|
| |
| |
| |
Schema IV Valerius 1550
Rudimenta (met aanvulling van Institutiones grammaticae post prima rudimenta)
| LITERAE (orthographia) |
24, waarvan 3 Griekse: ky z |
|
|
|
|
|
| |
vocales |
aeiou + gr. y |
|
|
|
|
| |
|
|
➙ cons.i u |
|
|
|
| |
|
|
diphth. 4 as oe au su (+ei) |
|
|
|
| |
consonantes |
mutae |
liquidae |
Imnr |
|
|
| |
|
semivocales |
duplices |
xz |
|
|
| |
|
|
s.monadicon |
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
| SYLLABAE |
|
|
|
|
|
|
| (prosodia) |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
| DICTIONES |
|
|
|
nomen |
|
|
| (etymologia) |
|
|
|
pronomen |
|
|
| |
|
|
declinabiles |
verbum |
|
|
| |
|
|
|
participium |
|
|
| ORATIO |
|
|
|
adverbium |
|
|
| (syntaxis) |
|
|
|
praepositio |
|
|
| |
|
|
indeclinabilies |
coniunctio |
|
|
| |
|
|
|
interiectio |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
| DICTIONES |
|
|
|
|
|
|
| |
nomen |
substantivum |
proprium |
|
|
|
| |
|
|
appellativum |
|
|
|
| |
|
adiectivum |
nominale |
unius voois (sapiens) |
|
|
| |
|
|
|
duarum vocum (fortis, -e) |
|
|
| |
|
|
|
trium vocum (bonus, -a, -um) |
|
|
| |
|
|
pronominale |
unius vocis (ego, nostras) |
|
|
| |
|
|
|
trium vocum (meus, noster) |
|
|
| |
|
|
participale |
unius vocis (amans) |
|
|
| |
|
|
|
trium vocum (amatus, amandus) |
|
|
| |
|
acc. |
qualitas |
propria |
|
|
| |
|
|
|
appellativa |
|
|
| |
|
|
comparatio ➙ |
adiectiva: |
positivus |
|
| |
|
|
|
|
comparativus |
|
| |
|
|
|
|
superlativus |
|
| |
|
|
genus |
masculinum |
|
|
| |
|
|
|
foemininum |
|
|
| |
|
|
|
neutrum |
|
|
| |
|
|
|
commune (hic & haec) |
|
|
| |
|
|
|
omne (hic, haec, hoc) |
|
|
| |
| |
| |
|
|
|
dubium pm. v I uI |
|
|
| |
|
|
|
epicoenum (uno genre utrumque sexum complectitur) |
|
|
| |
|
|
numerus |
singularis |
|
|
| |
|
|
|
pluralis |
|
|
| |
|
|
figura |
simplex |
|
|
| |
|
|
|
composita |
|
|
| |
|
|
species |
primitiva |
propria |
|
| |
|
|
|
|
appellativa |
collectiva, interrogativa, redditiva, numeralia, partitiva, universalia, partticularia |
| |
|
|
|
derivativa |
|
patronymica, possessiva, gentilia, diminutiva, denominativa, verbalia |
| |
|
|
casus |
nominativus |
rect. |
|
| |
|
|
|
genifivus |
|
|
| |
|
|
|
dativus |
obl. |
|
| |
|
|
|
accusativus |
|
|
| |
|
|
|
vocativus |
rect. |
|
| |
|
|
|
ablativus |
obi. |
|
| |
|
|
declinatio |
prima, secunda, tertia, quarta, quinta |
|
|
| |
pronomen |
<div.?> |
quindecim: ego, tu etc. (simplicis) |
|
|
|
| |
|
accidentia |
species |
primitiva |
|
|
| |
|
|
|
derivativa (meus etc.) |
|
|
| |
|
|
genus |
masculinum, foemininum, neutrum, omne (nostras) |
|
|
| |
|
|
numerus |
singularis |
|
|
| |
|
|
|
pluralis |
|
|
| |
|
|
figura |
simplex (ego) |
|
|
| |
|
|
|
composita (egomet) |
|
|
| |
|
|
persona |
prima, secunda, tertia |
|
|
| |
|
|
casus |
totidem quot in nomina, sex; quattuor vocativum habent |
|
|
| |
|
|
significatio |
demonstrativa |
(quinque: ego, tu, hic, iste, i ie) |
|
| |
|
|
|
relativa |
(tria: is, ipse, qui) |
|
| |
|
|
|
reciproca |
(duo: sui & suus) |
|
| |
|
|
|
possessiva |
(quinque: meus, tuus, suus, noster, vester) |
|
| |
|
|
|
gentilia |
(duo: nostras & vestras) |
|
| |
|
|
|
interrogativa |
(duo: cuius/a/um & cuias) |
|
| |
|
|
declinatio |
prima, secunda, tertia, quarta |
|
|
| |
verbum |
divisio |
personale |
primum |
substantivum (sum/forem) |
|
| |
|
|
|
secundum |
vocativum (nominor/appellor/nuncupor/dicor/vocor) |
|
| |
|
|
|
tertium |
adiiectvum (omnia verba, praeter subs. &voc.) act., pass., neutr., dep., comm. |
|
| |
|
|
impersonale |
activae vocis (est, interest, refert, accidit etc.) |
|
|
| |
|
|
|
passivae vocis (dormitur etc.) |
|
|
| |
|
|
activum |
|
|
|
| |
|
|
passivum |
|
|
|
| |
|
|
absolutum (sto, sedes) |
|
|
|
| |
|
|
transitivum (amo, doceo) |
|
|
|
| |
|
accidentia |
genus |
activum |
|
|
| |
|
|
|
passivum |
|
|
| |
|
|
|
neutrum |
|
|
| |
| |
| |
|
|
|
deponens |
|
|
| |
|
|
|
commune |
|
|
| |
|
|
tempus |
praesens |
|
|
| |
|
|
|
praeteriturn imperfectum |
|
|
| |
|
|
|
praeteriturn perfectum |
|
|
| |
|
|
|
praeteriturn plusquamperfectum |
|
|
| |
|
|
|
futurum |
|
|
| |
|
|
modus |
indicalvus |
|
|
| |
|
|
|
imperativus |
|
|
| |
|
|
|
optativus |
|
|
| |
|
|
|
coniunctiivus |
|
|
| |
|
|
|
infinitivus |
|
|
| |
|
|
figura |
simplex (rego) |
|
|
| |
|
|
|
composita (porrigo) |
|
|
| |
|
|
|
decomposita (exponigo) |
|
|
| |
|
|
persona |
prima, secunda, tertia |
|
|
| |
|
|
numerus |
singularis |
|
|
| |
|
|
|
pluralis |
|
|
| |
|
|
coniugatio |
prima, secunda, tertia, quarta |
|
|
| |
|
|
forma seu |
perfecta (rogo, caleo) |
|
|
| |
|
|
species |
frequentativa(rogito) |
|
|
| |
|
|
|
inchoativa (ingravesco) |
|
|
| |
|
|
|
meditativa seu desiderativa (parturio) |
|
|
| |
participium |
à nomine |
genus |
masculinum (lectus) |
|
|
| |
accidentia |
|
|
foemininum (lecta) |
|
|
| |
|
|
|
neutrum (lectum) |
|
|
| |
|
|
|
omne (tegens) |
|
|
| |
|
|
casus |
quae sumuntur à nomine |
|
|
| |
|
à verbo |
tempus |
praesens (-ans, -ens, quae activa significant) |
|
|
| |
|
|
|
praeteritum perfectum (-tusl-sus/-rus, quae pass, sign.) |
|
|
| |
|
|
|
futurum (-rus/-dus, quae significant activa & passive) |
|
|
| |
|
|
significatio |
activum |
|
|
| |
|
|
|
passivum |
|
|
| |
|
|
|
neutrum |
|
|
| |
|
|
|
deponens |
|
|
| |
|
ab utroque |
numerus |
singularis |
|
|
| |
|
|
|
