Schatkamer der Nederlandsse oudheden. Of woordenboek, behelsende Nederlands steden en dorpen, kasteelen, sloten en heeren huysen, oude volkeren, rievieren, vermaarde luyden in staat en oorlogh, oudheden, gewoontens en lands wysen

[Waters]

WATERS, vermoogen en geweld; steden, dorpen en landstreeken in Zeeën verkeerende. Junius, Boxhorn, Schook en Gabbema over de Watervloeden van A. 340, voor des Heeren Geboorte, en naamaals van A. 1421 en A. 1570. Sie mede myn Aanteekeningen over het XVde B. der Herschepp. van Ovidius, 415 bl.

Of ook te rug loopende, steden en dorpen verlaatende, en, buitendyks, met aanspoelingen sich selven afkeerende.

Celestinus, Meteorolog. 171 pag. Meurs, XVII Provinc. 833 bl. Boxhorn. Stedeb. 13 bl. Van Royen, Neerl. Oudh. 10 bl. Lactantius, Divin. Institut. 7 lib. 3 cap. Schook, Inundat. Belg. 2 Disput. 23 & seqq. cap. Sie weder myn Aanteekeningen over het XVde B. der Herschep. van Ovidius, op het gemelde bl.

Dus hebben de Watervloeden (het sy men deselve Gods geesselroeden wil noemen, het sy, gelyk by de hedendaagsse Wysen doorgaans geschied, deese slechts als Natuirlyke beweegingen worden aangemerkt,) hebben in dit ons

[p. 378]

Neêrland, soo in de loop der rievieren als in de ruimte der landschappen, geen geringe veranderingen verwekt.

In getalle steigeren sy ten minsten over de 50; die bysonderlyk de Vereenigde Landen aandeeden, welke ten deele door Oudenhoven (in het B. van de Cimbren) en alle, door Schook en Gabbema met ongemeene naukeurigheid syn opgeteld. Sie boven, bl.

Van alle deese lust het my alleenlyk vier hier ter neêr te stellen, als die de swaarste en onse landen allermeest naadeeligh syn geweest.

I. De Cimbersche anders Holsteinsse, van A. 110 of (soo de meeste gevoelen) A. 120 voor des Heeren Geboorte, welke, met vreeslyke stormwinden, uit het N.W. koomende, de landen heeft of van een gescheurd, of geheelyk weghgenoomen, en weder elders aangebracht: daarenboven aldaar in de bossen, veel boomen omvergeworpen en herwaars meêgesleept synde, onder het omgewroete aardryk bedolven. Sie boven, 39 bl. behalven Oudenhoven, Van Leeuwen, Pikardt, Veldenaar, Wachtendonk, Heda, Beka, &c.

II. Die van A. 860; door welke, soo men voorgeeft, de middelste Rhynmond, by Katwyk, is toegestopt. Boven, 45, 285 bl.

III. Die van A. 1277, uit welken in Groningerland, de Dollaard is voortgekoomen. Scotanus en Emmius, by Gabbema, Watervloed. 89 bl.

IV. Die van A. 1421, S. Lysbeths-vloed geheeten. Boven, 65 en 81 bl.