De kikker die zichzelf opblies en andere Middeleeuwse fabels

[p. 35]

De regenboog en de kreeft

Over de regenboog en het hemelteken kreeft, waaruit we leren dat vrede kleine dingen groot maakt en dat onvrede het grootste goed kan vernietigen

De regenboog werd voor het eerst gezien in de wolken, na de zondvloed. Hij had twee kleuren: de een leek op de kleur van water, de ander op die van vuur, vanwege het laatste oordeel.aant. In de Historia scholastica staat dat deze regenboog zichtbaar werd veertig jaar voor Noach de ark timmerde.aant.

Kreeft is de naam van een hemelteken. Deze kreeft kwam met een kwaad gemoed bij de regenboog en zei: ‘Je bent wel erg vermetel, dat je de hele lucht omvat en mijn loop en die van alle andere sterren wilt hinderen. Als je niet snel zorgt dat je wegkomt, krijg je van ons een stevig pak slaag.’ De regenboog antwoordde: ‘Je spreekt niet verstandig, broeder, want ik ben er niet op uit om jou de weg te versperren. Ik laat me immers overdag zien en jij volgt altijd 's nachts je loop. Als je met mij wilt vechten, dan heb je niet goed nagedacht. Misschien heb je een grote groep sterren achter je staan, maar bedenk wel dat de wolken en de donder met mij tegen jou zullen strijden. Het lijkt me het beste dat we samen naar de rechtvaardige rechter gaan, die je klacht kan horen en beoordelen.’

En toen ze getweeën bij de rechter kwamen en hun klachten aan hem voorlegden, zei de rechter: ‘Jij verdorven kreeft! Wat je vraagt, druist tegen het recht in. Jij volgt 's nachts je loop en de boog verschijnt overdag. Het is dus onwaarschijnlijk dat hij jouw loop wil hinderen. Daarom spreek ik het oordeel uit dat je je voortaan nooit meer overdag mag laten zien. Bovendien moet je alle kosten betalen die hier zijn gemaakt.’ Toen de kreeft dit hoorde, schaamde hij zich en zei: ‘Als je een ander ten onrechte aanklaagt, word je zelf te schande gemaakt.’

[p. 36]

Zo zijn er veel lieden die bij tijd en wijle ten onrechte een proces willen voeren of ruzie willen maken, en daar zonder reden andere mensen mee overvallen, zodat die vaak met de schande en een flinke schade blijven zitten. Zoals de wijze manaant. zegt: de kwade mens veroorzaakt ruzie en wie veel onenigheid heeft, maakt het de vorsten lastig. De boze zoekt altijd strijd; de kwade en wrede engel wordt op hem af gestuurd. Want door veel te ruziën en te twisten zijn heel wat rijke mensen ten onder gegaan. Daarom zegt Isidorus:aant. ‘Zoals eendracht kleine dingen groot maakt, zo brengt tweedracht grote dingen terug tot niets.’ Hetzelfde zegt Beda,aant. dat door tweedracht grote dingen vernietigd worden en vergaan.

Hierover lezen we dat een vader drie zonen had, die hij bij zich riep toen hij ging sterven. Hij zei: ‘Ga eropuit en breng mij een hoop takjes, samengevoegd tot een bundel.’ En toen zij de bundel bij hem hadden gebracht, zei hij tegen zijn zonen: ‘Breek de takken aan stukken, terwijl ze in de bundel zitten.’ Dat lukte ze niet, omdat de takken bijeengebonden waren. Toen zei de vader: ‘Trek een van de takjes uit de bos en breek de rest, die nog bij elkaar zit.’ Ook dat lukte ze niet. Tenslotte zei de vader: ‘Neem een van de takjes en breek het.’ En toen ze dat deden, brak het meteen in twee stukken. ‘Precies zo,’ zei de vader, ‘zal het zijn tussen jullie. Zolang jullie samen in eendracht leven, kan niemand jullie verzwakken of schaden. Maar als jullie door tweedracht van elkaar worden gescheiden, zullen jullie elk afzonderlijk door wie maar wil worden onderworpen en te gronde worden gericht.’