pluralis |
|
|
| |
|
|
figura |
simplex (discens) |
|
|
| |
|
|
|
composita (dediscens) |
|
|
| |
|
gerundi (voces, verba sintan participia, nondum inter grammaticos convent) |
|
|
|
|
| |
|
supina |
|
|
|
|
| |
adverbium |
<acc.> |
significatio |
loci (in, ad, de, per etc.), temporis (praesens, praeteritum, futurum), numerandi, afhnnandi, negandi, demonstrandi, hortandi (egel), ordinis (deinde etc.), interrogandi, similitudinis, qualitate, quantitatis, dubitandi, remittendi, personale (mecum), vocandi, respondendi, iurandi, eigendi, congregandi, excludendi, eventus, comparandi (magis) |
|
|
| |
| |
| |
|
|
comparatio |
positivus |
|
|
| |
|
|
|
comparativus |
|
|
| |
|
|
|
superlativus |
|
|
| |
|
|
figura |
simplex |
|
|
| |
|
|
|
composita |
|
|
| |
|
|
species |
primitiva (nunc, hic) |
|
|
| |
|
|
|
derivativa (furtim, breviter) |
|
|
| |
coniunctio |
<acc.> |
potestas, id est, significatio |
|
copulativa, disiunctiva, approbativa, adversativa, causalis, rationalis seu illativa |
|
| |
|
|
figura |
simplex |
|
|
| |
|
|
|
composita |
|
|
| |
|
|
ordo |
praepositivae (ac, at) |
|
|
| |
|
|
|
postpositivae(autem) |
|
|
| |
|
|
|
communes (ergo) |
|
|
| |
praepositio |
<div.?> |
appositione vel compositione |
|
|
|
| |
<acc.> |
|
casus |
accusativus |
|
|
| |
|
|
|
ablativus |
|
|
| |
|
|
|
accusativus vel ablativus |
|
|
| |
interiectio |
acc. |
significatio |
admirantis, exuhantis, dolentis, ridentis, timentis, minantis, indignantis, laudantis, deridentis, silentium iniungentis, blandientis, amanter rogantis |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
| SYNTAXIS/constructio |
|
|
|
|
|
|
| |
concordare |
substladi., rel., nomen/verbum, interrogato & responsio, duo nomina subsi. |
|
|
|
|
| |
regere |
verbum /adi. + dat., verbum act + acc., iedem deponentia, verbum pass. + abL, omne verbum + dat/acclabl, comparat +abt, super! +gen., verbum subst. recipit nom., verba emendi + abL, idem part, ww. van richting + acc. + abt. |
|
|
|
|
| |
<ordo> |
praepontiur volo scribere; praeponituraudio Caesarem adventare; adverbia iunguntur verbis |
|
|
|
|
| DE NOTIS |
comma, colon, periodus, nota interrogationis, parenthesis, accentus (acutus, gravis, circumflexus), apostrophus, subunionis nota, hypodiastolae, diaeresis |
|
|
|
|
|
| DE SYLLABIS DIVIDENDIS REGULAE DUAE OBSERVANDAE |
|
|
|
|
|
|
| DE CARMINUM RATIONE OPUSCULUM |
|
|
|
|
|
|
| |
syllabarum quantias positio, diphthongus, vocalis ante vocalem, praepositio, compositio, derivatio, regula, exemplum seu authontas |
|
|
|
|
|
| |
pedum ratio |
28 pedes (spondeus etc..) |
|
|
|
|
| |
carminis genus |
saphicum etc. |
|
|
|
|
|
|
Auteursrechtelijk beschermd