Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Bacchus (1665)

Informatie terzijde

Titelpagina van Bacchus
Afbeelding van BacchusToon afbeelding van titelpagina van Bacchus

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.23 MB)

ebook (3.22 MB)

XML (0.55 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

moraliteit


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Bacchus

(1665)–Jacobus Sceperus–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Den Ouden, en huydendaegschen droncke-man. Ontdeckt uyt de heydensche historien; onderricht uyt de Heylige Schriften


Vorige Volgende
[pagina 118]
[p. 118]

Cap. XXI. Dat de Dronckene zijn Geheym-Clappers; ende geen Saecken van belang aen Dronckaers behooren Vertrout te worden.

DE Dronckene zijn niet 'tgeene sy willen zijn, Ga naar margenoot+ en waenen te wesen: Sy zijn waerlijck 't gheene sy niet willen weeten datse zijn. Sy waenen Wijs te zijn en Voorsichtig; en vertoonen haer Sot en Narrisch. Sy waenen Cloeckmoedigh te zijn en Manhaftigh; en doch zijn lompe bloode Uylen. Maer aen d'ander zijde, de Dronckene zijn losse en onbeschaemde Clappers en Snappers, Ga naar margenoot+ welcke alles uytlappen watse weeten, en niet en konnen by haer houden het geene behoort versweeghen te worden: ende dit willen de Dronckene niet weeten datse zijn.

Om dat de Vogel Pica, Ga naar margenoot+ dat is Aexter, een Afmaelsel is van Clappige en Snappige menschen, soo hebben de Oude deesen Vogel aen Bacchus toe-ge-eygent, vermits de Dronckene door den Wijn gheraecken aen het Clappen, het Geheym openbaeren, en ontdecken 't geene verborgen was, en bywijlen oock most blijven, Pierius Valer: Lib: 23.

Plutarchus Lib: 3, in Prooemio Quaest: Conviv: seydt, Dat de Wijn Snapachtich maeckt; Dat door t'saemen te drincken, de een des anders Hert uythaelt: sulcx datmen met recht Vraegen mach aen Aesopus, Waerom wilt ghy Vensters hebben in den Mensch, waer door de een des anders ghedachten siet? Ga naar margenoot+ daer doch den Wijn den mensche opent, en open leyt. Plutarch: de Garrulit: seyt, 'tGeen in't Hert is van den Nuchteren, is op de Tooghe van den Dronckenen.

Gelijckerwijs den Wijn, werckende in een Oxhooft,

[pagina 119]
[p. 119]

het onderste doet boven komen: Also doet den Wijn, Ga naar margenoot+ werckende in den mensche die Droncken is, boven op de Tonge komen het geene beneeden in het Herte lag.

Een Pot welcke aen het zieden is, Ga naar margenoot+ worpt het onderste booven, ende laet niet rusten of stille zijn het geene in haer is. Wanneer den Wijn de Ziel en Sinnen in den mensche heeft Verhit en Ziedend' gemaeckt, dan kan de mensch noch rusten of stille zijn, als wanneer hy alvoorens uytgelapt heeft het geene hem op't Herte lagh.

Marcus Crassus, Ga naar margenoot+ geduyrende den Oorloog teegen de Daven en Bastarnen, gaf der selver Gesanten ghehoor, hieltse by sich op, met toe-segginghe van des anderen daeghs antwoort te sullen geeven op haer Voorstel. Ondertusschen maeckte hy deselve droncken, en quam uyt haer te weeten alle het geene aen haer zijde voor-genoomen en beslooten was. Drexel: Dierghelijck deede Valerianus door Bonosus aen de Ghesanten der Hoochduytschen. Blijckende daer uyt, hoe ondienstich het voor de Republijck is, in Gesantschap van Belangh te senden sodaenige, welcke geneegen zijn tot Dronckenschap: Vermits sy niet verswijgen konnen 'tgeen behoorde, maer door den Dronck connen uytgehaelt, en uytgehoort worden.

Wanneer het Schip, Ga naar margenoot+ in 't welcke Paulus was, seer wierdt gheslingert van het Onweer, deede het Scheeps-volck een uytworp van haer Last en Laedingh: ende den Storm aenhoudende, setten oock buyten boort het Scheeps-tuygh en Ghereetschap, Actor: 27, v. 18, 19. De Dronckene, wanneer sy slingeren en suysebollen van den Wijn, lappen uyt alles wat sy weeten; oock niet konnende binnen houden het geene voor haer Schandelijck, of Schaedelijck is: Al wat in't Herte is, moeter uyt, self oock het geene daer in diende te blijven beslooten en verborgen. De Zee-Sieckt doet uytbraecken alles wat in

[pagina 120]
[p. 120]

de Maeg is, de Wijn-Sieckt, alles wat in't Herte is. Want de Wijn maeckt driftigh 't gheene om laegh verborgen in den mensche was; doet het dryven op de Tonge, en eyndelijck buyten spoelen door het Mont-gat.

Het is beswaerlijck onder den Wijn te konnen swijgen, Ga naar margenoot+ en verswijgen 't geene, en soo 't behoort. Dit woude Zeno te kennen geeven aen seeckere Gesanten welcke hem yets vraeghden. Wanneer binnen Athenen op een heerlijcke Maeltijdt onthaelt wierden eenige Conincklijcke Gesanten, en oock den Philosooph Zeno daer was, welcke Stil sweegh terwijl de Gesanten met andere praeteden, elck het sijne bybrengende, en ondertusschen een Glaesjen elckanderen toe-drinckende: So seyden de Gesanten, Wel Zeno, wat sullen wy onsen Coninck van u bootschappen? Waer op hy seyde, Bootschapt hem niet anders, als datter een Ouden Man is binnen Athenen, die onder het Drincken swygen kan. Plutarchus de Garrulitate.

margenoot+
Dronckene willen niet weeten watse zijn.
margenoot+
Zijn Clappers van 't geheym.
margenoot+
Zijn den Aexter ghelijck.
margenoot+
Worden gheopent door den Wijn.
margenoot+
Zijn gelijc Wijn die werckt.
margenoot+
Een Siedende Pot.
margenoot+
Crassus maeckt Gesanten droncken.
margenoot+
Dronckene zijn gelijck een Schip in Onweer.
margenoot+
Dronckene konnen seer quaelijck swijgen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken