De lezer beschouwe dit boek als de uitkomst eener poging tot zelfverheldering op het gebied der dramatische kunst, - een poging om meer inzicht te verwerven over den grond der tegenstrijdigheden die het tooneel in onze dagen verlammen, en meer licht te spreiden over den weg, waarlangs zij opgelost kunnen worden en vernieuwing mogelijk kan zijn. Om deze zelfverheldering te bereiken was het noodig, de genesis na te gaan van enkele groote bloeitijdperken der dramatische kunst en de verschillende elementen te ontleden, wier uiteindelijke synthese telkenmale aan een eigendommelijken, vasten en schoonen dramatischen stijl het aanzijn gaf.
Naar historische volledigheid - de lezer kan het reeds in de inhoudsopgave merken - heb ik in geenen deele gestreefd. Noch het oud-indische drama, noch het spaansche der Renaissance, - om twee voorbeelden van wereldhistorische beteekenis te noemen, - zal hij in deze studie vermeld vinden. Een vergelijkende geschiedenis van het drama te schrijven, zijn manifestaties in alle groote kulturen der menschheid te beschrijven, hun samenhang met het ekonomische en sociale leven, met architektuur, muziek, dans, plastische kunst, godsdienst en philosophie te ontvouwen, - het is een lokkende en verleidelijke taak, maar een taak, misschien de overgave eischend van een geheel leven en in elk geval de beschikking over een oneindig uitgebreider kennis dan die ik bezit.
Voor mijzelve was de voornaamste vrucht van den aan dit werk besteeden arbeid, het opnieuw voller-uitstroomen der bewondering zoowel voor de wetmatigheid der maatschappelijk-geestelijke levensverschijnselen als voor hun onuitputtelijke rijkheid ook op het gebied, dat wij dramatische kunst noemen. Deze bewondering op haar beurt voedde het vertrouwen, dat het vermogen tot dramatische uitbeelding, den mensch diep ingeplant, ongetwijfeld in de toekomst opnieuw, alle belemmeringen te boven komend, zich in schoone, harmonische openbaringen zal uitleven.
Behalve de vreugdevolle bewondering en het vertrouwen die ik won, bracht de studie over de dramatische ontwikkeling in vroegere tijden mij nog andere winst. Die studie
Auteursrecht onbekend