Boeck van surgien

Capm. van verwoeden hontsbeten.

Nu wil ic u scriven van ydroforbia wat te segghen is. Ghi sult weten dat ydroforbia is een herde sterck onghemac ende is gheseit van ydros in griexen dat es te segghen water ende forbias dat es vreese dat hem een mensche ontsiet. Of ydroforbia is een gheluut ende water dat ydroforbia horen in hem selven ende hem dunct dat hi int water verdrincken sal van dat si hooren. Ende dit onghemac coemt van beten ende van steken van menigherhande gheveniinde beesten ende sonderlingh van verwoeden honden. Ende oec vanden scuijme die [van hem] int water vallen soe werden alle beesten verwoet alsoe wel als die menschen. Die verwoetheit comet sulken aen binnen den jare sulc ter maent sulc vroech sulc spade na dat een sterc[er] is van natueren [dan die ander]. Ende oec teghen dat tfenijn sterc es of cranc. Die dit onghemac hebben alle weghe begeeren si water te drincken met groter vreesen ende met groten anxt sonder reden. Ende hem dunct alle weghe datse die honden biten ende daerom beven se ende siin bedroeft. Ende si en connen niet gheslapen. Ende na den eten ghevoelen si grote swaerheit in die maghe ende gheswel ende scuden ende beven ende haer stemme wort heesch. Ende den adem wort hem cort ende dat sien verdonkert hem. Ende gapen ende laten die tonghe hanghen uut den monde. Die lippen siin gheladen met scuijme sij laten dat hooft nederwaert hanghen si verliesen al haer macht ende haer eten. Ende somstont suchten si. Ende als si wandelen dan vallen si lichteliic ende hem comet grote coude aen met bevene of met sweete soe stervense. Daerom salmen se haesteliic pinen te cureren. Ende men sal hem gheven spijse ende dranc die goet siin ende lichte te digereren. Mer dat eten ende dat drincken dat men hem ghevet en sal men hem niet laten [syen]. Synse sterc ende sonder reden men salse doen laten soe men naest

[p. 205]

mach den bete. Ende op den bete sal men legghen medecinen ende plaesteren actractiif als van loecke ende ajuijn ende met ruten ghetempert met olivensmout. Ende op die bete salmen setten een ventose met vuer ende ghevliemt. Men sal hem oec ghe[ven] drincken nuchteren ganciaen of drieacle met wiisn voer den eten ende savens daerna: Item men salse doen keeren ter kele ende men sal hem setten clijsterien laxatiif: Item die maghe van hasen ende die tonghe van honden [met] mede ghedronken is herde goet: Item als den lichaem gheruijmt es soe sal men doen stoven ende als hi uutter stoven gaet dan sal men hem gheven goede tryacle of metridatum. Ende en succurreert men [hem] niet haesteliic si werden maniaci. Mania is die si hebben is gheheiten mania demonica dats een quaet woet alsof si beseten waren metten viant ende daerna sterven se.