Het sieraad der geestelijke bruiloft

[p. 64]

Hoofdstuk II
Van drie soorten eenheden, die in onze natuur zijn

NU let goed op: Drie soorten van eenheid vindt men bij alle menschen op natuurlijke wijze, en daarbij op bovennatuurlijke wijze bij de goede menschen.

De eerste en hoogste eenheid des menschen is in God; want alle creaturen hangen in deze eenheid met wezen, met leven, en met behoud: en zouden zij op deze wijs scheiden van God, zij zouden vallen in het niet en gaan te niet. Deze eenheid is wezenlijk in ons van nature of wij goed zijn of kwaad. En zij maakt ons zonder ons toedoen noch heilig, noch zalig. Deze eenheid bezitten wij in ons zelven, en toch boven ons, als een begin en een behoud van ons wezen en leven.

Eene tweede vereeniging of eenheid is ook in ons van nature aanwezig. Dat is de eenheid der bovenste krachten, in zoover als zij hunnen oorsprong nemen op werkelijke wijze in de eenheid des geestes of der gedachte. Dit is dezelfde eenheid, die in God hangt, maar men neemt ze hier werkdadig en daar wezenlijk. Nochthans is de geest in elke eenheid geheel, naar de volheid zijner substantie. Deze eenheid bezitten wij in ons zelf boven de zinnen; en hieruit komt memorie, en verstand, en wil en alle macht der geestelijke werken. In deze eenheid heet men de ziele: geest.

De derde eenheid, die in ons is van nature, dat is de grond der lichamelijke krachten in de eenheid des harten, begin en oorsprong van het lichamelijke leven. De ziel bezit deze eenheid in het lichaam, en in het

[p. 65]

leven des harten, en hieruit vloeien alle lichamelijke werken, en de vijf zinnen, en hieruit heet de ziel: ziel; want zij is de vorm van het leven, en zij bezielt het lichaam, dat is dat zij het levend maakt, en levend behoudt. Deze drie eenheden zijn in den mensch van nature uit, als een leven en een rijk. In de laagste is men gevoelig en dierlijk, in de middelste is men redelijk en geestelijk; in de bovenste wordt men behouden naar het wezen. En dat is natuurlijk in alle menschen.

Nu worden deze drie eenheden als een rijk en een eeuwige woning bovennatuurlijk gesierd en bezeten met zedelijke deugden in de liefde, en in het werkend leven. En het wordt nog beter gesierd, en eervoller bezeten door inwendige oefeningen van het geestelijke leven. Maar het eervolst, en het zaligst wordt het gesierd door een bovennatuurlijk beschouwend leven.

De laagste eenheid, die lichamelijk is, is gesierd en bezeten op bovennatuurlijke wijze door uitwendige oefeningen, en volkomene manieren, naar de wijze van Christus en zijne heiligen, door het kruis te dragen met Christus, en de natuur te drukken onder de geboden der heilige Kerk en onder de leer der heiligen, naar de kracht der natuur, en het onderscheidende inzicht.

De tweede eenheid, die in den geest is, en geheel en al geestelijk, die wordt gesierd en bovennatuurlijk bezeten door de drie goddelijke deugden Geloof, Hoop en Liefde, en door de invloeiing der genade en der gaven Gods, en door den goeden wil tot alle deugden, en het verlangen na te volgen het voorbeeld van Christus en der heilige christenheid.

De derde eenheid en de hoogste, die is boven ons verstandelijk begrip, en toch wezenlijk in ons, die wordt bovennatuurlijk door ons bezeten, wanneer wij in al onze werken van deugd Gods lof en zijne eer op het oog hebben, en in Hem rusten boven ons streven, en boven ons zelven, en boven alle dingen. Dit

[p. 66]

is de eenheid, waar wij als schepsels uit gevloeid zijn, en wezenlijk in zijn gebleven. Dit zijn de deugden, die deze drie eenheden versieren in het werkende leven.

Nu willen wij verder spreken hoe deze drie eenheden hooger gesierd en edeler bezeten worden door inwendige oefeningen in het werkende leven. Wanneer de mensch door de liefde en de gerechte meening zich verheft in al zijn werken, en in geheel zijn leven tot de eer en tot den lof Gods, en rust zoekende is in God boven alle dingen: dan zal hij in ootmoed met geduld en gelatenheid, met zeker vertrouwen altijd verbeiden nieuwen rijkdom en nieuwe gaven, en altoos onbekommerd zijn of God die geeft of niet geeft. Aldus maakt men zich gereed en bevattelijk een inwendig leven van verlangen te ontvangen. Als het vat gereed is stort men daarin een edele vloeistof. Er is geen edeler vat dan de minnende ziel, noch heilzamer drank, dan de gratie Gods. Aldus zal de mensch God opdragen al zijne werken en al zijn leven met eene eenvoudige en oprechte meening, en rusten boven die meening, en boven zich zelven en boven alle dingen in die hooge eenheid, waar God en de minnende geest vereenigd zijn zonder middel.