Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Dagboekfragmenten 1940-1945 (1954)

Informatie terzijde

Titelpagina van Dagboekfragmenten 1940-1945
Afbeelding van Dagboekfragmenten 1940-1945Toon afbeelding van titelpagina van Dagboekfragmenten 1940-1945

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (5.31 MB)

ebook (3.42 MB)

XML (1.42 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

bloemlezing
non-fictie/dagboek
non-fictie/geschiedenis/Tweede Wereldoorlog


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Dagboekfragmenten 1940-1945

(1954)–T.M. Sjenitzer-van Leening–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 532]
[p. 532]

Studente M.O., 20 jaar - Gevangenis Doetinchem
Dinsdag 27 Februari 1945

- Soms moet je zo hard worstelen tegen dat verlangen naar vrije natuur, naar open lucht, naar wijde, lichte ruimte om je heen.

Je zit onafgebroken tussen de vier muren achter matglas en binnen in je voel je razend bruisen, je eigen onstuimige jeugd, die ze je nooit af kunnen nemen. Je zou willen uitvliegen, rennen, draven, dwars door de natuur heen, om dan, eindelijk wat tot rust gekomen, stil te staan en diep te genieten en God intens te danken voor de gave der Vrijheid. O, wat moeten alle mensen, die nu nog in de buitenwereld zijn en vrij uit kunnen gaan, toch enorm dankbaar zijn. Maar ze weten niet wat ze bezitten, wat ze iedere dag opnieuw weer krijgen.

Vóór het begin van dit hoofdstuk van mijn leven wist ik het ook niet. Wat zal ik doen als ik eindelijk weer vrij zal zijn? Allerlei plannen heb ik bedacht, maar hoe zal de werkelijkheid zijn?? Er kan zoveel veranderd zijn in de tijd, dat ik hier zit! Wat hebben ze thuis weer meegemaakt met bombardementen? Ja, worstelen moet je tegen je verlangens, je gedachten, de drang naar een beetje Moederliefde, naar de warmte van de allerbeste vriendin, die, God weet waar, zit onder het zoete juk der Tommies, als ze er tenminste nog is! Naar het stralende voorbeeld van een Mère, waar je zo enorm veel van houdt. Wat is een mens in deze omstandigheden toch nog rijk in zijn mooie herinneringen, die hij diep in zich meedraagt en waar hij in de stilte van zijn ziel van kan genieten! En wat kunnen je de mensen waar je zoveel van houdt, toch nog veel geven, al zijn ze onbereikbaar ver weg. Eigenlijk, als je aan mensen in 't algemeen denkt, aan den mens als hoogst en waardigst object van de Schepping, na de Engelen natuurlijk, dan moet je allen voor je zien, die goede, zichzelf totaal wegcijferende, liefde-uitstralende mensen, zoals ik ze zelf ook ken, want zó heeft God den mens bedoeld; als iets heel hoogs, iets heel edels. En die rotte, verworden massa, die louter voor zichzelf en zijn zinnelijke genoegens leeft, o, laat ik er niet naar kijken! Ik voel me nog zo jong en ongeschonden en vol heilige idealen! En tussen die twee klassen staat een derde categorie, die misschien de grootste is, ik weet 't niet! 't Zijn degenen, die niet 99% liefde zijn, want die zijn er zo heel weinig, maar die toch goed willen. Ja, dat zal toch wel de grootste groep zijn. Egoïsme en opoffering dooreen-

[pagina 533]
[p. 533]

gestrengeld! Wat ben ik een eind afgedwaald! Maar 't heeft me goed gedaan! Het heeft de personen en het ideaal, die ik in stilte overal met me meedraag, nog dichterbij me gebracht. - Worstelen moet je steeds door, om niet onder te gaan in je schrijnende verlangens!

Ik genoot vanmiddag toch zó: 1½ uur voor het ruitje gestaan en gekeken naar al dat jonge frisse leven, daarbuiten. De katjes aan de bomen zijn al zo ver, overal botten de jonge blaadjes uit. Een paard draaft door de wei, een lijster hipt door de dorre blâren van het vorig jaar; een klein meisje, blozend, en een grote roze strik in het haar huppelt voorbij! 't Is alles zo zonnig en jong ... daar buiten!!

Woensdag 28 Februari

- Twee maanden zit ik vandaag! Hoeveel zullen er nog volgen? Op een bevrijding zonder Tommies reken ik niet meer. Ze zullen me tot 't eind toe vasthouden. Als ik met de Goede Week en Pasen maar thuis ben! Zal Maart de bevrijding brengen?

Donderdag 1 Maart

- Laatste Nieuws:

De Tommies zouden bij Lobith over de Rijn zijn en er mag niemand meer op straat, anders wordt men beschoten vanuit Engelse vliegtuigen. Of 't waar is??

Wij horen geen kanonnen en hier gaat alles zijn gewone gangetje. Laten we ons niet blij maken met een dode mus!

Vrijdag 2 Maart

- Onze buitenlandse correspondentie meldt:

Uit zeer betrouwbare bron: er ligt op het kantoortje een lijst klaar van achttien vrouwen en twee mannen, die vrij gelaten zullen worden. Irene, Minie en Conny staan er op. Wie verder? Spanning! Vannacht is er een transport van vijftig mannen weggegaan. Naar?? Onbekend!

Hoera! Een pak met eten!! We leven allemaal op, want we hebben deze laatste weken toch dikwijls wel enorme honger gehad, al zeiden we dat niet zo tegen elkaar. Moeder moest eens weten, wat een geweldig plezier ze ons met zo'n pak doet, en ik hoop, dat zij en degenen, die er toe bijdragen, als ze dit naderhand lezen, zullen beseffen, hoe dankbaar we zijn. Er is ook een boek bij: ‘Het Wenskind’ van Ina Seidel. Heerlijk!

[pagina 534]
[p. 534]

Zaterdag 3 Maart

- We zijn vanochtend bestolen: roggetjes met leverworst en kaas. Wie heeft dat gedaan? We weten 't niet zeker, maar onze cel maken we voortaan dicht als we er uit zijn!

Ik schrok me dood: er kriebelde wat op mijn knie, ik onmiddellijk kijken, en waarachtig! Een kleerluis! Ik heb hem in koelen bloede vermoord: 't monster!

Zondag 4 Maart

- Gistermiddag een nieuwe gast uit Velp: Wil Bruining, die zó verbouwereerd was over haar oppikking, dat ze bij haar binnenkomen, huilend en wel beweerde: ‘maar ik bèn helemaal niet opgepakt!’, hetgeen ons niet geheel duidelijk was!! Else bracht haar in onze cel met de woorden: ‘Hier zul je zeker over een half uur lachen!’ En het gelukte! Ze had voor een zieke Moeder levensmiddelen opgehaald in de Achterhoek. Sinds 1 Maart mag niemand meer over de IJssel en nu is ze hier gebracht met haar verloofde, Karel van de Sande!!

Alle levensmiddelen mochten mee naar de cel.

Na vijf minuten kwam Else met roerei, mes! en vork aandragen. We wisten niet wat we zagen! En we kregen ieder ⅓ deel!

's Avonds vertelde ze de mooiste verhalen, we hebben ons rot gelachen!

En vanmiddag ... lach niet! ... gebraden kip! We genoten!

En 't laatste nieuws: O.K! Verleden Vrijdag: Roermond en Venlo bevrijd. De afgelopen week zijn de Tommies opgerukt tot op ± 9 Km. van Keulen. Triër gevallen. Het grote offensief is aan de gang! München-Gladbach en Neusz bezet! -

We eten vandaag zóveel, dat mijn ingewanden ervan in de war zijn! We zijn zo weinig gewend!

Dinsdag 6 Maart

- Een pak! Hoera! Eten! Dat hadden we absoluut niet verwacht! Die goeie Moeder is 't eind van de vorige week wasch komen brengen en nu gisteren of vanochtend al weer dit pak!

Gisteren hoorden we, dat de Tommies bij Keulen 40 Km. over de Rijn zijn. Is 't waar? -

We amuseren ons nu met jokeren en patiënce, want Wil heeft onze inboedel verrijkt met een spelletje kaarten!

Aan de vrijlating van de achttien vrouwen is nog steeds niet begonnen!

[pagina 535]
[p. 535]

Vrijdag 9 Maart

- Konijn? ... O ja! Dat hebben we hier ook al gehad! Berth bracht wat mee uit de keuken, van de Landwacht gekregen!

Gisterenochtend kwam weer een nieuweling onze cel binnen: Willemien Wouters, 20 jaar! Ze was na allerlei vriendelijke onthalen van de Duitsers, samen met haar 17-jarig zusje hier naar toe gebracht, omdat ze brieven hadden meegenomen voor Amsterdam voor een man, die daarin zijn antipathie tegen de moffen had neergeschreven. Ze komt er zeker wel weer gauw uit.

Gisterenmiddag hebben we voor 't eerst gebriged. Nu ken ik tenminste de allereerste beginselen. Onze cel is nu boordevol! Vandaag hebben we Berth thuis: ze was doodmoe van het keukenwerk en blijft nu maar eens wat uitrusten.

Vanmiddag hebben we gepraat over het geloof in God, in Christus, in Zijn Liefde en Leiding en dat alles, hoe beroerd ook, een gave van Hem is, omdat 't toch altijd op een of andere manier goed voor je is.

Ik verlangde opeens zo ontzettend er naar, om weer eens te Communie te kunnen gaan. Tien weken is zo lang! En soms heb je zo 't gevoel dat onze Lieve Heer zich helemaal niet meer met je bemoeit. Ik weet, dat dat niet zo is, en dat Hij dag in, dag uit voor me zorgt en dat Hij me net zo lang hier houdt als 't goed voor mij is. En als ik dat bedenk, dan voel ik me zo veilig en dan ben ik zo dankbaar voor mijn Geloof, voor alle mooie dingen, die Hij me tot nu toe gegeven heeft, die ik hier toch ook nog krijg (dikwijls kan de hartelijkheid van een ander je zo enorm veel goed doen en helpen!) en voor al 't heerlijks, dat ik nog in 't vooruitzicht heb. O, ik kan hier ook dikwijls zo sterk verlangen naar de toekomst, de stralende toekomst!...

Zaterdag 10 Maart

- Fenny is vandaag jarig! 25 wordt ze! We herkennen haar haast niet meer in een aardig groen jurkje van Wil! Ze kreeg vanmiddag een brief van Mevr. Rademaker haar a.s. schoonmoeder, en een pak.

‘Fräulein Wouters’ werd vanochtend om 9 uur entlassen. Gelukkig, want ze hoorde niet thuis in ons kleine celletje met de welriekende ton. En wij hebben weer wat meer plaats!

Voor Wil zal het nu ook wel niet lang meer duren. Voor haar hoop ik 't van harte, maar voor mezelf niet (egoïstisch en wel) want,

[pagina 536]
[p. 536]

ik mag 't hiet vertellen ... ze is een schat, waar we heel veel aan hebben (en heus niet alleen om de eieren!!)! Een mens kan, vooral hier, door een kleinigheid zoveel voor anderen betekenen. En dat is zo fijn, want dan leer je echt, hoeveel de mensen voor elkaar waard kunnen zijn en je voelt dat je zelf hier toch ook niet helemaal voor niets hoeft te zitten. - Ik verlang naar een goede retraite van een goeden Jezuït en dan weer helemaal van iedereen weg om je alleen bezig te houden met God en al die mooie dingen, die er bij komen. Wat heb ik van het Sacré-Coeur veel moois mee gekregen voor mijn hele leven! -

Ter ere van Fenny's verjaardag eten we vanavond soep van varkensbot, uit Willy's koffer! Wie doet je wat!?!


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over dit hoofdstuk/artikel

plaatsen

  • Doetinchem


datums

  • 27 februari 1945

  • 28 februari 1945

  • 1 maart 1945

  • 2 maart 1945

  • 3 maart 1945

  • 4 maart 1945

  • 6 maart 1945

  • 9 maart 1945

  • 10 maart 1945