Stichtelijke gezangen, in verscheidene gelegenheden gedicht, en met aanmerkingen, tot verstand van eenige stukken uit de H. Schrift, verrijkt. Deel 3

Bijvoegselen.

In de aanteekening op bladz. 40, achter de vertaling van Luk. II:2. reg. 5.

Of, 't geen op het zelfde uitkomt: Deeze BESCHRIJVING, is de EERSTE GEWORDEN, toen Quirinus over Syrie stadhouder was.

In de aanteekening op bladz. 40. achter de plaats uit Jos. contra Appion. L. 1. §. 14. p. 445. Ed. Haverc.

Wil men het liever vertolken, Deeze BESCHRIJVING is de EERSTE GEWORDEN; dan heeft men eene allergemakkelijkste vertaling, die zich van den lezer best laat vatten, en volkomen voldoet aan den aart der zaak, en de verandering welke de BESCHRIJVING van Augustus onder Herodes geschied, naderhand heeft ondergaan onder Quirinus Stadhouderschap over Syde. En deeze overzetting heeft dit voorrecht, dat men dan aan γίνεϑϣ niet slegts een' zin geeft, welke dit werkwoord zeer dikwijls heeft, maar dat men het zijne eigelijke, eerste, en allernatuurlijkste beteekenis laat behouden. Dat het dikwijls die beteekenis heeft, blijkt uit Dio Cass: L. LX C. 29. p. 966 Ed. Reim. die uit een' ouden Dichter aanhaalt.

Βασιλεῖϛ ἐγένοντο χ᾽ οί πρὶν ὄντεϛ ἀιπόλοι.
Er zijn ook koningen GEWORDEN, die eerst geiteboeders waren.

En Cap. 33. p. 971. schrijft Dio zelf, Καὶ ᾑ μὲν ταχὺ ἁυτὴ, Μεσσλίνα ἐγένετο. En ook Deeze is in 't kort eene Messalina

[p. 194]

GEWORDEN. Vergelijk Diog. Laert. Lib. V. Cap. 2. p. 269. Ed. Meib. Lucian. de luct. Tom II. p. 302. Ed. Graev. & de non temere cred. calumnia. T.H. p. 397, & 405. Zoo wordt. γίνεϑϣ ook gebruikt met πρῶτ bij Demosthenes de Coron. p. 356 C.Ed. Wolf. 1572. Έν οἷϛ ȣ̕δαμȣ̃ σὺ Φανήσῄ ΓΕΓΟΝΩ`Σ. ȣ̕ ΠΡ ῀ΩΤΟΣ, ȣ̕ δεύτερ, ȣ̕ τρίτ ϰ.τ.λ. In welke [gelegenheden] het geenszins gebleken is, dat gij DE EERSTE Z1JT GEWORDEN, of de tweede, of de derde enz. Insgelijks bij. AElian. Var. Hist. Lib. VII. Cap. XIV. p. 458 Ed. Periz. Καὶ Έπαμινώνδαϛ - τῶν Ρωμαίων, τῶν Ελλίνωι ΠΡΩ῀ΤΟΣ ΈΓΕ´ΝΕΤΟ. EN Epaminondas, is zowel van de Romeinen als van de Grieken, DE EERSTE GEWORDEN. Eindelijk bij Theokrit. Idyll. VIII. v. 92.

Κἀϰ τȣ́τω ΔάΦνιϛ ταρὰ ποιμέσι ΠΡΑ´ΤΟΣ ΈΓΕΝΤΟ

En sinds is Daphnis onder de Herders DE EERSTE GEWORDEN. Γίιεϑϣ wordt, door WORDEN, zeer dikwijls van de onzen in 't N.T. vertaald. Zoo vindt men het gebruikt van deezen zelfden Euangelist in dit zelfde Hoofdstuk v. 42. verg. Hoofd. XV:14. XXIII:12. XXIV:31, 37. Joh, I:14. Openb. VIII:1. Ja die is de eerste, eigelijke, en natuurlijke beteekenis van dit woord, 't welk daar in van εἶνϣ ZIJN onderscheiden is. Gelijk Plato dit onderscheid tusschen εἶνϣ en γίνεϑϣ, ZIJN en WORDEN, zeer klaar in acht neemt, in eene alleropmerkelijkste plaats welke waardig is geleezen te worden in zijnen Timaeus pag. 526 D-G Edit. Lugd. 1590, en die wel overwoogen veel licht verspreidt over Joh. I:1-3, daar γίνεϑϣ WORDEN, op dezelfde wijze tegen εἶνϣ ZIJN overstaat. Conf. Beza ad Joh. I:15. & Cocc. in Lex. voc. הוה.

Bladz. 161. Na: Op eene nieuwgemaakte zangwijze.

Of: Bonjour elle bergere.