Uitstel van executie

[p. 85]

Boek II Executie

[p. 87]

Eerste hoofdstuk

Hôtel Gloria, waar van Ruttenvelde zijn intrek had genomen, was een houten gevaarte met een gekarteld dak en gekartelde balconnetjes gelijk een châlet. Zoo lag het met zijn tuin, waarin 's zomers witte stoelen en tafeltjes stonden, zijn ouderwetsche koetshuis, zijn prieel, het vijvertje waaroverheen een houten vlonder liep, aan de vaart even buiten de stad. Als je op een van die gekartelde balconnetjes stond zag je die stad, of nee, je zag slechts het grijze silhouet van de stad en 's avonds haar lichten. De brug over het breede hoofdkanaal stond meestal open om sleepen door te laten achter nijdige stoombootjes, vrachtschepen, die belden, sloepen, die slobberden langs den kant. Over de brug begonnen de trieste straten van een volksbuurt. Aan deze zijde de rommelige weg langs de vaart, waaraan stonden de rommelige complexen van een verlaten jamfabriek met ingesmeten ruiten, een moderne garage als een stuk kinderspeelgoed, roze en vierkant met groene luiken achter de roode benzinepomp en de gele Shell. Een somber buiten uit een vorige eeuw, een groot grasgazon met een wit paard als een nietig prentje erop, boomen, boomen. En aan den anderen kant van de vaart zoowaar een nieuw aangelegd plantsoentje, dat zich uitstrekte voor een villapark in aanbouw, waarvan de schaarsche bewoners, bedrogen pioniers, uitzagen vanuit quasi bungalows over nette geraniumbedden langs spichtige boom-

[p. 88]

pjes over de vaart, op de zwarte fabriek, de roze garage, de boomen en het witte paard. Dan kwam Hôtel Gloria, châlet van glimmend hout, lang voor de weg langs de vaart zich tot een vriendelijk pad versmalde langs boomgaarden en boerderijen. Hôtel Gloria suggereerde 's zomers ranja en vanilleijs van vijftien cent. Maar zoodra niet waren de witte tafels en stoeltjes weggehaald of de gelagkamer met zijn biljart, waarover daags een gebarsten zwart zeil was gespreid, begon dampig en donker koffie te voorspellen. Mevrouw, een corpulente dame met een gefriseerd hoofd, installeerde zich bij de groote vulkachel met haar handwerk, een wit katoenen looper, waarop in blauwe lijnen een patroon van bloemen en dennetakachtige bladeren was aangegeven, die ze opvulde met lila en gele en bronsgroene floszij. Ze hoefde niet dikwijls op te staan om klanten te bedienen. Bij tijd en wijle liet zich een vrachtrijder van den bok van zijn wagen glijden en stevende naar het buffet. Of een begrafenis-auto stopte onderweg van de grens naar de hoofdstad, het lijk werd in 't koetshuis gezet en de kraaien bestelden brood met spiegeleieren en koffie.

Wanneer het donker was geworden werd de piano opengeslagen.

Iemand speelde moppen, jazz en soms eenige maten van een salonstuk ertusschen. Hij speelde con brio, muzikaal, sentimenteel en slordig. De meid uit de keuken kwam in de geopende deur loeren

[p. 89]

en begon opgewonden te gichelen met den kellner.

De speler was een joodsch reiziger, die boven de garage op kamers woonde. Zijn broer was een musicus van naam. Hij had niet willen werken en was nu reiziger in thee. En zijn spel lokte vrienden aan. De gérant zag hem gaarne komen, schonk hem den tweeden en den derden en den vierden borrel gratis, uit vriendschap. Uit de huizen langs de vaart kwamen de bewoners naar het hôtelletje als de jazzmuziek klonk. Een geschorst advocaat in gezelschap van zijn tijdelijke vrouw, een groote forsche verschijning met gebleekt blond haar en steeds een bont om haar gevulde schouders, ook als de kachel rood stond. Ze zat aan de andere zij van de kachel, tegenover de waardin en deed te vreden over haar breiwerk, een gele sjaal op lange houten pennen en over haar hondje, dat bij haar was en ze had een tasch bij zich, die puilde van portretten van een kind, dat opgevoed werd, ver van haar af, bij den man dien zij voor den geschorsten advocaat had verlaten. De portretten liet ze gaarne zien en de waardin toonde ervoor nimmer falende belangstelling. Dan was er de biljarter met de spats, mijnheer Ivekes, een overmodieuse, geaffecteerde man met zwart geplakt haar, waarvan men zeide dat het geverfd rood was en die verantwoordelijk was voor het kwijnende villapark aan de overzijde van de vaart.

Van Ruttenvelde zelf bewoonde de suite op de

[p. 90]

eerste verdieping met het erkertje en een van de gekartelde balcons en mengde zich nooit onder het gezelschap in de gelagkamer.

De détails van zijn manier van leven werden door het personeel van het hôtel voortdurend besproken en becritiseerd.

De rechter had zeven paar precies dezelfde schoenen, een paar voor elken dag van de week en deze zeven paar moesten precies in de juiste volgorde in zijn kast worden geplaatst.

Lag de kam op de plaats van zijn borstel dan bezorgde dat de meid een reprimande. De rechter had altijd zijn ramen wagewijd open en zijn werktafel stond voor dat raam. Een vergissing van een cent op zijn maandrekening leidde tot uitvoerige uiteenzettingen. Zijn redelijk hooge pensionrekening betaalde hij stipt den eersten van iedere maand om half negen 's ochtends. Soms verscheen hij op avonden, als het gewone gezelschap verzameld was, in de deur van de gelagkamer om een glas gepasteuriseerde melk te bestellen en te informeeren naar zijn post. De gérant, gemoedelijk en op voet van gelijkheid met zijn andere gasten, werd weer de kellner, die hij tot voor twee jaren geweest was. Er viel een stilte als de lange gestalte van den rechter in de deur verscheen. Mevrouw streek haar turksche vest gladder over de buste. De vrouw van den advocaat keek langs haar bont naar de deur en voerde haar hond een klontje en de biljarter met de spats be-

[p. 91]

rekende zijn volgenden stoot langer dan noodig was.

Maar zoodra niet was hij vertrokken naar zijn ijzige kamers of de gérant nam wraak voor zijn onderdanigheid van daarnet. ‘Die heeft zijn borrel weer te pakken. En werken maar!’ ‘Je moet er maar plezier in hebben den heelen dag te wroeten in andermans vieze zaakjes,’ wist de reiziger in thee. ‘Dat je 't uithoudt,’ zei mevrouw Gorissen, die zich mevrouw Lablique liet noemen, sinds ze bij Mr. Lablique was ingetrokken. Zij voelde zich in de aanwezigheid van van Ruttenvelde al bijzonder onbehagelijk sinds de schorsing van haar tijdelijken man.

‘Nou en aanstaanden Maandag krijgen we nommer twee in de benedenkamer, ja, ja, die zit voor zijn laatste advocaten-examen, maar die brengt voor zijn gemak vrouw en kinderen maar vast mee.’

‘Zóó, zóó, zóó,’ was 't eenig commentaar, dat de biljarter met de spats tusschen de twee spleetjes mond, die zijn sigaar vrijliet, wist te geven. ‘We worden bekend onder de gestudeerde wereld,’ zei de hôtelier en wreef zich in de handen.