Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Here zegen deze spijze (1967)

Informatie terzijde

Titelpagina van Here zegen deze spijze
Afbeelding van Here zegen deze spijzeToon afbeelding van titelpagina van Here zegen deze spijze

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.45 MB)

Scans (18.22 MB)

XML (0.15 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Here zegen deze spijze

(1967)–Max Schreuder–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 5]
[p. 5]
Dit voor de hongerigen
 
och kom
 
niet kijken
 
kom
 
niet horen
 
kom
 
en eet dit op
 
 
 
en kom
 
niet praten
 
kom
 
niet huilen
 
kom
 
en kom niet om
 
 
 
Rimalayan
[pagina 7]
[p. 7]

Eten

[pagina 9]
[p. 9]

Consumptie voor omnivoren

De zon is opgegaan.

Een nieuwe dag om te consumeren.

Alles is mogelijk voor wie gelooft. Geef hun heden hun dagelijkse consumptie, want hunner is het koninkrijk der Nederlanden, en de verse waar tot in alle eeuwigheid.

Hoort, koffiedrinkers van het elfde uur: overal werden verse taartjes, roomsoezen, moorkoppen, arnhemse meisjes, lekkerbekjes, krentekakkers, maanzaadbroden en krakelingen gebakken. Zorg er snel bij te zijn en vergeet niet te werken. Want het is de plicht van elke Nederlander een gezin te stichten en een nuttige medewerker van de steeds meer consumerende overbevolking te worden. Wij zijn een volk dat groeit. Wees daar trots op. Wij zijn niet de enigen. Vele andere volken consumeren even intensief als wij. Ook zij worden dikker en groter. Ook zij worden volgestouwd met zetmeel, vet, kennis, geloof en nuttige aardrijkskunde. We hebben hier te maken met een wereldbeweging van formaat: de consument gaat het heft in handen nemen. Op plaatsen waar nu ministers en tweede-kamerleden zitten zullen over enige tijd ministers en tweede-kamerleden zitten. Deze totaal nieuwe bezetting zal een veel grotere eetlust hebben dan het tegenwoordige kabinet. De regering zal speciale maatregelen moeten nemen om de eet-, drink-, en denklust binnen hollandse perken te houden. De tegenwoordige mens kan steeds meer aan. De mens van de toekomst... maar dit zijn speculaties. Laten we ons bij het heden houden.

Soms ben ik het zat. Soms wens ik als een kat gras te eten om mijn maag schoon te spoelen en loop ik hallucinerend door de stad. TV-beelden, koppen van kranten, titels van boeken, vloeken van vrienden en andere advertenties lopen

[pagina 10]
[p. 10]

als wild braaksel uit mijn ogen. Flarden van romans, toneelstukken, gesprekken, varkenslapjes, predikaties, happenings, schilderijen vallen uit mijn hoofd. Enige tijd gaat dat zo door. Dan zie ik een voetballer tijdens een hartaanval zijn laatste goal maken. De bal blijkt een bom te zijn. Een paddestoel boven het stadion. Wild applaus. Daarna een verzengende stilte. Een soldaat veegt lachend het radioactieve veld schoon. De wereld is een wonder.

Steeds meer raak ik kwijt, steeds ruimer word ik. De darmen van mijn verbeelding projecteren de mirakels van het consumentenbestaan op een doek met veel dimensies. Gedachten en emoties krijgen zendkracht. Een nieuw soort consumptie wordt zichtbaar: het donker verslindt het licht, kleuren vermengen zich in een verterende dans. De hemel vertoont als een geweldige maag haar ruimtelijke substanties. Mensen stijgen op om een miniem stukje ruimte te eten. Zij proeven nieuwsgierig aan de maan, maar blijven vechten om de grootste brokken. Smaakt het? Was de campagne goed?

Hoe leger men is, hoe meer men kan geven: Het pijnloze offer van de consument.

 

De zon staat hoog boven de verterende aarde. Een lieflijke warmte dringt betonnen kantoren en fabrieken binnen. De produktie is in volle gang. Walmende steden proberen het leven kunstmatig te verlengen. Het leven wordt automatisch eeuwigheid. Niets opzienbarends mag dit verstoren. Geen openbaringen in het openbare leven. Doorgaan op het ritme van eeuwig wederkerende wetten. Moord en haat rollen ruisend van de persen. Presidenten smullen ervan. Overal beelden van gewenning: het lekkere paren, moorden, wreken, kussen, slikken, stikken.

Achter dit alles de angstige oogopslag van de mens. Niet de

[pagina 11]
[p. 11]

knipoog van de speler. Maar de pathetische ernst van de mens die de regels ernstig neemt. Het spel is dwang geworden.

