Logo DBNL
Emblemata (1618)

Emblemata

(1618)–F. van Schoonhoven–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

In malos Causidicos.
Emblema XXXIV.



illustratie

 
Forenses Rabulas vocavit ille
 
Togatos bené Vultures; sed illud
 
Inter hos tamen interest, & illos,
 
Quòd cadavera Vultures morentur,
 
Hi vivis queque detrahant cruorem.

Commentarivs.

Vulturum, ut Plinius testatur, ea est Natura, ut triduo ante+ aut biduo, eò advolent, ubi cadavera futura sunt. Hinc Dinarchus Adolescens apud Plautum,

 
Vide ut jam, quasi Vulturij triduo+
 
Prius praedivinant, quo die esuri sient,
 
Illum inhiant omnes.

His avibus similes dicit esse Apuleius perfidos causidicos, quos appellat vultures togatos; homines illos, non modò insolsos, & à Minervâ alienos, verum vel maximè lingulaces, & à rabie non malè dictos rabulas. Eo autem pacto vulturibus saeviores sunt, quòd hi cadavera exspedent, illi vivos homines excorient. Vnde corum studium Columella caninum appellat; & haud temerè quispiam concessum latrocinium dixit. Si naribus eorum afflaverit aura marsupij cujusdam, confestim illos videbis perjuria Laomedontis, Ulyssis argutias, Simonis fallacias, & pietatem Pygmalionis adhibere, cumque non adest medulla sensuum, audies illos abundare spumâ verborum. In tantum denique apud illos fames habendi incanduit, ut Dialecticae mutua sit subtilitas, Rhetoricae languescat civilitas, ubi nummorum +perorat pluritas. Haec movêre Columellam, ut diceret, sine causidicis satis foelices fuisse, & futuras urbes: Idque verè, Legibus enim fundatas civitates legibus evertunt. Conqueritur hoc etiam Plautus,

 
Mores leges perduxerunt jam in potestatem suam,
 
+Magis queis sunt obnoxiosi, quàm parentes liberis,
 
Eae misere etiam ad parietem sunt fixa clavis ferreis,
 
Vbi malos mores affigi nimio fuerat aequius.

Atque haec de rabulis, in fas nefasque iras suas, ac verba locantibus: Veri autem Patroni & Causidici reverendi, atque suspi +ciendi sunt: Testatur hoc gravissimus Philosophus, τὸ βουλεύεσθαι, τῶν περὶ τῶν ἀνθρώπων, θειότατον ἐστι, id est, consiliare, eorum quae inter homines sunt, divinissimum est. Et Plato, ἱερὸν ἀληθῶς ἐστιν ἡ συμβουλία, id est, quiddam sacrum profectò est consultatio. Hi quoque urbibus maximè necessarij, periclitantem enim innocentiam praesidio suo sublevant, & ambigua causarum fata dirimunt, nec minus provident humano generi, quàm si manu militari patriam defenderent. Hi suo jure dicere possunt, quod apud Ennium inquit ille Pythius Apollo;

 
Se elle eos unde sibi non populi & Reges, at omnes sui
 
cives consilium expetant,
 
Suarum rerum incerti, quos ego meâ ope ex
 
Incertis, certos, compotesque consilij
 
Dimitto, ut ne res temerè tractent turbidas.

Est enim sine dubio domus Iureconsulti, totius oraculum civitatis. Quarè Sallustius ad Caesarem inquit; Ego ita comperi, omnia regna, civitates, nationes, usque eò prosperum imperium habuisse, dum apud eos vera valuerunt consilia.


Vorige Volgende