Gedichten (2 delen)

[p. 740]

[431] Gedachtenisse, aan Susanna Simons vander Loef (p. 738)

toelichting	Het gedicht is tot stand gekomen aan de vooravond van Six' tweede reis naar Engeland, in 1655. In die tijd heerste er een pestepidemie in Amsterdam (vgl. r. 27-30). Het gedicht staat op p. 559-560 van Six' bundel.
annotatie
titel	gedachtenisse: Aandenken, Souvenir
	aan: geschreven voor
	Susanna Simons vander Loef: een zuster van Six' moeder
1	Moeije: tante
	eischt: verlangt
5	Een rank van uwe taafelkroon: Een olijftak van uw edele tafel, dwz. Een kind uit de familie die uw tafel als met een krans omringt (vgl. Psalm 128:3)
6	lest: laatstelijk wèl aanwezige. Bedoelt Six dat hij de laatste tijd heel wat met zijn neef had opgetrokken?
7	was: zou ... zijn
8	radden: haastig voorbijgaande
9	Myn rymensluim: Het gerijm, waarvoor ik een zekere gemoedsgesteldheid moet hebben
	behoeft respyt: heeft tijd nodig
10-12	zou u beeter licht hehaagen [...] Te mynent: zou u nauwelijks meer voor mij innemen
11	potgeld: een geschenk van mijn spaarduiten aan u
12	sonder naam van veel: zonder dat het in naam veel voor zou stellen, dwz. zonder dat het de indruk zou wekken een groot geschenk te zijn
13	Doch ben ik: Overigens, ben ik (volgens u) soms
	veeger: dichter bij mijn dood
	dan ik plagh: dan anders, dan voorheen
14	by rym: door middel van mijn gerijm
15	Bevroedt: Voorziet
17	sterf ik: mocht ik komen te sterven
18	Maar daarom ben ik noch niet veegh: dwz. Maar omdat u denkt dat ik de dood nabij ben, daarom is dat nog niet zo
20	steên: steden
21	sonder hinder: behouden
	omgeleidt: langs ... heeft geleid
22	wel: in goede gezondheid
23	myn ouder moei: mijn tante, die immers ouder is dan ik ben (en dus naar menselijke maatstaven dichter bij haar dood is)
	niet vind: niet aantref (nl. omdat zij overleden zou zijn)
24	Waar blykt: Waaruit, Uit welk aandenken zal dan blijken
25	zoo wel: evenzogoed
26	die: zij, die
27	wyl: aangezien nu
	baar: lijkbaar
28	schaamle huisen, en palleisen: de arme en de rijke huizen

[p. 741]

29	werd: wordt
30	Gods plaagh: de van God gezonden straf, nl. de pest van 1655-1656 (Montanus, 1665, vi, p. 444)
	onscheidlik: zonder onderscheid te maken (vgl. wnt xiv, 353: scheid: onderscheid; de afleiding kon ik in deze betekenis niet vinden in het wnt)
31	Wierd ik gehandvest: Als ik ‘aan de hand vastgelegd’ zou worden (wnt v, 2022, wil dit woord via handfeste in verband brengen met ‘handslag, handtrouw’. Ik denk echter dat Six het woord gebruikt in een woordspel met handvest, ‘plechtige vastlegging’)
	de trouw: een huwelijk
32	slaaplaakens: als huwelijksgeschenk (een deel van de uitzet)
33	met den naam van vrouw: dan de naam van vrouw krijgend
34	vruchtbaar: dwz. om haar moeder te maken
	ingeschreeven: Six doelt op het bloed dat bij de ontmaagding vloeit.
35	weerhiel: hield ... terug, legde ... aan banden. Six zag zijn miltkwaal immers als een belemmering voor een huwelijk.
36	En ghy de waarde van die gijft: En gij hield (daarom) dat waardevolle geschenk achter
37	in dat ooghmerk mis: dwz. moet missen, doordat dat gebaar (die ‘bedoeling’ van u) mij niet heeft kunnen betreffen
38	Dat prysens waardigh was, en eedel: (Een gebaar), dat prijzenswaardig en edel zou zijn (meer nog dan dat het waardevol (vgl. r. 36) zou behoeven te zijn)
39	Misse ik in uws gedachtenis: Voel ik als een gemis inzoverre het mij een aandenken aan u doet missen
41	myn Moeije langer leef: dat u, mijn tante, langer leeft
42	Is 't saaligh: dwz. Als het de hemel behaagt(?)