 

In de nacht van een vraatzuchtig jaar wentelde een gecultiveerde water- en steenmassa door de ruimte. Er deden zich geen verkeersongevallen voor. Enige processen hadden tot de ontwikkeling van celbouwers geleid. Zij vestigden zich groepsgewijs op plaatsen waar water voor handen was. Zij begonnen van meet af aan hun eigen vermogens te imiteren. Gereedschappen en automaten vermenigvuldigden hun macht. Zij organiseerden op grote schaal een door hun hersenen gefabriceerde stof die zij veiligheid noemden, daarbij hun soortgenoten uit de weg ruimend die hun in de weg stonden.

De produktie van veiligheid had tot doel deze wezens tegen zich zelf te beschermen. Zekere angst voor zich zelf vormde hechte bolwerken. Het gevolg hiervan was dat deze wezens ook angst voor de bolwerken, ja zelfs voor hun veiligheid gingen voelen. Om hieraan uitdrukking te geven sloopten zij met explosieve middelen de beveiligingssystemen van groepen die hun gevaarlijk voorkwamen. Zij noemden dit: het doden van mensen. Het doodgaan van deze wezens ging met tegenzin gepaard, daar zij het niet-dood-zijn zolang mogelijk wilden rekken. Tenslotte kreeg iedereen de schuld en allen vatten het ernstig op, behalve de spelers. De spelers maakten van doodgaan een kunst. Zij noemden de aarde een hemel met dubbele bodem. Er was een verrassing aan verbonden: de dood. Dientengevolge maakten zij van het niet-dood-zijn (wat met leven werd aangeduid) een feest. Zij proefden van een andere wereld en breidden hun maaltijden uit. Er werd veel gelachen en doodgaan was een spel op zich zelf.

[pagina 12]
[p. 12]

De warmte van een welvarende ziel zal de ijslaag van het cynisme ontdooien: 37 graden C is voldoende om lief te hebben. Een milde bloeddruk op de hersenen zal een ruimer bewustzijn geven. De echo's van de hallucinerende ziel (altijd rennend door dezelfde gangen van de angst) zullen wegsterven. Het eten van feiten is nog geen weten. Er is maar één boodschap, één bericht en dat is de mens zelf. Alles wat daarnaast wordt vermeld is illusie. De produktie en consumptie van zogenaamd objectieve feiten loopt parallel met die van de verbruiksgoederen. Er heerst hetzelfde systeem: men wil een bestaande toestand (gebeurtenis) continueren. Men wil het bewustzijn vervangen door feiten. Men wil het leven vervangen door dood.

 

Voor de consument is de dag nooit geëindigd. In zijn dromen verslindt hij de indrukken die tijdens zijn waken zijn cellen zijn binnengeschoten. De nacht is bij uitstek een tijd van verteren. De terreur van de dagelijkse dwang hakt nu en dan diep op de bloeiende dromenstroom in. Tot zeer diep snijdt de moraal haar wetten. Daar waar het kind op de bodem ligt als een onbeholpen scheut leven spelen zich de felste gerichten af. En altijd even ongerept offert het kind zich aan de almachtige goden der ouders. Een kreet (zolang als een navelstreng) stijgt op. Een kreet die meer is dan wijsheid van intelligente bloeders: gebruik alle wegen en beelden om op te stijgen uit de onderwereld, waar alles geoorloofd is. Maak dromen werkelijkheid. De meesten zijn stiekeme dromers. Hun beperkte bewustzijn onderdrukt voortdurend de kreet die het kind op de bodem geeft. Het kind wordt gesmoord en ze sterven voordat ze volwassen zijn geworden. Is dat niet wonderbaar, geliefde medeconsument? Moeten wij niet allen het kind van onze dromen zorgvuldig grootbrengen, voordat het wordt

[pagina 13]
[p. 13]

gekruisigd door de wetten van een veel te benauwd bewustzijn? Wordt het niet eens tijd dat wij getuigenis gaan afleggen van de wonderbare kracht van een mens die van zijn plicht een spel heeft gemaakt? Ik zeg u: verhef u uit de lage zonde van het eeuwige moeten. Laat uw diepste dromen werkelijkheid worden. Laat de kinderen boven komen. Handen wassen en aan tafel. Braak alles wat je tegenstaat maar uit. Verbreek je aardappel-, TV-, en krantenbinding en slik met vierhonderdnegenenzestig zintuigen je dagelijks brood. Vertel het aan anderen. Hoort zegt het voort. De genade van de zoveelste dimensie zij met u.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken