Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Over-Ysselsche sangen en dichten (1930-1935)

Informatie terzijde

Titelpagina van Over-Ysselsche sangen en dichten
Afbeelding van Over-Ysselsche sangen en dichtenToon afbeelding van titelpagina van Over-Ysselsche sangen en dichten

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.47 MB)

Scans (21.47 MB)

XML (1.34 MB)

tekstbestand






Editeur

W.A.P. Smit



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Over-Ysselsche sangen en dichten

(1930-1935)–Jacobus Revius–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Eerste Victorie der Sweedsche cryghsmacht tegen de ondanckbare Saxen,

Geslagen voor Demnits in Novemb. 1635.Ga naar voetnoot*

 
Als 'tleger van den Sax met Babel in-gespannenGa naar voetnoot1
 
De trommels roeren dee, om uyt het rijc te bannenGa naar voetnoot2
[pagina 171]
[p. 171]
 
De helden, welcker comst haer eertijts had verheucht,Ga naar voetnoot3
 
Die loonende met vier en cogels voor haer deucht;
5[regelnummer]
En was het Boudits niet, die, aen den grijsen ArentGa naar voetnoot5
 
Verpandende sijn siel, in spijt van Hertoch Barent,Ga naar voetnoot6
 
Het gros van syne macht voor Demnits heeft geplant,
 
Van meening' in de as te leggen stat en lant?
 
'tWas Boudits inder daet: die, siende om hem swieren
10[regelnummer]
Soo schielijck van Banier d'ontwondene banieren,Ga naar voetnoot10
 
Doet blasen den alarm, en brengt sijn gantsche heyr
 
Soo spoedich als hy can in wapen en geweyr.Ga naar voetnoot12
 
De Saxen doet de vrees' op haren vyant passen,Ga naar voetnoot13
 
De Sweeden drijft de lust haer vyant te verrassen
15[regelnummer]
Opt criecken van den dach. Als Boudits was aent gaen,
 
Comt onversiens op't velt voor syne oogen staen
 
Een mans gedaente, lanck, met coninklijcke leden,
 
Bebloedet en begruyst van boven tot beneden,Ga naar voetnoot18
 
Gustavo soo gelijck als yemant dencken mach,Ga naar voetnoot19
20[regelnummer]
Veel bleecker even wel als hy te wesen plach;
 
Die als een donder hem in d'ooren heeft gecreten:
 
Wat helsche rasery doet u u self vergeten?
 
Wat drijft u, hulp te doen aen een die my de doot
 
Heeft aengebracht, en so veel Christenbloet vergoot?
25[regelnummer]
Wat heb ick u misdaen? hoe heb ick dit verdienet,
 
Die Duytslant met mijn goet en leven heb gedienet?
 
Of ist, om dat ic dy, dijn meester, en sijn lant,
 
Onweerdich myner hulp, gelost heb uyt den brant?Ga naar voetnoot28
 
Dit is mijn erchste daet. sult ghy en hy u leven
30[regelnummer]
Dat ghy my schuldich sijt mijn moorder overgeven?
 
Den beul, die 'tsoete licht my afgenomen heeft?
 
O boosheyt, daer natuyr voor schricket ende beeft!
 
O wreetheyt, nooyt gesien in eenich wolf of tyger!
 
En denckt niet, dat ick u (als een eerlievend' cryger)
[pagina 172]
[p. 172]
35[regelnummer]
Com nooden om te doen de wrake van mijn doot,
 
Dat most een ander sijn, u siele is te snoot:
 
Maer om u in den gront der hellen te vervloecken,
 
Voorbode van u straf, coom ick u hier besoecken.
 
Het woort was nau geseyt, en met een naar gesucht
40[regelnummer]
Het spoock, of wat het was, verloos hem inde lucht.Ga naar voetnoot40
 
Maer Boudits, die den angst dee trillen al sijn leden,Ga naar voetnoot41
 
Verbijstert en verblint raeckt midden in de Sweden
 
Die met een fel geraes doen vliegen cruyt en loot,
 
Hy werpt den degen af, en vlucht ter nauwer noot.Ga naar voetnoot44
45[regelnummer]
De heuvelen rontsom vergroenden als sij't sagen,
 
Van blijtschap hebben in haer handen oock geslagen
 
De Nymphen vande Elf. sijn ruyters sijn verschooyt,Ga naar voetnoot47
 
Sijn leger uytgerooft, sijn vaendelen verstrooyt,Ga naar voetnoot48
 
En sy, die poogden haer weldoenders te verjagen,
50[regelnummer]
Een eeuwichduerend' leet en schande daer van dragen.
[tekstkritische noot]Eerste Victorie. In C ingeplakte plano-uitgave, waarop ook het volgende vers (Op de veroveringe van't stercke Huys den Bylant) voorkomt. Dit laatste is onderteekend met: Jac. Revius. In de ‘Eerste Victorie’ heeft Revius een door hem niet gepubliceerd gedicht (‘Op de doot van Graef Philips van Egmont’, zie boven, pag. 16), met enkele noodige wijzigingen, nogmaals verwerkt.
voetnoot*
Eerste Victorie. ondanckbare Saxen: op 30 Mei 1635 had Johan George van Saksen zijn bondgenooten in den steek gelaten en met den Keizer den vrede van Praag gesloten. Den 6en October verklaarde hij daarop den oorlog aan zijn vroegere vrienden, de Zweden. Zijn troepen sloegen het beleg voor Dömitz in Mecklenburg, maar werden op 1 November door de Zweden tot den aftocht gedwongen; Demnits: Dömitz.
voetnoot1
met Babel in-gespannen: met Rome (hier voor: de Katholieke Keizerlijke legers) verbonden.
voetnoot2
het rijc: het Duitsche keizerrijk.
voetnoot3
de helden... verheucht: de Zweden (cf. de aant. bij ‘Op de geluckige wapenen des Keurvorsten van Saxen’ op pag. 168).
voetnoot5
Boudits: de Saksische aanvoerder Wolf Heinrich von Baudissin (1597-1646). Ook de namen Budisz, Budissin en Baudisz komen voor zijn geslacht voor; grijsen Arent: keizer Ferdinand II, die in 1635 reeds 57 jaar oud was.
voetnoot6
in spijt van: in weerwil van; Hertoch Barent: Bernhard van Saksen-Weimar (1604-1639), die in tegenstelling met den keurvorst Johan George hardnekkig den Keizer bleef beoorlogen.
voetnoot10
Banier: Johan Banér (1596-1641), de Zweedsche aanvoerder na den dood van Gustaaf Adolf.
voetnoot12
geweyr: wapen.
voetnoot13
op haren vyant passen: hun vijand in 't oog houden.
voetnoot18
begruyst: bezoedeld, vuil.
voetnoot19
Gustavo: Gustaaf Adolf, die in 1632 bij Lützen gesneuveld was; mach: kan.
voetnoot28
gelost: verlost.
voetnoot40
verloos hem: verloor zich, verdween.
voetnoot41
die: (datief:) wien.
voetnoot44
vlucht: ontsnapt.
voetnoot47
Elf: de Elbe, op welks rechteroever Dömitz gelegen is; verschooyt: gevlucht.
voetnoot48
leger: legerplaats; vaendelen: vendels, compagnieën.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken