave wilde Tes.
Sy kan haer so seer vermaecken,
In de saecken
Van 't bancket, als een van al.
't Heeft met onse Lijs en Trijntje,
Aef en Stijntje;
Nergens na so goeden val.
| |
[pagina 215]
| |
Wasset, om met hem te jocken,
Alsse rocken
Aen den lieven Vrijer sand?
Neen, sy had doe voorgenomen,
Sonder schromen,
Mee te trecken uytet Land.
Waerom souse, hem te styven,
Anders schryven
Velerhande Minne-brief?
Sy die heeft, ooyt in haer leven,
Een geschreven,
Heeft den Vrijer hartig lies.
| |
[pagina 216]
| |
Maer sy die hem, haren Soeten,
Dorste groeten,
Met drie-twintig, tweemael tien,
Heeft gehadt heel dolle sinnen,
Door mal-minnen,
Naer het oordel van de lien.
'k Wil haer sotte Minne-quelen
Hier verhelen;
Want sy waren veel te lam:
Sy most sijn een Broeije-henne,
Schrijst mijn penne,
Daer al dit gekaeck uyt quam.
| |
[pagina 217]
| |
Als de Vrijer had ontfangen
Haer gesangen,
Met juwelen, keurs en rock,
Had hy daer in groot vermaecken,
Door de saecken
Van de Min, dat soeter jock.
Doe hy had so groten voordel,
Na mijn oordel,
Was hy mal, dat hy sijn Lief,
Tegen wil, heeft weer gesonden,
Ongeschonden,
Keurs en rock, juweel en brief.
| |
[pagina 218]
| |
‘Hy, die wil met Beel verkeren,
‘Wil hier leren,
‘Als hy heeft haer Minne-pandt,
‘Dat hy dan, om haer te trouwen,
‘Dat moet houwen,
‘Met den vast gesloten handt.
Siet hier weer, hoe prate-Beeltje,
Kaeckel-keeltje,
Wtgeest geylen maegde-snap:
't Backhuys staet haer rondt getogen,
Ongelogen,
Also windig, als haer Kap.
| |
[pagina 219]
| |
Sy is, in der vrijers stede,
Gou en rede,
Om te voeren 'thoge woort:
't Is al Maegde-stem, in 't klappen
Ende snappen,
Datter rondsom wordt gehoort,
Maer, dat Bely na ging schreijen,
Alsse seijen,
Wat mag dit te seggen sijn?
'k Gisse datse was, dier stonde,
Watte sonde!
Hallef droncken van de wijn.
| |
[pagina 220]
| |
Ga naar margenoot+Doch, wat teecken mag dit wesen,
Dat, na desen,
Oock haer Moeder, d'oudeGa naar margenoota Neel,
Haestig quam by 't jong volck boven,
Opgeschoven,
Op 't geluydt van Belis keel?
Ga naar margenootb Ick-ick-ick (om na te apen
't Brabands wapen)
Weet niet, wat ick seggen sal:
Sy misschien, na d'aerdt van vrouwen,
Sou wel trouwen,
Hadder een in haer geval:
| |
[pagina 221]
| |
Dies quam sy, in stee van slapen,
Mee wat gapen,
Boven by de jonge lien.
‘Want, de weeuwen deser dagen
‘Hebben vlagen,
‘En sijn gaerne mee gesien.
Doch, ick sou 't hier licht verkerven,
En verwerven
d'Ongunst van de jonge seugt;
Dat ick oock de Brabands weeuwen
Deser eeuwen
Hier invoer, by haer geneugt.
| |
[pagina 222]
| |
'k Wil dan nu de Weeuwe sparen
En bewaren
Die, tot op een ander tijdt.
Laet ons hier by 't Iong-volck blyven:
Weg, met wyven.
Brabands Ieugdt ons nu verblijdt.
Dese kan oockGa naar margenoota spele-ryden
En verblyden,
Met de Iongmans, in het veldt:
Daer kan onse Brabands Beeltje,
't Minne-teeltje,
Soenen menig jonger heldt.
| |
[pagina 223]
| |
't Is geleen niet vele jaren,
Datse waren
Wrgereden op een bleeck:
Daer was doemaels een Mallootje,
Sotte-kootje,
Dat snap-Bely wel geleeck.
Hip-hup-hip, als onse Lysen,
Konse wysen,
Waerse hadde groot gebreck:
Want de wijn wou, naer het drincken,
Mede sincken:
Doe wierd Vffrou onder leck.
| |
[pagina 224]
| |
Stoeijen, rasen, kussen, singen,
Omme-springen,
Was oock deser Maegden spel:
Al wat Iongmans klappe-kaecken,
Tot vermaecken,
Konden doen, geviel haer wel.
Op een duyn in 't wild te lopen,
Heel versopen
In de lust, was haer vermaeck:
Nimmer hadden sy, door 't ftoeijen,
En vermoeijen,
Aen der Iongmans syden vaeck.
| |
[pagina 225]
| |
Kaeckel-Beel en sose heten
Deen doe weten,
Dat haer eer verloren was:
Want, al wat de vrijers seijen,
Tot vermeijen,
Quam haer altijdt wel te pas.
Doch, voor al, was 't haer behagen,
Op het vragen
Om een kus, te seggen, ja:
Want de soen was harer allen
Wel-gevallen,
t'Aller uyr; so voor, als na.
| |
[pagina 226]
| |
Doese nu dit bleeck-vergaren
Moede waren,
Reden sy van daer gelijck,
Als Malloten, deur de landen,
Watte schanden!
Met geraes, na Beverwijck.
Daer begon de Brabands-Gilde
Doe in't wilde
Eerst te dege vrolick sijn:
Daer was jonge Neel en Klaertje
Ver van Vaertje;
Doch, na by de lust en wijn.
| |
[pagina 227]
| |
Doe had Neel, om weer te keren,
Geen begeren;
Want de Wijck was al te soet:
Dies most Klaer en Bely mede,
Daer ter stede,
Springen op de dansse-voet.
Na de dans so was't der knapen
Lust, te slapen;
Niet, om slape-vaeck: O neen!
't Was, om Belis opper-bouwen,
Met de mouwen,
Wt te trecken, als ick meen.
| |
[pagina 228]
| |
Daerom ging men 'snachts vermeijen,
Om te leijen
Dese Maegden in haer rust:
Niet om slaep, die was vervloogen
Wt haer oogen;
Maer, om meer te sijn gekust.
Alsse nu aldus, by paren,
Slape-waren,
Liet men haer, tot 'smorgens vroeg:
Daer de Vrijers, haer t'ontwecken,
Wat te gecken,
Weder-keerden, ty genoeg.
| |
[pagina 229]
| |
Niemant had hen dan vernomen,
Door haer dromen
En gemaeckte Minne-slaep;
Voor dat sy eerst was geketelt,
Os genetelt,
Van den dertel Venus-knaep.
Mits begonnen doe die Dieren
So! te tieren,
Als men doet in een bordeel:
't Is mijn knie, riep een van allen,
Om te mallen;
Neen, 't is mijn, riep Spele-Neel.
| |
[pagina 230]
| |
Bey! gey guyt, riep doe een ander:
Deur malkander
Schreeuden sy dan allegaer:
Waerom laet gey ons niet slapen,
Stoute knapen;
Maer quelt ons dus, voor en naer?
Wat hebt gey, tot lust genegen,
Nu verkregen?
Niet met al, als meer gequel:
Dit sijn niet, als Minne-loncken,
Liesde-voncken,
Tot gestoock van Venus-spel.
| |
[pagina 231]
| |
Gey soudt ons, deGa naar margenoota wel-gekusten,
Late-rusten;
Tot dat ons de Son omscheen.
Mits sat daer een Lonckert weder
By haerGa naar margenootb neder,
En sprack dus: Neen, Maegden, neen:
Waren wy nu niet gekomen,
In u dromen,
Gey soudt al sijn opgestaen:
Dan soudt gey ons noch bespotten,
Als de Sotten:
'tIs ons dan om 't hemdt gedaen.
| |
[pagina 232]
| |
Ey, laet ons nu, nae't ondecken,
Oock aentrecken
Al u koussens, tot geval.
Deur, gey guyten, riep doe eene,
Die ick meene:
Want, gey sijt onsGa naar margenoota al te mal.
Watter meer geschag, dier stonde,
Watte sonde!
Sal ick swygen deser tijdt.
Siet nu onse Maegdt van state,
Hier ter plate,
Sijn, door Netel-spel, verblijdt.
| |
[pagina 233]
| |
 | |
[pagina 234]
| |
Sy had liever 't handt-geketel,
Als den netel,
Die haer knietjens swellen dee.
Wie! sag ooyt de Brabands-Apen,
So! door knapen,
Opgeweckt ter bedde-stee.
Ga naar margenoot+Dus heb ick, als gy meugt lesen,
Nu bewesen,
Dat de soorte, hier gebaert,
Als ick heb gestelt te voren,
Heest verloren
Haer geslacht en Brabands-aert.
| |
[pagina 235]
| |
Dies sy nu, doe ick u weten,
Bastaerdt heten,
Even mal, als Lyse-Moer:
Die kan meer noch lille-lallen
Ende mallen;
Doch, sy spelen bey de hoer.
Pen, hou op: Waer toe dit vloeijen?
Wil dy spoeijen
Tot wat anders, desen dag.
Laet een ander dees' Vffrouwen
Oock so douwen:
Want, dit wel passeren mag.
|
|