Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het schouwtoneel des doods (1726)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het schouwtoneel des doods
Afbeelding van Het schouwtoneel des doodsToon afbeelding van titelpagina van Het schouwtoneel des doods

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (3.01 MB)

XML (0.48 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het schouwtoneel des doods

(1726)–Salomon van Rusting–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 188]
[p. 188]
 
Hier danst men net het Dood-ballett.


illustratie

 
Zo boertjens! dans een berguemasje!
 
De Dood is Speelman op de veel;
 
En danst met u het zelve pasje:
 
Maar wagt! pas op! hy eyscht syn deel
[pagina 189]
[p. 189]

Dooden dans, Verbeeldende Een Boeren dans. De doot, op de Viool speelende, danst meê. Veertiende Plaat.

 
't IS doorgaans zeker, dat de meeste menschen haken,
 
En dapper tragten, om zig vergenoegt te maken.
 
De vergenoeging voett een vreugde met zig; ja
 
Den een volgt d'ander, als de schaduuw 't ligchaam, na.
 
Om 't vergenoegen, en de vreugde, te bekomen,
 
Wort zulks, als elk dan nut agt, by der hant genomen:
 
Maar, als dezaaken niet na wens vergaan, geniet
 
Men, in de plaats van vergenoeging, wel verdriet,
 
En quellinge: en om daar niet eeuwig in te blyven,
 
Tragt elk na mid'len, om die quelling te verdryven.
 
Het beste middel wort zomtyts niet eens betragt,
 
Vermits op Godt, van wien het komt, niet wort gedagt
 
Maar, wyl men weet dat wyn en bier, by goede teugen,
 
Gedronken, voor een tyt de menssen kan verheugen,
 
Zoodanig, dat men in die tyt, geheel zyn leet
 
En quelling, door 't gebruik van zulk een drank, vergeet,
 
Is 't in 't gebruik geraakt, om leet, en ongenoegen,
 
Te doen verandren by 't gezelschap, in de kroegen:
 
Daar agt men voor die quaal, de beste medicyn,
 
Gezelschap geestig bier, en wyn, en brandewyn.
 
Geringe zielen zyn die mid'len onderworpen;
[pagina 190]
[p. 190]
 
En, wyl het boers is, meest de boeren, op de dorpen
 
Daar quelt zig Kees, om dat zyn wyf niet spinnen wil:
 
En Jaap, om dat zyn wyf gelyk een albedil,
 
Hem 't regt bedisputeert, van na zyn zin te leeven:
 
En Tys, om dat zyn wyf hem parst wat snel te weeven:
 
En Aris, om dat hy zyn wyf een schop in 't gat
 
Gegeven hebbende, zy lang te dranzen zat:
 
En Piet, om dat zyn wyf hem raat op zee te varen:
 
Tot nut van 't huys, alschoon hy bang is voor de baaren:
 
En Leen, om dat zyn wyf niet om een kooltje vuur,
 
Gegaan wil hebben, by haar buurwyf Neeltje buur:
 
En Teun, om dat zyn zeer beminnelyke Joosjen
 
Geen Tontel-doek genoeg schaft, voor zyn Tonteldoosjen:
 
En Klaas, om dat zyn moer hem raad na bed te gaan:
 
En Arie, om dat hem zyn wyf niet voor wil staan,
 
Wanneer hy, met haar broer, om tydverdryf, wil kyven:
 
En Symen, om dat hem zyn buurwyf niet geryven
 
Wil, met een entje kaars; om daar mee na een duit
 
Te zoeken, die hy, met een van zyn wanten, uit
 
Zyn diessak heeft gestrooit: en Heyn, om dat zyn vaartjen
 
Hem raat te vryen na zyn overbuurmyt, Maartjen:
 
En dikke Dirk, om dat zyn Koe het Kalf versmakt:
 
En Bram, om dat zyn Eent haar eyeren verkakt:
 
En Krelis Pietse, om dat zyn wyf geen kool-moes kappen
[pagina 191]
[p. 191]
 
Wil: Vreek, om dat zyn wyf voor hem geen botter tappen
 
Nog bier wil spitten, schoon zy 't jongste is van hun twee:
 
Jan Keesse, om dat zyn wyf, wanneer hy uitgaat, mee
 
Wil, zo dat hy geen voet kan, zonder haar, verzetten:
 
En Kryn, om dat zyn wyf geen gort met uyen vretten
 
Wil; en dieshalven hem niet opdist wat hem lust:
 
En Rong, om dat zyn wyf het kint niet heeft gesust,
 
Als hy, na 't middagmaal een slaapjen op wou neemen;
 
En Melle, om dat zyn wyf niet anders doet, als temen,
 
Wanneer hy savonts eens wat laat komt uit de kroeg:
 
En Arent, om dat Geert, zyn wyf, het kint niet droeg
 
Als 't in de kakstoel niet wou zitten, zonder grajen:
 
En Joost, om dat zyn wyf zyn koussen niet wou naajen:
 
En Seger, om dat hem zyn wyf het wiegtouw in
 
Zyn hant gaf, als het kint niet aanstonts na haar zin
 
Wou zwygen; schoon hy geen ding noder deed als wiegen:
 
En Baart, om dat zyn wyf geen leugentje wou liegen,
 
En zeggen, dat zyn koe meer melk gaf als een aar:
 
En Tewis, om dat hy begnort wierd van zyn vaar,
 
Om dat hy voor zyn wyf geen stukje kaas wou snyen:
 
En Fekke Jobse, om dat zyn moertje niet wou lyen,
 
Dat hy een sleepje bier, met kaas en broot gebrokt,
 
Na 't avontmaal, alleen maar in zyn darmen schokt:
 
En Gys, om dat zyn wyf met slagen niet te dwingen
 
Was, om het lietjen van sint jutmuts eens te zingen.
 
Al deze boere, vyf-en-twintig en een toe,
 
Als ze hun gewaande quaal, en quellinge, dan moe
 
Zyn, gaan zy na de kroeg, als na d'apteker, trekken;
 
Daar Jochem Draaykraan hen ten doctor zal verstrekken,
[pagina 192]
[p. 192]
 
Die wyn en brandewyn, en twalef guldens bier,
 
Ten medicyn verschaft, en helptse met pleyzier.
 
Dus wort de quelling en 't verdriet, in 't kort verloren
 
En, uit die medicyn, de vrolykhyt geboren,
 
Dan zingt men, dat het door de glazen klinkt, en dringt
 
Door muur en wanden heen: men hippelt en men springt
 
Met hospita, en myt, gelyk men dan gewent is,
 
Dat alles davert wat daar om en by ontrent is:
 
Een oude boer speelt, in het hoekje van den haart
 
Eens helder op de tang: aan tafel speelt de waart
 
Op tafelborden: elk is vrolyk. Op dit boeren
 
Ballet komt ook de doot zyn personagie voeren;
 
En danst misschien al mee van vreugde om dat zyn oogst
 
Begint, wanneer de vreugde, en 't spel is op zyn hoogst.
 
Want Gysje, die zijn stem te hoog heeft opgeheven
 
Smoort in zyn aassem, en scheid zingende van 't leven:
 
En Krelis die te veel heeft van die medicyn
 
Genuttigt, spuuwt zyn ziel uit, met de brandewyn:
 
En Tewis, die van Joost, al dansende op de toonnen
 
Getrapt is, wil hem daar voor met een mesje loonnen;
 
Maar krygt van Joost, om dat hy niet by tyds ontweek,
 
Dwars door het borstbeen heen een doodelyke steek:
 
En Teun door 't springen zeer verhit, had regt te voren,
 
Zyn ziel in 't lighaam, door een fellen dronk, doen smoren:
[pagina 193]
[p. 193]
 
Aan tafel stoot Jan Keesse een kan om van zyn maat
 
Rong Krynse, die hem met die kan de kop in slaat:
 
En dikke Dirk heeft, daar hy nederlyt gezegen,
 
Een onherstelbre breuk, al springende gekregen,
 
Waar aan hy pynlyk sterft: zo dat de doot hier met
 
Zyn dorre schonken, op dit boeren-kroeg-ballet,
 
Al me zyn rol speelt, als op andre treurtoneelen,
 
Daar d'onbesuisthyt graag de rol van vreugt sou spelen
 
Een dronken boer heeft geen gedagten van de doot;
 
Ten zy dan, als die hem de ziel ten lyve uit stoot.
 
 
 
ô Goede God! laat ons tot ydle dartelheden,
 
Van dansen, springen, en gez welg, geen tyt besteden!
 
Maar, dat ons hart zig in u goedertierentheit,
 
Verheuge, en eeuwig in u glorie zy verblyt!


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken