Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Letterkonst (1991)

Informatie terzijde

Titelpagina van Letterkonst
Afbeelding van LetterkonstToon afbeelding van titelpagina van Letterkonst

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (5.36 MB)

Scans (28.89 MB)

XML (1.67 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

studie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Letterkonst

(1991)–E. Ruijsendaal–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Het klassieke grammaticamodel en de oudste Nederlandse grammatica's


Vorige Volgende
[pagina 461]
[p. 461]

Schema B Donatus ars grammatica maior

      DE VOCE    
vox          
           
      DE LITTERA    
littera div. vocales   aeiou  
        i u: mediae  
    consonantes semivocales flmnrsx  
        duplex: x  
        liquidae: Imnr  
      mutae bodghkpgt  
           
  acc. nomen      
    figura      
    potestas      
           
      DE SYLLABA    
syllaba   brevis      
    longa natura    
      positone    
    communis      
           
      DE PEDIBUS    
pes acc. arsis, thesis      
    numerus syllabarum   (disyllabi enz.)  
    tempus      
    resolutio      
    figura      
    metrum      
    *pyrrichius, spondeus, iambus, trochaeus [...]      
           
      DE TONIS    
tonus/accentus/ div. acutus   (+nota)  
tenor   gravis   (+nota)  
    circumflexus   (+nota)  
           
      DE POSITURIS    
positura/distinctio   distinctio      
    subdistinctio      
    mediadistinctio      



illustratie

[pagina 462]
[p. 462]

      DE PARTIBUS ORATIONIS    
<princ..          
+ casus> nomen <acc.> qualitas propria praenomen
          nomen
          pronomen
          cognomen
          agnomen
        appellatva corporalia, incorporalia
          primae positionis, derivativa, deminutiva
          met Griekse uitgangen, Lat., beide
          homonyma, synonyma/polyonoma
          patronymica, possessiva
          adiectiva, qualitas, quantitatis, gentis, patriae, numeri, ordinis [...]
      conparatio positivus, conparativus, superlativus  
      genus masculinum, femininum, neutrum, commune fixa, mobilia  
      numerus singularis, pluralis (semper singularia,semper pluralia)  
      figura simplex, conposita  
      casus nominativus, genetivus, dativus, accusativus, vocativus (nom/voc. = recti; gen/dat/acc.= obliqui)  
        ➙ nomina aptota, monoptota, diptota enz.  
        ➙ nomina + gen., +dat. enz  
           
  pronomen   qualitas finita (ego enz.), infinita (quis enz.)  
        minus quam finita (ipse)  
        praepositiva, relativa, gentis, ordinis, numeri, ad aliquid finita, possessiva, ad aliquid infinita, qualitatis, quantitatis, demonstrativa, relativa, magis demonstrativa  
      genus masculinum, femininum, neutrum, commune, trium generum  
      numerus singularis, pluralis  
      figura simplex, composita  
      persona prima, secunda, tertia  
      casus nominativus, genetivus, dativus, accusativus, vocativus, ablativus  
  verbum   qualitas in modis: indicativus (ook pronuntiativus), imperativus, promissivus (non acc.), optativus, coniunctivus, infinitivus, inpersonalis
        in formis: perfecta, meditativa, frequentativa, inchoativa
      coniugatio prima, secunda, tertia  
      genus activum, passivum, neutrum, deponens, commune  
      numerus singularis, pluralis  
      figura simplex, composita  
      tempus praesens  
        praeteritum: inperfectum, perfectum, plusquamperfectum
        futurum  
      persona prima, secunda, tertia  
      (verba defectiva)    
  adverbium   a se    
      ab aliis partibus orationis (a nomine etc.)    



illustratie

[pagina 463]
[p. 463]

    <acc.> significatio loci, temporis, numeri, negandi, affimandi, demonstrandi, optandi, hortandi, ordinis, interrogandi, similftudinis, qualitatis, quantitatis, dubitandi, personalia, vocandi, respondendi, spearandi, iurandi, eligendi, congregandi, prohibendi, eventus, conparandi, finita, infinita  
      conparatio positivus,conparativus,superlativus  
      figura simplex, composita  
  participium        
    a nomina genus masculinum, femininum, neutrum, commune  
      casus gelijk aan nomen  
    a verbo tempus praesens, praeteritum, futurum (ab activo, a passivo etc.)  
      significatio    
    ab utroque numerus    
      figura    
  coniunctio   potestas copulativae, disunctivae, expletivae, causales, rationales  
      figura simplex, conposita  
      ordo praepositivae, subiunctivae, communes  
  praepositio   casus accusativus, ablativus  
      <significatio, figura, ordo>    
  interiectio   <significatio> metuentis, optantis, dolentis, laetantis  
           
      <VITIA AC VIRTUTES>    
(1) barbarismus in pronuntiatione        
  in scripto        
           
  species adiectio litterae    
    detractio syllabae    
    inmutatio temporis    
    transmutatio toni    
      adspirationis    
           
(2) soloecismus per partes orationis        
  per accidentia partibus orationis        
           
(3-12) acyrologia, cacenphaton, pleonasmos, perissologia, macrologia, tautologia, eclipsis, tapinossis, cacosyntheton, amphibolia        
           
metaplasmus species prosthesis, epenthesis, paragoge, aphaeresis, syncope, apocope, ectasis, systole, diaeresis, episynaliphe, ecthlipsis, antothesis, metathesis      
schemata <species> prolepsis, zeugma, hypozeuxis, syllepsis, anadiplosis, anaphora, epanalupsis, epizeuxis, paronomasia, schesis onomaton, parhomoeon, homoeoptot, homoeoteleuton, polyptoton, hirmos, polysyndeton, dialyton (asyndeton)      
tropi <species> metaphora, catachresis, metalepsis, metonymia, autonomasia, epitheton, synecdoche, onomatopeia, periphrasis, hyperbaton, hyperbole, allegorie, homoeosis      



illustratie


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken