De evangelische triumph-wagen, by de welke de treffelijke daden des koninkx der glorie

[p. *2r]

Aenspraek.

Eerwaerdige Heeren, Vaders ende Broeders in Christo Iesu, met alle Godtminnende Kinderen.

IK schenke UE. dit mijn kleyn groot Boekjen ter eeren van onsen algemenen Vader, ende Heer Koning der Glorien. Kleyn en slecht is het voor 't lichamelijke oogh, soo van Tael als van Dight. Groot is het voor het Geestelijke oogh, soo van substantie, als van kracht. Ik hoope dat veel Christen sielen met de Euangelische Triumph-Wagen, als brandende door Goddelicke Liefde, opwaerts ten Hemel sullen gevoert worden, ontsteeken sijnde door het klare Licht, welke hier als door de Tralien des Wagens is glinsterende.

Ik heb het deesen naem gegeven, ooghmerkende op de vier wonderlijke Dieren met haer Raderen, ende Stoel, of Troon daer boven, en daer op de vertooninge van een mensch, beschreven by den H. Propheet Ezechiël. Aldus plachten de Triumph-Wagens van oudts gemaekt te worden, op welcke de Victorieuse Koningen en Keyseren Glorieuselijk in-gevoert wierden.

Door deze vier Dieren, als ook in S. Joannis Openbaringe, verstae ik de vier H. Euangelisten, der welker orden, soo yder in 't besonder geschreven heeft, niet licht is te begrijpen, waer

[p. *2v]

door veel in haer verstandt en leefens-yver gestut worden. In mijn jonkheydt hadt ik begeerte om dees Historische wijse te vereenigen, ende uyt geleerde Schryvers hulp soekende, heb gevonden het Boek van den hoogh-geleerden, ende Eerwaerdighsten Heer Doctor in de H. Godtheydt, Cornelius Ianssenius, Bisschop van Gent; ende hier in genoegende, heb mijn van den overlastigen arbeydt ontslagen gevonden. Naderhandt in dienst des Koninghs der Glorien (hoewel onwaerdigh) ontfangen zijnde, ben yverigh geworden om sijn Lof, na mijn krank vermogen, verder te verbreyden.

Ik heb, dogh met groote sorge en eerbiedigheydt, aengevangen den Triumph-Wagen te maken, besigende het Goudt der H. Euangelisten, ende dat hier en daer vermalende, gelijk de Goudt-smit het Goudt ten deelen met swart bedekt, op dat het soo te vermakelijker deurschijnen soude; gelijk ook een Goude-lakenskleedt met swart, dogh door-sneden ende doorkerft, bedekt zijnde, heerlijker is door-schijnende. Hoe bequamelijk ik dit gedaen hebbe, magh niet ik, maer den geleerden Leeser oordeelen.

Sommige Schryvers soeken haer Leesers van het oordeelen af te weeren, door eenige Spooknamen van Zoylus, Aristarchus, Momus, ende diergelijke Mom-aensighten; maer te vergeefs. Ik soo niet, maer wil liever oordeelachtige men-

[p. *3r]

schen bequame middelen aenwijsen, om te deegen te oordeelen. Soo yemandt dan wil de sin oordeelen, die soeke in de H. Text; tot dien eynde heb ik de Capittelen voor aen der H. Euangelisten aen-gewesen, alwaer ook aen de kant veerder aenteekeningen gevonden worden, om by een ander Euangelist te vinden dat by de een niet gevonden wordt: ook kan gebruykt worden de Bybelsche Concordantie; dogh het welke niet gevonden wordt, magh voor mijn vermaelsel gehouden worden, tot ter tijdt het gevonden wordt.

Soo yemandt wil het vervolgh, of de orden oordeelen, die sie Concordantiam Euangelicam, van den voor-gemelden Heer Cornelius Ianssenius.

Soo yemandt wil de Tael of speldinge der woorden oordeelen, die moet verscheyde Schryvers besien; want yder hier in sijn eygen hooft volght, uyt een slechte maxime: Men moet schrijven gelijk men spreekt, waer uyt een Babelsche verwerringh in onse Tael komt, terwijlen yder meent dat sijn Moers Tael de beste is. Ik souw liever seggen, men moet spreeken gelijk men schrijft, dan sou onse Tael door vernufige Schryvers eens tot deftigheydt en

[p. *3v]

vastigheydt komen, gelijk het met de Latijnsche Tael geschiedt is.

Dit schrijf ik niet om mijn werk met vermetelheydt te prijsen; want ik wel fraijer werken gesien hebbe; ja soude selfs in andere materie cierlijker konnen maken, so ik mijn eygen Lof soeken wilde in materie, te weeten, daer den Schrijver magh af-doen dat niet vlijen wil, en in plaets van dat stellen dat gevoeghelijker is. De Heyligheydt van dit werk laet sulks niet toe, en mijn intentie of voornemen is niet op-gepronkte Dicht, of schoone woorden; maer de over-uytmuntende kennis der heerlijke werken des Koninghs der Glorien, met klare en simpele soetigheydt voor te stellen. Alsoo door de Historische orden het verstandt verlicht; door de Rijm de memorie versterkt; door de maet ofte toon de wil beweeght worde; ende soo eenpaerlijk den heele mensch tot kennis, liefde, ende dienst des Koninghs der Glorie soetelijk opgeheeven wordt.

Als yemandt een Predicatie gehoort heeft, sal; volgens den Aenwyser of Register, niet alleen dat Euangelie, gelijk ook alle Euangelien, op alle dagen, konnen vinden; maer ook sien wat voor; en wat na geschiet is, waer uyt groote licht der Predicatien verschijnen sal.

O goede Godt! ô Koningh der Glorie! gy weet mijn meeningh, en ik weet uw genadige hulp, waer door ik arm sondaer dit werk ge-

[p. *4r]

troffen hebbe, ende met consent van mijn Eerwaerdige Oversten in 't licht laet koomen, wilt dan over mijn, en dit werk, en al die het gebruycken, uw seegen ende benedicti geven, op dat uw Goddelijke Glorie meerder en meerder verbreydt werde.

AMEN.

Matth. vii.

Soekt, ende ghy sult vinden.

[p. *4v]

Door afwesen des Autheurs sijn dese fauten in-geslopen, welke de Leser gelieft te verbeteren.

Pag. 14. regel 8. staet wederomme, leest weder komme.

P. 121. reg. 8. vollighde, l. volghd'.

P. 145. reg. 4. wolven-vel; l. wolven fel.

P. 152. reg. 21. en, l. ende.

P. 167. reg. 11. 't u seggen, l. uytleggen.

P. 212. reg. 14. heel verkeerde, l. heel veel verkeerde.

P. 292. reg. 23. anghst, l. langhst.

P. 293. reg. 10. veelen sijn, l. veel sijne.

P. 341. reg. 17. duytjen, l. lutjen.